Strandsonerettleiar Vestland fylke

Kyst- og strandstrekningane er av nasjonal interesse, fordi dei er attraktive for allmenn ferdsel og friluftsliv, natur, kulturarv og landskap. Det knyter seg såleis viktige allmenne verdiar til desse områda, og det er difor viktig å unngå uheldig utbygging i strandsona. Mange enkeltinngrep påvirkar natur- og kulturlanskapet over tid, og forringar kvalitetane i områda.

Strandsonevernet i Norge har lange tradisjonar. Strandsona har vore underlagt eit særskilt vern sidan midten av 1950-talet og det alminnelege byggjeforbodet vart første gong lovfesta i 1965. Byggjeforbodet er forankra i Plan- og bygningslova § 1-8. Lova slår fast at det i 100-metersbeltet langs sjø og vassdrag skal takast særskilt omsyn til natur- og kulturmiljø, friluftsliv, landskap og andre allmenne interesser.

Kommunane må balansera mellom bruk og vern av areala basert på nasjonale og regionale føringar. Klåre planmålsetnader, godt planverktøy og gode planprosessar er viktig for ei heilskapleg og langsiktig forvaltning av strandsona.

Retningslinene legg opp til at den differensierte forvaltninga av strandsona primært skal skje gjennom planlegging, og då fyrst og fremst gjennom kommuneplan. Rettleiaren bygger på plan- og bygningslova og statlege planretningsliner for strandsona. Det er ein målsetnad at rettleiaren skal fungere som eit verktøy til hjelp og støtte i kommunane si planlegging av strandsona. Det føl av dette at rettleiaren i hovudsak har fokus på strandsonerelaterte problemstillingar, men med ei føresetnad av at dette berre er ein del av ei heilskapleg planlegging i kommunane.

Rettleiaren er utarbeidd i eit samarbeid mellom Vestland fylkeskommune og Statsforvaltaren i Vestland. Kommunane i Vestland har hatt høve til å medverke gjennom prosessen; gjennom webinar-serie, direkte innspel og bildebruk.

 FN's Bærekraftsmål  handlar om å oppnå bærekraftig utvikling for tre hovuddimensjonar: økonomisk, sosialt og miljø. Miljømessig bærekraft med fokus på natur, landskap og kulturmiljø, samt sosial bærekraft for friluftliv og kulturmiljø er særskilt viktig for strandsona. Bærekraftsmål nummer 14. Livet i havet, 15. Livet på land og 11. Berekraftige byar og lokalsamfunn står sentralt.

Regjeringa legg kvart fjerde år fram nasjonale politiske forventningar til regional og kommunal planlegging for å fremje ei berekraftig utvikling i heile landet:  Nasjonale forventninger til regional og kommunal planlegging 2019–2023 . Følgjande relevante punkt er å finna i dei politiske forventningane;

• Fylkeskommunane og kommunane identifiserer og tek omsyn til viktig naturmangfald, friluftslivsområde, overordna grønstruktur, kulturhistoriske verdiar, kulturmiljø og landskap i planlegginga. Samla verknader blir tekne omsyn til.
• Fylkeskommunane og kommunane vurderer arealbruken i strandsona langs sjøen og i og langs vassdrag i eit heilskapleg og langsiktig perspektiv, og tek særlege omsyn til naturmangfald, kulturmiljø, friluftsliv, landskap og andre allmenne interesser.

Regjeringa kan også utarbeide stortingsmeldingar og proposisjonar som dannar grunnlag for forvaltninga. Dei inneheld ofte drøftingar om framtidig politikk eller konkrete vedtak innan eit saksområde. 

Noreg har sett 24 nasjonale  miljømål . Miljømåla er fordelt på områda naturmangfald, kulturminne og kulturmiljø, friluftsliv, forureining, klima og polarområda. Desse definerer kva Noreg ønskjer å oppnå på kvart område og kva som er ønskja tilstand for miljøet i Noreg. Tilstanden vert målt ved hjelp av miljøindikatorar.

Fylkeskommune og Statsforvaltar har ulike ansvarsområde og mandat i arealforvaltninga. Når det gjeld strandsona legg særskilt statlege planretningsliner føringar for fylkeskommunen og statsforvaltar si handsaming av tiltak etter plan- og bygningslova. Rollene til kommunane, fylkeskommune og Statsforvalter knytt til dei Statlege planretningslinjene er definert i  kap 5. Offentlige myndigheters oppgaver og ansvar .

Mangfald og store kontrastar kjenneteiknar strandsona i Vestland. Langs den lange kystlina i fylket finn vi eit svært variert landskap, frå holmar og skjer, store øyer i vest til smale fjordar i aust. Eit rikt biologisk mangfald, kulturminne frå mange tidsepokar, attraktive strender og båtutfartsområde og eit landskap rikt på opplevingsverdiar gir grunn til varsemd og langsiktig planlegging i høve til utbygging.

Det er historiske og naturgjevne grunnar for menneskeleg aktivitet og busetnad i strandsona. Som det einaste fylket i landet har Vestland ingen innlandskommunar, alle kommunar grensar til sjø. Det føl av dette at kommunane har tette band historisk og kulturelt knytt til bruken av kystsona. Eit mangfald av viker og gode hamner med bygningsmiljø vitnar om kor viktig sjøen er for kontakt og handel. I mange av kommunane ligg også ein del av tilgjengeleg byggeland innanfor strandsona i hovudsak grunna topografi med bratte fjell.

Vestland er ein region med rike naturressursar, sterke industri- og næringsmiljø og tunge kompetansemiljø. Store delar av næringsgrunnlaget i regionen er knytt til strandsone og sjø gjennom industri knytt til kraftproduksjon, offshore, bygging av plattformar og skip, samt fiskeri og akvakultur. Strandsona er også ein viktig ressurs i eit reiselivsperspektiv.

Vestland fylke er mangfaldig både i natur og kultur, eit mangfald som er enno sterkare framheva som resultat av samanslåing av tidlegare Hordaland og Sogn & Fjordane fylke. Mange av kommunane i Vestland ligg i sone 3, men uavhengig av soneinndeling opplever dei fleste kommunane press på dei attraktive areala i strandsona, og med dette blir den kommunale planlegginga i strandsona enno viktigare.

Det er ei utfordring i fylket at det vert gjeve mange dispensasjonar i strandsona. Dette kan føre til uheldige kosekvensar gjennom utbygging bit for bit utan at ein ser dette i samanheng, og sum-verknadene blir vanskeleg å vurdere. Nye tiltak i strandsona skal i hovudsak gjennomførast i tråd med arealplan, og ikkje gjennom dispensasjonar. Rettleiaren kan fungere som eit verktøy for kommunane si planlegging av strandsona, med ei klår målsetnad om å få redusert antal dispensasjonar i desse sårbare områda.

I bileta under ser eit utdrag frå strandsona i Vestland.

Ei viktig førebuing av kartlegging av strandsona er innsamling og systematisering av informasjon. Kunnskapsgrunnlaget for arbeidet med kartlegging av strandsona er tilgjengeleg i ei rekkje databasar og innsynsløysingar på internett. I tillegg til dette vil lokale/regionale rapportar og lokal kjennskap vera nyttige kjelder. Døme på datakjelder og referansar i rettleiaren er ikkje uttømmande.

Kartleggingsarbeida kan i utgangspunktet gjennomførast basert på tilgjengeleg og eksisterande datagrunnlag. Ein må likevel vurdere kvaliteten av tilgjengelege data, og om naudsynt få utarbeidd eller revidert datasetta.

Geodata frå det offentlege kartgrunnlaget (DOK) er ein viktig del av kunnskapsgrunnlaget. I dette ligg det m.a. grunnkart (FKB), matrikkeldata, kommunaltekniske geodata og ulike tematiske geodata (temakart). Nettportalen  Geonorge  er den nasjonale nettstaden for kartdata og annan geografisk stadfesta informasjon. Her finn ein ei rekkje ulike basis- og temadatasett frå offentlege verksemder og etatar. Her kan ein enten laste ned data eller ta i bruk wms-lenker.

 Fylkesatlas  er ei webløysing for å gje tilgang til topografiske kart, satellittbilete/ortofoto og ei rekke tematiske romlege data frå ulike kjelder. Kartløysinga er eit samarbeid mellom Vestland fylkeskommune og Statsforvaltaren i Vestland.

SSB har  statistikk  og  kartløysingar  som kan nyttast for å få oversikt av strandsona i eigen kommune og i regionen. Sjå kapitel Kartlegging - Arealstatus i rettleiaren.

Asplan Viak har på oppdrag frå Kommunal- og moderniseringsdepartementet (KMD) utarbeida døme på  3D-modell for strandsoneplanlegging . Dette inneber bygging av modell og tilgang til programvare for utforminga. Eit alternativ til denne modellen er å ta i bruk  kommunekart  si 3D løysing, her med døme frå  Sogndal .

På regjeringa si nettside  planlegging.no  finn ein generell rettleiing til plandelen i plan- og bygningslova, lenker til nyttige ressursar og ei innføring i plansystemet på ulike nivå. Her finn ein mellom anna  veilederen: Kommuneplanens arealdel . Rettleiaren er eit praktisk hjelpemiddel til kommunane med svar på vanlege spørsmål og problemstillingar, samt døme som er relevante for kommunane si arealplanlegging.

Nasjonale føringar gir opning for differensiering av byggjeforbodet i plan- og bygningslova gjennom kunnskapsbasert kartlegging og planlegging. Oversikt og kjennskap til strandsona sine verdiar gir grunnlag for god planlegging og forvaltning.

Det kan vera ulike steg og fasar i arbeidet med kartlegging av strandsona. Som første fase kan det vera hensiktsmessig å gjennomføre ei digital analyse av  arealstatus i 100-metersbeltet . Mål-setnaden er å få eit oversyn over arealtilstand, grad av inngrep og tilgjengeleg strandsone. Neste fase kan vera å gjennomføre ei  kartlegging av strandsoneverdiar  med ei samanstilling av kjent kunnskap, analyse og fastsetjing av område med strandsoneverdiar. Kvalitetar knytt til naturmiljø, kulturarv, friluftsliv, landskap og andre allmenne interesser står i fokus. Desse kartleggingane gir eit nyttig kunnskapsgrunnlag for vidare bruk i planlegging og forvaltning.

Oversikt og kjennskap til strandsona sine verdiar i eigen kommune gir grunnlag for god planlegging og forvaltning av strandsona. Nasjonale føringar gir opning for differensiering av byggjeforbodet i plan -og bygningslova gjennom kunnskapsbasert kartlegging og planlegging.

Ei oversikt over arealstatus i 100-metersbeltet syner dagens situasjon. Jamleg oppdatering av datamateriale og arealrekneskap kan nyttast til å følgja endring av arealbruk i strandsona over tid og såleis nyttast i eit historisk perspektiv.

Kommunane bør som grunnlag for vidare planlegging skaffe oversikt over tilgjengeleg strandsone i eigen kommune. Tilgjengeleg strandsone for ålmenta kan definerast som område med fri ferdsel etter friluftslova, samt tilgjenge i høve til terreng/brattleik. I følgje friluftslova er det fri ferdsel i utmark, med eit par unntak. Det vesentlege er nærleik til hus/hytte. I eit friluftslivsperspektiv er topografi avgjerande for tilgjenge. Områder med hellingsgrad brattare enn 25 grader kan definerast som utilgjengeleg (jamfør SSB sin klassifisering).

Statistisk sentralbyrå (SSB) utarbeidar årlege  rapportar over arealbruken  langs kysten (bygnings-påverka strandsone, tilgjengeleg strandsone og fysiske hindre). Dette er den offisielle statistikken som vert nytta over status i strandsona.

SSB gir mellom anna tal på  potensielt tilgjengeleg strandsone  i kommunane, basert på kartlegging av bygningsnært areal (50 m frå bygning), dyrka mark og vegar. I tillegg har SSB delt den potensielt tilgjengeleg strandsona i ulike hellingsgrader. Denne statistikken gir god oversikt i regional og nasjonal samanheng, men kan vera noko utilstrekkeleg til bruk på kommunalt nivå mellom anna av di: • SSB kartlegg berre fastland og øyar med fastlandssamband • SSB tek ikkje med naust/båthus/sjøbod/brygger/kai eller andre bygg enn hotell for overnatting • SSB sine  kart  syner ikkje kva type tiltak/føremål som gjer at areala ikkje er tilgjengelege. Karta skiljer ikkje mellom dei ulike arealføremåla (t.d bustad/næring/infrastruktur).

Nytteverdi arealstatus

• Oversikt over dagens situasjon i strandsona
• Arealrekneskap - kor mykje er tilgjengeleg strandsone og kor mykje er nedbygd?
• Grunnlag for å definere kva areal som har stort press og mindre press internt i kommunen
• Grunnlag for å velje område der ein skal gjennomføre kartlegging av strandsoneverdiar. Det er ikkje naudsynt å kartlegge heile strandsona i kommunen. Arealstatuskartlegginga gir eit bilete over område som er under press for utbygging. Det er i desse områda ein i hovudsak bør gjennomføre kartlegging av strandsoneverdiane.

Kartlegging av strandsona som ein del av overordna planlegging kan gjerast på ulike måtar. Vestland fylkeskommune definerer Funksjonell strandsone som ein eigna metodikk for å gjennomføre ei kartlegging av strandsoneverdiar i utvalte delområde av kommunen. Kartlegginga vil representere eit kunnskapsgrunnlag for den vidare planlegginga og forvaltning av strandsoneområde.

Plan- og bygningslova avgrensar byggjeforbodet i strandsona til 100 meter, men opnar for vidare differensiering gjennom planlegging. I mange område med eksisterande busetnad stemmer ikkje eit teoretisk 100-metersbelte med område som har faktiske strandsoneverdiar. Dette gjeld også ofte for avgrensing av andre verdiar i strandsona, som til dømes naturmangfald, kulturarv, land-skap eller friluftsliv. Eit viktig premiss for å fastsetje ei funksjonell strandsoneavgrensing er såleis at den kan vere både smalare og breiare enn 100-metersbeltet.

Analyse- og kartleggingsarbeidet bygger på ein metodikk som er skildra i dei komande avsnitta. Kvalitetar knytt til naturmiljø, kulturarv, friluftsliv, og landskap står i fokus.

Funksjonell strandsone er definert som Den sona som står i innbyrdes direkte samspel med sjøen både økologisk, topografisk og/eller bruksmessig. Kan vere smalare eller breiare enn 100-metersbeltet. Det føl av denne definisjonen at det i hovudsak er omsyn knytt til strandsoneverdiar som skal kartleggast gjennom funksjonell strandsone. Andre aktuelle omsyn som skal ivaretakast må sikrast gjennom ei heilskapleg tilnærming til arealplanlegginga.

Nytteverdi funksjonell strandsone

Kartlegging av funksjonell strandsone kan gi følgjande bruksområde for den kommunale forvaltninga:

• Kunnskapsgrunnlag for konsekvensutgreiing av nye arealinnspel ( sjå meir her )
• Kunnskapsgrunnlag for fastsetjing av byggjegrense ( sjå meir her ) Funksjonell strandsone er eitt av fleire vurderingsgrunnlag for å fastsetje ny byggjegrense mot sjø. Funksjonell strandsone er ikkje det same som byggjegrense, men kan i mange område vera samanfallande.
• Kunnskapsgrunnlag for fastsetjing av omsynssone
• Kunnskapsgrunnlag for avgrensing av arealføremål
• Kunnskapsgrunnlag for vidare arealforvaltning og planrevisjon

Metode

Kartlegginga krev ikkje anna kompetanse enn det kommunane normalt har for planleggings- og kartarbeid. Det er ein viktig føresetnad at arbeidet er kunnskapsbasert og kan etterprøvast. Perspektivet for kartlegginga er i hovudsak frå sjø.

Det er ikkje naudsynt å kartlegge heile strandsona i ein kommune. I dei fleste tilhøve er det ikkje naudsynt å kartlegge LNF-område. Kartlegging av funksjonell strandsone bør - som eit minimum – gjennomførast for eksisterande utbyggingsområde, aktuelle nye utbyggingsområde, fortettingsområde og LNF-område der det er aktuelt å opna for spreidd busetnad.

Kartlegginga tek utgangspunkt i dagens situasjon og tilgjengeleg kunnskap, og legg såleis ikkje vekt på mogleg framtidig utbygging.

Det er viktig å sikre eit heilskapleg grunnlag for kartlegging av den funksjonelle strandsona, med utgangspunkt i følgjande verdiar: 1.  Naturmiljø  2.  Kulturarv  3.  Friluftsliv  4.  Landskap  I tillegg til desse er eksisterande infrastruktur, landbruk, bygnad og planstatus relevante datagrunnlag for avgrensing av funksjonell strandsone.

I fastsetjing av funksjonell strandsone må det gjerast ei samla vurdering av alle registrerte strandsoneverdiar i det konkrete området. Ein del av dei kartfesta registreringane har ein definert verdi, t.d. naturtypar og friluftsområde. Det sentrale i denne samanhangen er koplinga til sjø/strandsona, og ikkje sjølve verdisetjinga knytt til registreringa. Funksjonell strandsone skal romme alle strandsoneverdiar, og den konkrete avgrensinga vil følgje dei verdiane/interessene som går lengst inn på land.

I område der ingen av verdiane er framtredande/registrert eller gjev grunnlag for ei differensiering, bør 100-metersbeltet nyttast som avgrensing. I praksis har ein då ikkje gjennomført ei differensiering av strandsona, og omsyna ihht § 1-8 er ivareteke gjennom lovverket utan intensjon om endring. I desse områda kan ein også vurdere å ikkje synleggjere resultatet frå kartlegginga i endeleg rapport. Ein kan også vurdere å fasthalde 100-metersbeltet som avgrensing når eit område med verdiar for strandsona går langt inn på land, eit døme på dette kan vera eit ope jordbrukslandskap som strekkjer seg fleire hundre meter innover.

Kartleggingsarbeidet kan utførast basert på eksisterande data, flyfoto, skråfoto, 3D-kart og dronebilde/film, men det er ei føremon å gjennomføre synfaring frå sjøsida. Kartlegginga er basert på konkrete, men også skjønnsmessige vurderingar.

Kartet under syner døme på eit kartlagt område.

Avklaring av arealbruk i strandsona skal i hovudsak skje gjennom planlegging, og ikkje gjennom enkeltvise dispensasjonar. Føregåande kapittel har synt at forvaltning og planlegging av strandsona er ei utfordrande og kompleks oppgåve. Det krev ei heilskapleg og langsiktig tilnærming til oppgåva å balansere dei ulike interessene i strandsona. Denne oppgåva eignar seg såleis best i samband med kommuneplanen sin samfunns- og arealdel.

Dei neste avsnitta vil setje fokus på ulike arealføremål og plantema som er aktuelle i strandsona, med råd og rettleiing for god planlegging.

Soneinndelinga i SPR tek ikkje fullt ut omsyn til lokale ulikskapar i utbyggingspress og verneverdiar innad i den enkelte kommune. Retningslinene legg difor opp til at ytterlegare differensiering kan gjerast i kommuneplanen sin arealdel. I område med lite utbyggingspress og mykje tilgjengeleg strandsone, kan det i større grad godkjennast nye tiltak enn i område som har lite tilgjengeleg strandsoneareal og stort utbyggingspress. Nye tiltak i strandsona skal uansett soneinndeling vurderast opp i mot omsyna som skal vektleggjast ihht § 1-8.

Statlege planretningsliner (SPR) slår fast følgjande under generelle retningsliner for alle soner (ikkje uttømande): - Utbygging bør konsentrerast til etablerte byggjeområde. - Areal til bustad-, sentrums- og næringsutvikling bør prioriterast føre areal til fritidsbustader. - Ved lokalisering av næringsområde bør det tilleggjast vekt om næringar og næringsverksemd som bidrar til auka lokal verdiskaping treng tilgang til sjøen. - Karakteristiske hovudtrekk i landskapet bør oppretthaldast og verdifulle førekomstar av naturtypar og artar må takast vare på. - Det skal leggjast vekt på å ta vare på karakteristiske kulturlandskap, kulturmiljø og enkeltståande døme på den særeigne kystkulturen i området. - Det bør leggjast stor vekt på å oppretthalde og forbetre tilgjenge til strandsona frå landsida og sjøsida, samt mogleiken for å ferdast og å opphalde seg langs sjøen. Desse omsyna skal vektleggast sterkt når kommunen vurderer å godkjenne vidare utvikling av eksisterande bustad- og fritidseigedomar. - Tomteopparbeiding, etablering av vegar og annan infrastruktur bør skje slik at terrenginngrep og ulemper blir minst mogleg. - Det bør leggjast vekt på løysningar som gir ålmenta betre tilgang til sjøen og ein forbetra landskapssituasjon gjennom terrenghandsaming, planting av vegetasjon og liknande.

 Regional plan for kystsona i Sunnhordland og ytre Hardanger  (vedtak 20.03.2020) har forankra generelle retningsliner for vidare planlegging på kommunalt nivå. Kystsoneplanen vart gjennom-ført med stor grad av medverknad, og som eit samarbeid mellom fylkeskommune og stats-forvaltar. Planen har vore gjenstand for ein grundig vurdering, og også handsama, revidert og vedteke i KMD. Alle kommunane innanfor planområdet ligg i sone 3. Kystsoneplanen sine retningsliner er i stor grad i samsvar med SPR, bortsett frå nokre nyanseringa av skal- og bør-formuleringar mellom dei ulike sonene. Sjølv om den regionale planen berre omfattar ein region i fylket, er mange av retningslinene aktuelle og gode også for andre kommunar. Under råd og rettleiing i dei komande kapitla er aktuelle retningsliner frå den regionale kystsoneplanen nemnt.

Plan- og bygningslova legg vekt på opne planprosessar og like moglegheiter for alle til å delta i planlegginga for å få best mogleg planar. Tidlegare Kommunal- og moderniseringsdepartementet har i rettleiaren  Medvirkning i planlegging  mellom anna trekt fram ni råd for å fremje og sikre god medverknad, samt eit utval av aktuelle metodar og gode døme.

SSB har statistikk som omfattar  arealbruk og byggeaktivitet i 100-metersbeltet . Denne definerer potensielt tilgjengeleg strandsone som areal som ikkje er bygningsnært, ikkje dyrka mark eller beslaglagt av veg eller jernbane. SSB har definert bygningsnært areal som bygd areal eller areal som ligg 50 meter frå yttervegg til alle typar bygg unnateke naust, båthus og sjøboder. Dette kan nyttast som ein generell regel ved vurdering av privatiseringsgrad i den enkelte kommune. Det bør i tillegg gjerast ei lokal vurdering knytt til til dømes naust si privatiserande effekt i den enkelte kommune, og om aktuelt inkludere desse bygga også i analysen av tilgjengeleg strandsone.

Juridisk er det i følgje friluftslova fri ferdsel i utmark, med eit par unntak. Rundskriv  T-2007-3 , om lov om friluftslivet gir ei samla informasjon og rettleiing om tolking og anvending av friluftslova sine reglar i praksis. Den tek sikte på å styrke forståinga av friluftslova og den nære samanhengen den har med praktisering av andre lover. Terrengtilhøve, tomta si arrondering og karakteren på bygnaden spelar ei rolle i vurdering av privatiseringa. Det er eit grunnleggjande rettsleg prinsipp at ein må tole meir ferdsel frå allmenta tettare på busetnad i strandsona enn elles.

Følgjande lenker gir ytterlegare informasjon og kunnskapsgrunnlag:

• Miljødirektoratet:  Om friluftsliv 
• Regjeringa:  Tilgang til strandsonen 
• Miljødirektoratet:  Ofte stilte spørsmål om allemannsretten 

Eit viktig punkt i SPR som er uavhengig soneinndelinga, er at kommunen skal vurdere om tidlegare vedtekne område for utbygging i strandsona, som ikkje er bygd ut, skal oppretthaldast eller takast ut av kommuneplanen. I denne vurderinga skal krava i plan- og bygningslova og retningslinene leggast til grunn. Rettleiing  Statsforvaltaren Vestland .

Eldre planar i strandsona frå før PBL 2008 skal også revurderast og avklarast opp mot strand-sonevernet. I dette ligg det at eldre planar utan definert byggjegrense til sjø må fastsetje denne i ny plan for å unngå at byggjeforbodet slår inn, også for eksisterande bebygde eigedomar i strand-sona.

SPR er tydeleg på, uavhengig sone, at avklaring av arealbruk i strandsona skal skje gjennom planlegging og ikkje enkeltvise dispensasjonar. Plankravet er heimla i plan- og bygningslova § 12-1 ( lovkommentar ), og skal konkret vurderast i kvart enkelt sak. SPR er tydeleg på at i pressområde i sone 2 skal plankravet tolkast strengt. Generelt er det viktige omsyn i strandsona som skjerpar kravet til plan.

Ein bør vurdere bruk av omsynssone med krav til felles planlegging. Denne sona kan nyttast for å markere område der ein meiner det er trong for område og eigedommar vert planlagt under eitt, i område som skal omformast og fornyast, samt for å legge til rette for ulike fellesløysingar.

Utgangspunktet er at avklaring av arealbruk i strandsona skal i hovudsak skje gjennom planlegging, og ikkje gjennom enkeltvise dispensasjonar. SPR er klår på at dispensasjonar i sone 2 skal unngås i sentrale område der presset på areala er stort. Gjennom planlegging får ein sett strandsona i samanheng, medan dispensasjonane fokuserer på dei einskilde tiltaka og lett førar til bit for bit-utbygging.

•  Plan- og bygningslova 
•  Friluftslova 
•  Naturmangfaldlova 
•  Kulturminnelova