Kòrsou ta kambia

Dianan di sekura pa kunukero Omar

Omar ta seka sodó for di su frenta miéntras e ta tira un bista riba su kunuku tur seku. Su tereno, un tempu fértil i tapá ku plantashon, awor ta asina seku ku el a kuminsá sker.

Den e añanan tras di lomba e tabatin mas i mas difikultat pa mantene su mata- I palunan bibu. Áwaseru, ku ántes tabata kai mas tantu, awor a para bira un regalo skars.

For di un tas na suela e ta saka un drone. E ta pone tur kos kla i ta laga e drone subi bai laira.

Mientrastantu e ta sinti un holó di taki kimá. E ta hisa su kara i wak huma ta bai shelu, leu ayá serka di e pia di seru ku ta forma un frontera natural entre su tereno i esun di su bisiña.

E ta manda su drone den direkshon di e huma i mesora e ta sa kiko ta pasando. Tin kandela. “Un kandela mas,” Omar ta suspirá.

E ta trese e drone bèk serka dje i sin duda un momentu e ta kohe su telefòn i yama brantwer. Miéntras e ta warda, e ta yama su bisiña Lisa, pa bis’é kuminsá prepará dado kaso e bientu laga e kandela plama bai den su direkshon.

Dj’aleu e ta tende un stèm konosí ta aserkando: “Mi amigu, atrobe un kandela di mondi?”

E ta hisa kara mira su bisiña Alejandro ta kana bin. Alejandro ta hende di edat ku a biba henter su bida na Kòrsou. El a traha hopi aña na Servisio Meteorólogo i e sa hopi di klima i e kambonan na kaminda.

“Un gòlpi mas, Omar," Alejandro ta bisa, miéntras e ta kita su sombré i sakudí kabes.

"Si, mi no sa kiko mas, Alejandro," Omar ta kontestá. “Sekura, kandela i atrobe un mal kosecha … ta parse di malu pa pió.”

Alejandro, komprensivo, ta sakudí kabes. "Kambio di klima, mi amigu." Esei ta hasi nos temporadanan seku mas largu i e kalor mas intenso. I esei ta trese tur tipo di problema kuné."

Omar ta hala un rosea profundo. “Mi ta kòrda ainda e kòmbersashonnan ku bo tabatin ku mi tata tokante kambio di klima. E tempu ayá ya bo tabata pronostiká kaba ku esaki lo a pasa, pero e tempu ei bo a bisa ku probablemente bo lo ni ta na bida, ora esaki sosodé.”

“Kon por ta posibel ku esaki tòg ta pasando aworakí?”

Alejandro ta hala un rosea grandi. “Pa bisa bo bèrdat, ami tampoko no a pensa nunka ku mi lo a pasa aden, pero tin un kombinashon di faktor ku ta relatá na otro. Tin e temperatura ku ta subi kombiná ku un patronchi di kambio di tempu, loke ta pone ku nos ta haña ménos áwaseru. Esei ta kondusí na un superfisie di tera mas seku i un riesgo mas haltu pa kandela. I ora tin kandela, manera awor akí ta e kaso, e konsekuensianan ta enorme.”

Omar ta asintí. "Mi ta ripará esei tur kaminda. Mi matanan ta baitu i mi ta kosecha ménos pinda, maishi i batata dushi ku ántes. I mi gastunan ta subi so. Danki Dios mi a siña algu di permakultura i hidrokultura, ku ta pone ku ainda mi por planta den mi konteinernan. Esei ta kompensá kos un tiki, pero mi ta sinti falta di mi trabou di ántes ku ta kana i traha entre mi palunan di maishi den airu liber pafó.”

"Mi ta komprondé," Alejandro ta bisa. "I no ta solamente abo tin problema. Henter Kòrsou ta sufriendo. Tin ménos awa dushi, mas malesa i e tin hasta influensia riba nos infrastruktura. Muraya di edifisionan ta kuminsá skùr, kayanan ta kibra... pasobra e sekura ta kuminsá manifestá tur kaminda.” "Mira e asfalt pafó riba kaya. Atrobe nos kayanan ta yen di buraku."

"I e animalnan?" Omar ta puntra. "Mi ta mira mas i mas animal di mondi ta bin buska awa riba mi tereno."

Si, sekura ta trese nan serka nos. I biodiversidat tambe ta sufri. Imaginá bo un kachó di mondi ta kana lòs riba bo tereno ku un òf otro malesa. Esei ta hopi peligroso pa bo bestianan, pero tambe pa bo mes komo ser humano.”

Omar ta kita su pèchi i seka su frenta, miéntras e ta mira kon e kandela leu aya ta plama mas i mas riba seru. “Mi ta konsiente ku nos no por hasi masha, Alejandro, pero tin solushon pa esaki?"

Alejandro ta sakudí kabes. "No tin solushon fásil, Omar. "E úniko kos ku nos por hasi, ta adaptá nos mes. Siña mas tokante métodonan nobo di agrikultura, loke abo ta hasiendo kaba. Nos mester purba baha nos uso di awa dushi i hasi mas uso di fuentenan alternativo. Pero mas ku tur kos, nos mester komprondé ku esaki ta bira un lucha largu."

Omar pensativo ta asintí. "Mi ta komprondé bo. Aunke no por hasi masha, nos mester ta mas konsiente ku esaki ta nos lugá i ku nos tin ku hasi lo posibel pa e siguiente generashon tambe por gosa di dje.”

Alejandro ta pone man riba su skouder. "Eksaktamente i no lubidá, bo no ta bo so, ruman. Nos mester traha huntu, kompartí nos konosementu i sostené otro.”

Bochincha di sirena di e trùk di bombero ta kibra nan kòmbersashon. Nan ta pura bai na entrada di e kunuku i habri porta di kurá pa e trùk pasa bai i yega mas lihé posibel na e área na kandela.

Huntu nan ta mira kon e trùk di e bombero ta kore pasa bai i mesora kuminsá kombatí e kandela. Den un tempu kòrtiku nan tin tur kos bou di kontrol i e daño ta ménos ku nan a spera. Ta un lus di speransa, maske chikitu, den e lucha kontra sekura, pero pa Omar i Alejandro e ta sufisiente pa mantené speransa.

Alejandro a traha ku alma i kurpa pa konsientisá hende tokante e kambio di klima na kaminda. Pero awor ta na Omar pa pasa esaki pa e siguiente generashon i ta di spera ku e ta bai hasi loke ta nesesario pa nos tera bira fertil atrobe i floresé di nobo.