Χαρτογραφώντας την προσβασιμότητα

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται πως γίνεται μεγάλη προσπάθεια ώστε να φτιαχτούν πόλεις πιο φιλικές σε ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, κυρίως σε αυτούς που κινούνται με αναπηρικά αμαξίδια.

Έτσι, γίνονται θεσμικές κινήσεις ώστε να θεσπιστούν προδιαγραφές σχεδιασμού προς αυτήν την κατεύθυνση, ενώ η ελληνική κυβέρνηση θέσπισε με το   ΦΕΚ 5045/1-11-21   τεχνικές προδιαγραφές προσβασιμότητας.

Ωστόσο μία βόλτα στην πόλη αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι δεν αρκούν μόνο οι νόμοι και οι προδιαγραφές. Θέλει δυστυχώς, πολύ χρόνο για να περάσουν όλα αυτά σε έργα και αλλαγές. Η πραγματικότητα είναι αρκετά δύσκολη για κάποιον που κινείται στην πόλη με αμαξίδιο, πόσο μάλλον για έναν μαθητή!

Παρακάτω ένα βίντεο απο τον οργανισμό Διεθνής Αμνηστίας για την προσβασιμότητα στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος "εγω & εσυ μαζι" στο οποίο συμμετέχει και το σχολείο μας

Αρχικά ζητήσαμε να μάθουμε από τις εμπειρίες ανθρώπων που βιώνουν το πρόβλημα καθημερινά. Έτσι, όποιος από τους συμμετέχοντες μαθητές είχε κάποιον γνωστό που κινείται με αναπηρικό αμαξίδιο  έμαθε από αυτόν ποια είναι τα βασικά εμπόδια που συναντάει κάθε μέρα, τι τον δυσκολεύει στον δρόμο, το πεζοδρόμιο, αλλά και τι χώρο χρειάζεται για να κινηθεί. Επίσης, το σχολείο μας συστεγάζετε με το ΕΕΝΕΓΥΛ (Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο Λύκειο). Αυτό μας έδωσε την δυνατότητα να συγκεντρώσουμε επιπλέον πληροφορίες σχετικές με το θέμα μας. Παρόλα αυτά λόγω έλλειψης χρόνου δεν είχαμε τελικά την δυνατότητα να πάρουμε συνέντευξη από κάποιον μαθητή ή γονέα.

Στη συνέχεια κάναμε μία έρευνα στο διαδίκτυο για να βρούμε τις διαστάσεις από τα αμαξίδια και καταλήξαμε σε κάποια συμπεράσματα.

Έτσι, διαπιστώσαμε πως υπάρχουν διαφόρων διαστάσεων αμαξίδια, όπως στενά, πιο πλατιά, ηλεκτρικά, κλπ. Καταλήξαμε επίσης στο συμπέρασμα ότι μία διαδρομή πλάτους μεγαλύτερη από  90 εκ. είναι αρκετά  άνετη για τα περισσότερα αμαξίδια, μία με πλάτος από  90 εκ. έως 75 εκ. για τα περισσότερα αμαξίδια είναι διαδρομή που θα μπορέσει να την περάσει κάποιος, αλλά όχι άνετα και μια διαδρομή μικρότερη από  75 εκ. αρχίζει να είναι απαγορευτική κυρίως για κάποιον που είναι μόνος του και δεν έχει βοήθεια

Έπειτα, μετά από συζήτηση και προτάσεις των συμμετεχόντων μαθητών αποφασίστηκε ο σχεδιασμός των στοιχείων καταγραφής. Καταλήξαμε έτσι, σε τρία επίπεδα στοιχείων:

-  Τα θετικά

-  Τα αρνητικά (αυτά που περνά το αμαξίδιο αλλά με δυσκολία) και

-  Τα απαγορευτικά (αυτά που είναι αδύνατον να τα περάσει κάποιος με αμαξίδιο)

Το κάθε επίπεδο λοιπόν  περιλαμβάνει :

- Θετικά: αν έχει διάβαση, αν έχει φωτεινό σηματοδότη και αν έχει ράμπα.

-  Αρνητικά: κάδος σκουπιδιών, στενό πεζοδρόμιο, σηκωμένο πεζοδρόμιο ( είτε από  ρίζες δέντρων είτε από χαλασμένα πλακάκια), λακκούβα ( που να μπορεί να την περάσει με δυσκολία ), άλλο

-  Απαγορευτικά: μικρό πεζοδρόμιο, εμπόδιο που μπλοκάρει τον δρόμο, ζαρντινιέρα, άλλο.

Από τα παραπάνω παρατηρούμε ότι έγινε προσπάθεια να ομαδοποιηθούν κάποια εμπόδια ώστε να γίνει ποιο απλή  και αξιόπιστη η συλλογή των στοιχείων καθότι αυτό θα γινότανε από  τους μαθητές. Δεν βάλαμε κάποια θετικά όπως ένα πεζοδρόμιο πολύ άνετο ή κάποια αρνητικά όπως το που δεν έχει ράμπες με την λογική ότι καταγράφεται το ανάποδο.

Παρακάτω υπάρχουν οι χάρτες που δημιουργήθηκαν. Πρώτα είναι όλα μαζί τα στοιχείακαι και μετα άνα κατηγορία μαζί με κάποιες φωτογραφίες.

Καταχωρήθηκαν συνολικά 233 σημεία εκ τον οποίον 60 απαγορευμένα, 118 θετικά και 55 αρνητικά.

Με μία απλή ματια αυτο θα έδειχνε μία θετικη κατάσταση αλλα θα πρέπει να προσέξουμε κάποιες ιδιαιτερότητες ως προς τον σχεδιασμό και τον τρόπο που επιλέξαμε να καταχωρήσουμε τα στοιχεία.

Δηλαδή στα θετικά όταν είχαμε μία ράμπα , τις περισσότερες φορές είχαμε άλλη μία απο απέναντι την οποία και καταχωρούσαμε. Επίσης δεν έχουμε στοιχεία , χάριν απλότητας , σε πόσες γωνίες δεν έχουμε ράμπες.

Σε πολλά πεζοδρόμια όταν είχαμε πάνω απο δύο αρνητικά ή απαγορευτικά στοιχεία σταματούσαμε να καταχωρούμε. Αυτο έγινε γιατι ο στόχος ήταν να χαρτογραφήσουμε τις διαδρομές και κατα πόσο είναι προσβασιμες, άρα δεν θα πρόσθεταν τίποτα παραπάνω ώς πληροφορία αν βάζαμε επιπλέον στοιχεία.

Παρακάτω βλέπουμε τα αναλυτικά στατιστικά στοιχεία άνα επίπεδο :

Γενικά υπήρχανε αρκετά δύσκολα θέματα που έπρεπε να λάβουμε υπόψιν μας για να μπορέσει αυτή η μελέτη να γίνει σωστά και να έχει ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα..

Η αρχή έγινε με τον γενικό σχεδιασμό των επιπέδων και την επιλογή των στοιχείων που θα καταχωρήσουμε

Είναι φανερό ότι δεν έγινε επιλογή της τέλειας λύσης, αλλά με βάση το γεγονός ότι ο σχεδιασμός, αλλά και η καταχώρηση έγινε κυρίως από τους μαθητές, ήταν ένας αρκετά καλός και απλός σχεδιασμός.

Ο σχεδιασμός έπρεπε να είναι απλός ώστε να μην υπάρχουν μπερδέματα στην φάση της καταχώρησης.

Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε ήταν ότι όταν είμασταν έτοιμοι να βγούμε για καταχώρηση σημείων, το πρόγραμμα για κάποιο λόγο δεν μάς επέτρεπε να καταχωρήσουμε και έτσι χάσαμε την ευκαιρία να βγούμε παραπάνω από  μία φορά. Το πρόβλημα λύθηκε με την άμεση βοήθεια της οργάνωσης και της εταιρείας του προγράμματος. Αλλά έτσι, δεν καταφέραμε να πάρουμε παραπάνω στοιχεία παρόλο που ήμασταν αρκετά άτομα και είχαμε  τρείς ξεχωριστές ομάδες καταχώρησης.(Σε κάποια στοιχεία ο χαρακτηρισμός δεν είναι σωστά γραμμένος αλλά  επιλέχθηκε να μην διορθωθεί με τον φόβο ότι θα ξαναπαρουσιαστεί  το πρόβλημα).

Ως τελικό συμπέρασμα της μελέτης και της χαρτογράφησης είναι ότι ένας μαθητής με αμαξίδιο είναι σχεδόν αδύνατο να έρθει στο σχολείο από  διαδρομή με πεζοδρόμια που να έχουν μόνο θετικά στοιχεία. Αυτό φυσικά είναι απαράδεκτο.

Παρακάτω βλέπουμε έναν χάρτη που παρουσιάζει με γραμμές χρωματιστές ανά πεζοδρόμιο την χειρότερη κατάσταση που υπάρχει σε κάθε ένα από αυτά. Επίσης, φαίνονται σε ποια σημεία υπάρχουν τα θετικά  καταχωρημένα στοιχεία.

Έτσι, θεωρητικά θα μπορούσε ο μαθητής με μία ματιά  στον χάρτη πολύ εύκολα να χαράξει την πορεία του επιλέγοντας μόνο πράσινες γραμμές και ίσως όταν δεν είναι δυνατόν τις λιγότερες κίτρινες και να αποφύγει αν είναι δυνατόν τις κόκκινες.

Κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν γίνεται στην διαδρομή για το σχολείο

Ευχή όλων μας είναι τα στοιχεία αυτά  να παρακινήσουν τις αρμόδιες αρχές ώστε να λυθούνε τα συγκεκριμένα προβλήματα και να είναι δυνατή η πρόσβαση στο σχολείο με αναπηρικό αμαξίδιο.

Κλείνοντας, αξίζει να σημειωθεί πως οι συμμετέχοντες μαθητές προβληματίστηκαν αρκετά με την κατάσταση που επικρατεί και είδανε με άλλο μάτι αυτές τις διαδρομές πλέον.