PFAS stroomgebied Oosterwijkse Vloed

We hebben verschillende onderzoeken uitgevoerd om de PFAS verontreiniging in kaart te brengen en te volgen. Op deze pagina zie je alle meetresultaten. Klik op een van de kaarten om deze te vergroten. Vervolgens kun in- en uitzoomen en klikken op een meetpunt. Je ziet dan alle resultaten van dat punt in een pop-up.

PFAS, PFOS, PEQ-waarde

PFAS is een groep van heel veel chemische stoffen. Eigenschappen van deze stoffen maken dat ze zeer moeilijk afbreekbaar zijn in het milieu. De stoffen stapelen op in planten en dieren en kunnen giftig zijn. In hoge concentraties zijn er risico's voor de gezondheid van mensen. De bekendste PFAS component is PFOS. In de aangetroffen verontreiniging in zwemplas de Betteld en de Oosterwijkse Vloed is dit ook de belangrijkste stof. Bij een beoordeling van een PFAS verontreiniging kijken we ook naar de PEQ-waarde. Dit is een berekende risico concentratie. Hierbij is rekening gehouden met het risico van een specifieke PFAS. Dat risico vermenigvuldigen we met de concentratie van een component. De uitkomsten voor alle onderzochte PFAS componenten tellen we bij elkaar op. Dat is de PEQ-waarde.

In de kaart hieronder staan de resultaten van de belangrijkste meetpunten in het oppervlaktewater.

PFAS in oppervlaktewater

In de kaart zie je watergangen en druppels met een code. Wanneer je klikt op een druppel verschijnt er een pop-up. In de pop-up is per datum het PFOS gehalte en de PEQ-waarde opgenomen. Beide meetwaarden zijn in ng/l.

Als er alleen een datum staat, gaat het om een PFOS concentratie. Als er ook een datum met PEQ staat, gaat het om een PEQwaarde.

In de kaart hieronder staat informatie over de metingen in het grondwater die voor het waterschap zijn uitgevoerd.

PFAS in grondwater langs de Oosterwijkse Vloed

In deze kaart zie je de watergangen en ruitjes. Wanneer je op een ruitje klikt, komt er een pop-up. In de pop-up is te zien of er in juli of september een meting is geweest. De verschillende waarden betekenen het volgende:

• 999 - geen meting.
• 0 - PFOS concentratie onder de detectiegrens.
• Andere waarden betreffen de gemeten PFOS concentratie in het grondwater.

Ook is voor de grondwatermetingen een PEQ-waarde opgenomen. De meetwaarden zijn in ng/l. Voor meer informatie, zie rapport:  R03_79013_d01_redacted - Overzicht 

We hebben de waterbodem onderzocht op sommige plaatsen. Dit geeft ons inzicht in hoe de PFAS zich heeft verspreid in de waterbodem. We hebben metingen gedaan in het stroomgebied van de Oosterwijkse Vloed en zwemplas de Betteld.

In deze kaart zie je de watergangen en bolletjes. Wanneer je klikt een bolletje, komt er een pop-up. In de pop-up zie je bij welk analysemonster de meting hoort. Je ziet het gemeten PFOS gehalte in ug/kg droge stof.

Daarnaast is ook het resultaat opgenomen van de toetsing van het waterbodemmonster aan het Handelingskader PFAS (specifiek tabel 4.1 van dat handelingskader). Dat geeft een indicatie voor welke gebruiksfunctie de eventueel verwijderde waterbodem van toepassing is.

LET OP: er is dus geen officieel waterbodem/baggeronderzoek uitgevoerd. Dat staat op de korte termijn (december/januari 2025) gepland. Deze resultaten zijn dus indicatief. Voor meer informatie, zie rapport:    R03_79013_d01_redacted - Overzicht 

De ODA en de gemeente Bronckhorst hebben grondonderzoek laten uitvoeren op de plekken die het meest verdacht zijn en rondom de verontreinigde zwemplas. Hiermee is door ODA en gemeente inzicht verkregen in de mate van bodemverontreiniging en de mogelijke risico's daarvan.

In de kaart is ingezoomd op het gebied rondom de zwemplas. De oranje sterretjes zijn de meetpunten. Wanneer je klikt op een sterretje komt er een pop-up. In de pop-up zie je de boordiepte en het analysenummer. De waarden zijn de gemeten PFOS waarden in ug/kg droge stof.  De boordiepte is weergegeven in:

• BG=bovengrond tot ca 0,5 m beneden maaiveld;
• OG = ondergrond tot circa 2,0 m beneden maaiveld;
• DOG= diepe ondergrond tot ca 2,5 m beneden maaiveld.

Het rapport van het grondwonderzoek is te benaderen via de website van de omgevingsdient:  De Betteld moet plan maken voor schoonmaak PFAS-vervuiling – Omgevingsdienst Achterhoek 

De provincie Gelderland heeft een grondwateronderzoek uitgevoerd rondom de zwemplas om inzicht te verkrijgen in de omvang en verspreiding van de PFAS verontreiniging. Het grondwater is onderzocht tussen de 2 tot 3 meter en 9 en 10 meter beneden maaiveld.

In de kaart is ingezoomd op het gebied rondom de zwemplas waar het grondwateronderzoek heeft plaatsgevonden. Met de paarse ruitjes zijn de peilbuizen gepresenteerd. Wanneer je klikt op een ruitje komt er een pop-up. In de pop-up staan de gegevens van de peilbuis en de gemeten PFOS gehalten (ng/l) op de twee onderzochte dieptes.

De volledige rapportage van het grondwateronderzoek van de provincie Gelderland staat hier:   https://open.gelderland.nl/woo-documenten?categorien=5