Zagrożone gatunki

W ciągu ostatnich dekad notuje się drastyczny spadek w liczebności wielu gatunków organizmów żywych na Ziemi. Cierpią one z powodu działalności człowieka, która przyczynia się m.in. do globalnego ocieplenia. Tymi szkodliwymi czynnościami są np.: intensywna eksploatacja lasów, osuszanie terenów bagiennych, regulacja rzek, zanieczyszczenie wód, melioracja, łowiectwo i kłusownictwo, czy wypalanie traw i nieużytków.

W 1963 r. powstała "Czerwona księga gatunków zagrożonych". Jest to lista zagrożonych wyginięciem gatunków organizmów publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN). Dzięki silnej bazie naukowej, czerwona lista IUCN, uznawana jest za najbardziej wiarygodny przewodnik po stanie różnorodności biologicznej. Opiera się ona na precyzyjnych kryteriach oceny ryzyka wyginięcia tysięcy gatunków i podgatunków. Kryteria te dotyczą wszystkich gatunków i wszystkich regionów świata. Celem jest przekazanie opinii publicznej i decydentom, naglących problemów, związanych z ochroną, a także pomoc społeczności międzynarodowej w próbach ograniczenia wyginięcia gatunków. 

Gatunki w "Czerwonej księdze gatunków zagrożonych" grupowane są w kategoriach określających stopień zagrożenia wyginięciem danego gatunku. Wyróżnione zostały następujące kategorie:

• NE (not evaluated - nieocenione) - gatunki niepoddane jeszcze ocenie
• DD (data deficient - brak danych) -  gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia przez niewystarczającą ilość danych
• LC (least concern - najmniejszej troski) - gatunki pospolite, szeroko rozprzestrzenione
• NT (near threatened - bliskie zagrożenia) - gatunki bliskie zaliczenia do następnej kategorii, ale jeszcze się do niej niekwalifikujące
• VU (vulnerable - narażone) - gatunki, które mogą wymrzeć stosunkowo niedługo, choć nie tak szybko jak zagrożone
• EN (endangered - zagrożone) - przypisuje się im wysokie ryzyko wymarcia w niedalekiej przyszłości
• CR (critically endangered - krytycznie zagrożone) - najbardziej zagrożone gatunki
• EW (extinct in the wild - wymarłe na wolności) - wymarłe w stanie dzikim 
• EX (extinct - wymarłe) - oznaczane znakiem †, kategoria dotyczy gatunków, dla których wiadomo, że wymarły wszystkie osobniki do nich należące

Od czasów powstania pierwszej edycji "Czerwonej księgi gatunków zagrożonych" liczba zagrożonych gatunków systematycznie rosła. Zobacz jak zmieniała się ona na początku XXI w.: