Četiri decenije olimpijskog duha Sarajeva
Prije četrdeset godina upaljen je olimpijski plamen na stadionu Koševo čime su otvorene Zimske olimpijske igre (ZOI) 1984. godine.
Koliki su bili troškovi, a kolika zarada? Šta je ostalo od infrastrukture?
Međunarodni olimpijski komitet (IOC) je u maju 1978. godine dodijelio organizaciju ZOI 1984. godine Sarajevu i tadašnjoj Jugoslaviji.
Bilo je to tokom snažnog društveno-ekonomskog razvoja grada i zemlje, kaže Ahmed Karabegović, generalni sekretar Organizacionog odbora 14. Zimskih olimpijskih igara.
Željeli smo izgraditi objekte za razvoj zimskih sportova, jer je studija pokazala da imamo idealne uslove na planinama oko Sarajeva, kaže Karabegović.
Na planini Igman, na dionici dugoj pet kilometara, organizovana su takmičenja u alpskom i nordijskom skijanju, biatlonu, te skijaškim skokovima.
Bob staza na planini Trebević je bila kvalitetnija od svih drugih u to vrijeme, a skakaonice su bile prve u svijetu sa liftom i ledenom stazom, koja je omogućavala korištenje i kada nema snijega, objašnjava Karabegović.
Ukupni troškovi Olimpijade su iznosili 141 milion dolara. To bi danas bilo oko 423 miliona dolara. Finansirana je bez međunarodnih kredita, kaže Karabegović.
Američka TV mreža ABC platila je 91,5 milion dolara za televizijska prava za područje SAD-a i Meksika, kako prenosi AP.
Na ZOI je bilo akreditovano 7.825 novinara i tehničkog osoblja u 760 redakcija i 67 TV kuća. Direktno je emitovano 514 sati programa uživo, a prema procjeni IOC-a, sarajevsku olimpijadu su pratile dvije milijarde ljudi širom svijeta.
Sarajevska olimpijada je ujedinila i međunarodnu zajednicu, kaže Karabegović.
Zategnuta, hladnoratovska situacija se odražavala i na sport. Na ljetne olimpijske igre 1980. godine u Moskvi nisu došli predstavnici SAD-a i zapadnog bloka. Na ZOI u Sarajevo su došli i jedni i drugi, objašnjava Karabegović.
Poslije Olimpijade nada, a zatim razaranje
Izgrađeni objekti su intenzivno korišteni i nakon Olimpijade. Sve do rata, početkom 1990-ih, u Sarajevo su na pripreme dolazile brojne reprezentacije, a održana su i međunarodna takmičenja u zimskim sportovima.
Nakon Olimpijade, održavana su takmičenja Europa Kupa u skijanju na Bjelašnici do 1989. godine. Tek u februaru 2023. godine, Olimpijski centar Bjelašnica je bio domaćin FIS Evropa kupa u alpskom skijanju, odnosno u disciplini Super-G za žene.
Sve je stalo početkom rata 1992. godine. Sarajevo je bilo pod opsadom oko 44 meseca, tokom kojih je ubijeno više od 11.000 građana.
Tokom rata su uništene skijaške skakaonice, bob staza i sportski centar Zetra.
Međunarodni olimpijski komitet je nakon rata pomogao obnovu Zetre i stadiona Koševo.
Sarajevo nedovoljno njeguje svoj olimpijski imidž i ne promoviše Vučka, maskotu Olimpijade, kaže Karabegović.
Skijaške skakaonice na planini Igman prekrivene snijegom danas izgledaju neoštećeno, ali još uvijek nisu u funkciji nakon ratnih razaranja.
Pejzaž na planinama Bjelašnica, Jahorina, Trebević i Igman, na kojima su održana olimpijska takmičenja, je promijenjen. Izgrađeni su brojni objekti, od kojih su, većinom, vikendice i apartmani.
