Urban Meteor Map

Turen naar de Perseïden meteorenzwerm? Met de 'Urban Meteor Map' ontdek je welke plekken bij jou in de buurt je het beste zicht geven.

Augustus is dé maand in het jaar om ‘vallende sterren’ te tellen. De populaire Perseïden maken dan hun entree aan de nachtelijke sterrenhemel. Deze jaarlijkse meteorenzwerm is in de nacht van 12-13 augustus 2023 aantrekkelijk om te bekijken. De maan stoort niet en dat maakt het een goed moment om naar meteoren te kijken. Het aantal meteoren dat je met het blote oog ziet, is wel van verschillende factoren afhankelijk. Hoeveel meteoren kun je verwachten als je er komende nachten eropuit trekt? We kijken in deze Storymap naar wat invloed heeft op het aantal meteoren dat jij per uur kunt zien, de Perseïdenzwerm én tips voor het vinden van de beste kijkplek.

Wat ga je zien: de Perseïden

De meteoren van de Perseïdenzwerm zijn een lichtfenomeen dat ontstaat als kleine stofdeeltjes uit het stofspoor van de  komeet 109P/Swift-Tuttle  in grote aantallen de atmosfeer van de aarde binnenvliegen en oplichten. Aangezien het er veel zijn, lijken ze vanuit het sterrenbeeld  Perseus  in alle richtingen weg te schieten. Hierdoor noemen we deze meteorenzwerm de Perseïden.

Beste kijkmomenten

De Perseïdenzwerm heeft een brede piek in de activiteit, dus er zijn meerdere nachten waarop je kunt gaan kijken. Op vrijdag 11, zaterdag 12 en zondag 13 augustus kun je als het donker wordt rond 22:30 uur al beginnen. Het aantal meteoren neemt toe naarmate het sterrenbeeld Perseus hoger aan de hemel klimt. In dit sterrenbeeld ligt namelijk de plek waaruit de meteoren wegschieten (de  radiant ). Dat doen ze met snelheden van zo’n 60 km/s. Het grootste aantal zie je in de vroege uurtjes rond 04:00 uur op zondagochtend 13 augustus.

Schuif de slider heen en weer en zie je het effect van het tijdstip waarop je kijkt, hier voor het gebied rond het IJsselmeer. Links de verwachting rond 23:00 uur zomertijd op zaterdagavond, rechts rond 4:00 uur zomertijd op zondagochtend.

Hoe ga je kijken?

Voor het meteoorwaarnemen heb je geen speciale apparatuur nodig. Ideaal dus! Kleed je wel warm aan of neem een deken mee, zoek een geschikte donkere plek en kijk (met pauzes) een uur of langer omhoog. Aangezien meteoren overal aan de hemel verschijnen, hoef je dus niet in een specifieke richting te kijken om iets van de activiteit van de Perseïden te bespeuren. Je hoeft ook niet in een specifieke richting te kijken, zoals sommige websites aanraden. Wil je iets creatiever aan de slag tijdens de Perseïden? Check dan deze tips voor het  fotograferen van meteoren , of het  tekenen op een speciale sterrenkaart . Meedoen voor de wetenschap?  Meld dan je waarnemingen  bij de internationale meteorenorganisatie IMO, of volg de  liveregistratie van de zwermactiviteit .

Ontdek de beste kijkplek voor jou!

Maak van je kijkavond een succes en ga op zoek naar een geschikte kijkplek! Je weet nu welke factoren effect hebben op een mooie avond meteorenkijken. Op de kaart hieronder kun je ter inspiratie enkele locaties aanklikken om het effecten van de omgeving op het aantal meteoren te bekijken.

Den Haag

Den Haag. Klik om uit te vouwen.

In Den Haag is er veel invloed van de lichthinder van het Westland. Op het strand zie je mogelijk meer dan in de stad. Vermijd de lichthinder rond Scheveningen-Haven en fiets als het even kan naar het Noorderstrand en probeer een plek te vinden op het strand of duin richting Wassenaar.

Rotterdam

Rotterdam. Klik om uit te vouwen.

In de steden nabij het Westland en de haven zal een écht donkere plek moeilijk zijn te vinden, maar een open veld kan al iets meer meteoren opleveren.

Leiden

Leiden. Klik om uit te vouwen.

In Zuid-Holland zul je op meer plekken de invloed van lichtvervuiling merken. Een open plek of een locatie op fietsafstand buiten de stad kan dus meer meteoren opleveren dan de parkjes in de binnenstad.

Haarlem en Zandvoort

Haarlem en Zandvoort. Klik om uit te vouwen.

Niet ver van Haarlem vind je duinen en strand: ideaal om te kijken, maar vermijdt de lichtvervuiling van bijvoorbeeld strandtenten bij Zandvoort.

Amsterdam

Amsterdam. Klik om uit te vouwen.

De lichtvervuiling in Amsterdam is minder dan in Den Haag, maar toch zie je ruwweg net zoveel meteoren.

Utrecht, De Bilt, Zeist

Utrecht, De Bilt, Zeist. Klik om uit te vouwen.

Studenten op de Uithof hebben het voor het kiezen: vanaf hier kun je makkelijk een iets donkerdere plek zoeken buiten het Utrechtse.

Hilversum

Hilversum. Klik om uit te vouwen.

De bossen rond Hilversum zijn mooi en donker, maar niet ideaal voor het meteorenkijken. Zoek dus een open plek iets buiten de stad.

Tilburg

Tilburg. Klik om uit te vouwen.

In de steden is het even zoeken naar een donkere plek, maar een open veldje kan je al iets meer meteoren opleveren.

Bedafse Bergen, Uden

Bedafse Bergen, Uden. Klik om uit te vouwen.

Nabij Uden vind je de Bedafse Bergen, een mooi stuifduin in de Maashorst en wellicht een leuke plek om te kijken.

Wijchen, Nijmegen

Wijchen, Nijmegen. Klik om uit te vouwen.

Aan de randen van Nijmegen kun je mogelijk op fietsafstand al een iets donkerder plekje vinden.

Nijmegen

Nijmegen. Klik om uit te vouwen.

Net als in andere grote steden is een echt goed donkere plek lastig te vinden, maar de beste kansen heb je op open plekken in het Goffertpark en aan de Waal.

Wageningen

Wageningen. Klik om uit te vouwen.

Fiets een stukje Wageningen uit op zoek naar open velden of oevers van de Nederrijn.

Veluwe

Veluwe. Klik om uit te vouwen.

De gespikkelde blauwe gebieden zijn bossen, daar moet je dus niet zijn, maar in de open gebieden ertussen zijn de omstandigheden erg goed om naar meteoren te kijken

Deventer

Deventer. Klik om uit te vouwen.

Een stadspark als het Rijsterborgherpark kan een goede kijkplek zijn, maar ook de oevers van de IJssel bieden voldoende vrij zicht en wellicht meer duisternis.

Zwolle

Zwolle. Klik om uit te vouwen.

In steden zal een écht donkere plek lastiger te vinden zijn, maar een fietstochtje naar een park of open veld kan je al iets meer meteoren opleveren.

Denekamp, Oldenzaal

Denekamp, Oldenzaal. Klik om uit te vouwen.

Oost-Nederland heeft doorgaans minder lichtvervuiling dan het westen. Die duisternis is dus ideaal voor het waarnemen.

Dwingelderveld

Dwingelderveld. Klik om uit te vouwen.

De gespikkelde blauwe gebieden zijn bossen, daar moet je dus niet zijn, maar in de open gebieden ertussen zijn de omstandigheden erg goed om naar meteoren te kijken.

Harlingen, Franeker

Harlingen, Franeker. Klik om uit te vouwen.

In de Noordelijke provincies zijn de contrasten groot, in positieve zin. Buiten de steden vind je op fietsafstand zeker een mooie kijkplek.

Alde Faenen

Alde Faenen. Klik om uit te vouwen.

Natuurgebieden kunnen goede kijkplekken bieden, zoals de oevers van een meer .

Lauwersmeer

Lauwersmeer. Klik om uit te vouwen.

Zoals verwacht zijn de omstandigheden om naar meteoren te kijken in het Lauwersmeer erg goed. Het is niet voor niets een 'Dark Sky Park'.

Den Burg, Texel

Den Burg, Texel. Klik om uit te vouwen.

De Waddeneilanden zijn prachtige plekken om te sterrenkijken. Ook de meteoren laten zich hier goed bewonderen, maar zoek wel een open plek weg van de groter dorpen.

Terschelling

Terschelling. Klik om uit te vouwen.

Het 'Dark Sky Park' op Terschelling is ook een topplek om naar meteoren te kijken. Niet om de hoek, maar wellicht te overwegen als je er al op vakantie bent.

Groningen

Groningen. Klik om uit te vouwen.

Spring op de fiets en zoek een open plek, bijvoorbeeld in het stadspark.

Maastricht

Maastricht. Klik om uit te vouwen.

Net buiten Maastricht vind je mooie kijkplekken op en rond de St. Pietersberg.

Valkenburg

Valkenburg. Klik om uit te vouwen.

Wandel overdag door het prachtige ingesneden valleien en zoek het 's avonds hogerop, op het Plateau van Margraten.

Roermond

Roermond. Klik om uit te vouwen.

Stadsparken geven je al beter zicht op de meteoren, maar nog mooier zijn de open gebieden aan de Maas.

Eindhoven

Eindhoven. Klik om uit te vouwen.

Bij grote steden moet je meer zoeken naar een goede donkere plek. Een groot park, zonder al te veel strooilicht kan al een goede optie zijn.

Middelburg, Vlissingen

Middelburg, Vlissingen. Klik om uit te vouwen.

Rond de grotere steden in Zeeland zijn de contrasten sterk, dus met wat fietstijd kun je een mooie kijkplek vinden.

Renesse

Renesse. Klik om uit te vouwen.

Vermijd de lichtvervuiling rond Renesse, maar op het strand en in de omgeving kun je goed meteoren kijken. Wist je trouwens dat niet ver van het dorp Serooskerke ook ooit een meteoriet insloeg?

Den Haag

In Den Haag is er veel invloed van de lichthinder van het Westland. Op het strand zie je mogelijk meer dan in de stad. Vermijd de lichthinder rond Scheveningen-Haven en fiets als het even kan naar het Noorderstrand en probeer een plek te vinden op het strand of duin richting Wassenaar.

Rotterdam

In de steden nabij het Westland en de haven zal een écht donkere plek moeilijk zijn te vinden, maar een open veld kan al iets meer meteoren opleveren.

Leiden

In Zuid-Holland zul je op meer plekken de invloed van lichtvervuiling merken. Een open plek of een locatie op fietsafstand buiten de stad kan dus meer meteoren opleveren dan de parkjes in de binnenstad.

Haarlem en Zandvoort

Niet ver van Haarlem vind je duinen en strand: ideaal om te kijken, maar vermijdt de lichtvervuiling van bijvoorbeeld strandtenten bij Zandvoort.

Amsterdam

De lichtvervuiling in Amsterdam is minder dan in Den Haag, maar toch zie je ruwweg net zoveel meteoren.

Utrecht, De Bilt, Zeist

Studenten op de Uithof hebben het voor het kiezen: vanaf hier kun je makkelijk een iets donkerdere plek zoeken buiten het Utrechtse.

Hilversum

De bossen rond Hilversum zijn mooi en donker, maar niet ideaal voor het meteorenkijken. Zoek dus een open plek iets buiten de stad.

Tilburg

In de steden is het even zoeken naar een donkere plek, maar een open veldje kan je al iets meer meteoren opleveren.

Bedafse Bergen, Uden

Nabij Uden vind je de Bedafse Bergen, een mooi stuifduin in de Maashorst en wellicht een leuke plek om te kijken.

Wijchen, Nijmegen

Aan de randen van Nijmegen kun je mogelijk op fietsafstand al een iets donkerder plekje vinden.

Nijmegen

Net als in andere grote steden is een echt goed donkere plek lastig te vinden, maar de beste kansen heb je op open plekken in het Goffertpark en aan de Waal.

Wageningen

Fiets een stukje Wageningen uit op zoek naar open velden of oevers van de Nederrijn.

Veluwe

De gespikkelde blauwe gebieden zijn bossen, daar moet je dus niet zijn, maar in de open gebieden ertussen zijn de omstandigheden erg goed om naar meteoren te kijken

Deventer

Een stadspark als het Rijsterborgherpark kan een goede kijkplek zijn, maar ook de oevers van de IJssel bieden voldoende vrij zicht en wellicht meer duisternis.

Zwolle

In steden zal een écht donkere plek lastiger te vinden zijn, maar een fietstochtje naar een park of open veld kan je al iets meer meteoren opleveren.

Denekamp, Oldenzaal

Oost-Nederland heeft doorgaans minder lichtvervuiling dan het westen. Die duisternis is dus ideaal voor het waarnemen.

Dwingelderveld

De gespikkelde blauwe gebieden zijn bossen, daar moet je dus niet zijn, maar in de open gebieden ertussen zijn de omstandigheden erg goed om naar meteoren te kijken.

Harlingen, Franeker

In de Noordelijke provincies zijn de contrasten groot, in positieve zin. Buiten de steden vind je op fietsafstand zeker een mooie kijkplek.

Alde Faenen

Natuurgebieden kunnen goede kijkplekken bieden, zoals de oevers van een meer .

Lauwersmeer

Zoals verwacht zijn de omstandigheden om naar meteoren te kijken in het Lauwersmeer erg goed. Het is niet voor niets een 'Dark Sky Park'.

Den Burg, Texel

De Waddeneilanden zijn prachtige plekken om te sterrenkijken. Ook de meteoren laten zich hier goed bewonderen, maar zoek wel een open plek weg van de groter dorpen.

Terschelling

Het 'Dark Sky Park' op Terschelling is ook een topplek om naar meteoren te kijken. Niet om de hoek, maar wellicht te overwegen als je er al op vakantie bent.

Groningen

Spring op de fiets en zoek een open plek, bijvoorbeeld in het stadspark.

Maastricht

Net buiten Maastricht vind je mooie kijkplekken op en rond de St. Pietersberg.

Valkenburg

Wandel overdag door het prachtige ingesneden valleien en zoek het 's avonds hogerop, op het Plateau van Margraten.

Roermond

Stadsparken geven je al beter zicht op de meteoren, maar nog mooier zijn de open gebieden aan de Maas.

Eindhoven

Bij grote steden moet je meer zoeken naar een goede donkere plek. Een groot park, zonder al te veel strooilicht kan al een goede optie zijn.

Middelburg, Vlissingen

Rond de grotere steden in Zeeland zijn de contrasten sterk, dus met wat fietstijd kun je een mooie kijkplek vinden.

Renesse

Vermijd de lichtvervuiling rond Renesse, maar op het strand en in de omgeving kun je goed meteoren kijken. Wist je trouwens dat niet ver van het dorp Serooskerke ook ooit een meteoriet insloeg?

Kijken vanuit de stad?

Is het meteorenkijken kansrijk vanuit de stad? Zeker!  Ervaren meteoorwaarnemers concluderen dat het kan , maar wees je in elk geval bewust welk effect lichtvervuiling en omliggende bebouwing voor jou hebben. Gevoelsmatig is dat soms lastig in te schatten. Zo verwachten we op basis van ons model dat je op het Zuiderstrand van Scheveningen, achter de duinen aan zee, ruwweg net zoveel meteoren ziet als in het Vondelpark in de hoofdstad Amsterdam. Kortom, check de kaart en ontdek een mooie kijkplek!

Verschuif de slider van links naar rechts om het Zuiderstrand van Scheveningen en het stadcentrum van Amsterdam te vergelijken. Ter verduidelijking van de verschillen in de stad zijn verschillende kleurschalen gebruikt, maar hoe roder gekleurd de kaart is, hoe minder meteoren je ziet. Op het Zuiderstrand van Scheveningen zie je dankzij de lichtvervuiling ruwweg even veel meteoren als op een open plek in het Vondelpark.

Jouw ogen doen ertoe

Het kijken naar meteoren is natuurlijk ook afhankelijk van jou! Je ogen moeten wennen aan de duisternis en dat kost al snel een kwartier. Gun jezelf dus de tijd en schakel je telefoon uit. Elke keer dat je naar een lichtbron kijkt, start de gewenning van je ogen weer op nieuw. Daarom zal strooilicht in je omgeving ook effect hebben, zoals licht van straatlantaarns.

Deel je kijkervaring!

Ga je naar de Perseïden kijken en heb je de ideale kijkplek gevonden? Deel je ervaring en de kijkplek op social media met de tag #UrbanMeteorMap (en volg de meteorenvereniging op  Twitter ,  Instagram ). Voor een volgende meteorenzwerm kunnen we de beste plekken op de kaart zetten als kijktip voor een mooie avond vallende sterrentellen.

Credits & Bronvermelding

Dr. Sebastiaan de Vet is planeetonderzoeker aan de TU Delft, en al jaren actief bij de landelijke vereniging voor meteoorwaarnemers en -liefhebber, de  Werkgroep Meteoren . Daarnaast coördineert hij het landelijke  vuurbolnetwerk DOERAK , dat met meerdere camera's in Nederland speurt naar hele heldere meteoren. Deze Urban Meteor Map maakte hij om mensen meer bewust te maken van de omgevingseffecten op het meteorenkijken om op zoek te gaan naar mooie kijkplekken in hun omgeving.

Tekst

Werkgroep Meteoren, Sebastiaan de Vet

Kaartdata

PDOK (diversen kaartdata), RIVM (hemelhelderheid), IMO (gegevens meteorenzwermen)

Concept en realisatie

Sebastiaan de Vet

Schuif de slider heen en weer en zie je het effect van het tijdstip waarop je kijkt, hier voor het gebied rond het IJsselmeer. Links de verwachting rond 23:00 uur zomertijd op zaterdagavond, rechts rond 4:00 uur zomertijd op zondagochtend.

Verschuif de slider van links naar rechts om het Zuiderstrand van Scheveningen en het stadcentrum van Amsterdam te vergelijken. Ter verduidelijking van de verschillen in de stad zijn verschillende kleurschalen gebruikt, maar hoe roder gekleurd de kaart is, hoe minder meteoren je ziet. Op het Zuiderstrand van Scheveningen zie je dankzij de lichtvervuiling ruwweg even veel meteoren als op een open plek in het Vondelpark.