Gezondheid van het koraalrif

De gezondheid van het koraalrif rond Curaçao is belangrijk voor toerisme, biodiversiteit, lokale visserij en voedselproductie. Het rif beschermt het eiland bovendien tegen golven tijdens stormen. In dit klimaatverhaal leest u meer over de huidige gezondheid van het koraalrif en vertellen we wat de kaarten laat zien.

Ook komen er naast klimaatverandering ook andere factoren aan bod die bijdragen aan de milieudruk op de gezondheid van het koraalrif. Tot slot vertelt dit klimaatverhaal over de twee manieren waarop de veerkracht van het rif kan worden vergroot.

De Reef Health Index bestaat uit vier indicatoren over de gezondheid en het voortbestaan van een koraalrif. Voor elk van deze indicatoren varieert de score tussen ‘zeer goed’ en ‘kritiek’. De Reef Health Index is het gemiddelde van deze vier scores.

1. Koraalbedekking (%): Dit gaat over het percentage van de zeebodem dat bedekt is met levend koraal. Een hoger percentage koraalbedekking wijst op een gezonder rif.
2. Macroalgae Cover (%): Dit is het percentage van het rif dat bedekt is met macro-algen oftewel grote zeewieren. Als dit percentage laag is, kan dat een teken zijn van een gezond koraalrif. Te veel macro-algen kunnen namelijk slecht zijn voor koraal.
3. Biomassa van Belangrijke Plantenetende Vissen (g/100m²): Deze indicator meet het gewicht in gram van plantenetende vissen per 100 vierkante meter rif. Plantenetende vissen helpen de algengroei onder controle te houden en dragen zo bij aan de gezondheid van het koraalrif. Een hogere biomassa in deze categorie is meestal positief.
4. Biomassa van Economisch Belangrijke Vissen (g/100m²): Deze indicator meet het gewicht in grammen van economisch belangrijke vissen per 100 vierkante meter rif. Een hogere biomassa van deze vissen kan duiden op betere omstandigheden voor duurzame visserij en economische voordelen in het gebied.

Het koraalrif kan meegroeien met veranderingen van het zeeniveau. Als deel van een natuurlijk proces breken koralen af tot zand, waardoor de zeebodem stijgt. Hoe gezonder het koraalrif, hoe beter het bestand is tegen stressfactoren. Maar en afname van de koraalbedekking in combinatie met een versnelde zeespiegelstijging, verstoort de natuurlijke groei van het rif. Het koraalrif komt daardoor niet hoog genoeg meer om de stijgende zeespiegel op te vangen.

Naast zeespiegelstijging hebben koraalriffen te maken met twee andere grote gevaren van klimaatverandering: verbleking en verzuring. Verbleking wordt veroorzaakt doordat de oceanen warmer worden. Verzuring komt doordat oceanen steeds meer door de mens uitgestoten CO₂ opnemen. Koraalriffen hebben daarnaast last van slechte waterkwaliteit. In het geval van Bonaire wordt de waterkwaliteit bij de kust beïnvloed door afstromend regenwater tijdens zware regenbuien. Dit afstromende regenwater neemt sediment, nutriënten en chemicaliën mee naar de oceaan. Lokale maatregelen zoals effectief waterbeheer kunnen de afstroom van regenwater beperken.

Er worden al maatregelen genomen om de koraalriffen veerkrachtiger te maken. Zie ook het verhaal over  Historic Reefs of the Dutch Caribbean  van het WWF.

1. De waterkwaliteit wordt verbeterd door het zuiveren van afvalwater en door afstromend water te verminderen: het land wordt verantwoord beheerd om bodemerosie te voorkomen. Daardoor spoelt er minder sediment en vuil richting de oceaan. Ook worden natuurlijke barrières hersteld om de afstroom van regenwater en sediment richting de oceaan te beperken. Deze maatregelen zijn heel belangrijk om de koraalriffen gezond en veerkrachtig te houden. 
2. Koraal wordt hersteld: onderzoekers en natuurbeschermers zijn actief betrokken bij programma's voor koraalherstel. Bij deze initiatieven wordt gezond koraal verplaatst naar beschadigde delen van de koraalriffen. Deze aanpak vergroot de koraalbedekking en helpt de riffen om beter bestand te zijn tegen stressfactoren zoals koraalverbleking en ziektes.