Fietsparkeerdersonderzoek Binnenstad
Gemeente Deventer
Samenvatting
- We deden onderzoek naar fietsparkeren in de Binnenstad van Deventer. In totaal hebben 1320 respondenten een vragenlijst over dit onderwerp ingevuld. Er zitten weinig jonge mensen in de steekproef.
- Ongeveer de helft van de Deventenaren is tevreden over fietsparkeren in de Binnenstad van Deventer.
- Vrouwen zijn ontevredener over alle aspecten van fietsparkeren in de Binnenstad van Deventer dan mannen.
- Men is vooral ontevreden over de hoeveelheid beschikbare fietsparkeerplekken in de Binnenstad.
- Fietsparkeerders hebben behoefte aan duidelijkere bewegwijzering naar mogelijke fietsparkeerlocaties.
- Mensen lijken zich soms niet bewust van kleinschalige fietsparkeervoorzieningen.
- Een overtuigend deel van de mensen vindt dat fietsparkeren altijd gratis moet zijn.
- We konden nog geen duidelijke conclusies trekken over fietsparkeerplekken specifiek gericht op bewoners. Dit behoeft vervolgonderzoek.
Respondenten
Wie deden er mee aan het onderzoek?
Van alle mensen die de vragenlijst invulden, gebruikt 75% meestal de (elektrische) fiets om naar de binnenstad te komen. De meeste mensen (73%) bezitten een gewone fiets en een deel van de mensen (43%) heeft een elektrische fiets. Een klein deel van de respondenten (3%) heeft helemaal geen fiets.
De meeste respondenten die niet in de Binnenstad wonen, komen wel geregeld in de Binnenstad. Meer dan de helft (51%) van de respondenten zegt de Binnenstad één of meerdere keren per week te bezoeken.
Het valt op dat er zeer weinig respondenten van jonger dan 25 jaar in de steekproef zitten. Ook 25- tot 45-jarigen zijn ondervertegenwoordigd. De 65- tot 85-jarigen zijn juist oververtegenwoordigd. Specifiek bij de vrouwen is de leeftijdsgroep 45-65 oververtegenwoordigd, en de groep 85+ juist weer ondervertegenwoordigd.
Omdat de steekproef de verdeling in Deventer niet helemaal correct weerspiegelt, passen we vanaf nu een weegfactor toe. Zo wordt de onder- en oververtegenwoordiging van leeftijdsgroepen per geslacht rechter getrokken. De statistieken die zichtbaar zijn op deze pagina zijn nog niet gewogen.
Tevredenheid
Hoe wordt fietsparkeren in de Binnenstad ervaren? Dit is door middel van meerdere stellingen gevraagd aan Deventenaren. De stellingen gaan over het veilig kunnen stallen van de fiets, de afstand tussen parkeerlocatie en bestemming, de hoeveelheid beschikbare plekken en fietsparkeren tijdens evenementen in de Binnenstad.
Ongeveer de helft is tevreden
Het percentage mensen dat zich negatief uitlaat over de stellingen ligt steeds tussen de 25% en de 33%. Een kwart tot een derde van de Deventenaren uit zich dus ontevreden over de bevraagde aspecten van fietsparkeren in de Binnenstad.
Iets minder dan de helft (46,8%) geeft aan tevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden voor de fiets in de Binnenstad van Deventer. Daartegenover geeft iets meer dan een kwart (27,1%) aan ontevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden.
Het veilig kunnen stallen van de fiets en de mogelijkheid om de fiets op korte afstand van de bestemming te parkeren worden ongeveer hetzelfde beoordeeld. Men lijkt minder tevreden over het aantal beschikbare plekken om de fiets te kunnen stallen in de Binnenstad.
Een relatief groot deel (31,7%) van de mensen wist geen mening te vormen over fietsparkeren tijdens evenementen in de Binnenstad. Van de mensen die hier wel antwoord op wisten, gaf bijna de helft aan hier ontevreden over te zijn.
Op de vraag wat redenen zijn om niet (altijd) met de fiets naar de binnenstad te komen, antwoordde 15,8% te weinig mogelijkheden om de fiets te parkeren en 12,4% vrees voor fietsendiefstal. Ter vergelijking: de meest voorkomende reden om niet (altijd) met de fiets te gaan is voor het vervoer van artikelen (30,9%).
Mannen en vrouwen
Vrouwen zijn ontevredener
Mobiliteitspatronen tussen mannen en vrouwen verschillen. Dat blijkt ook uit dit onderzoek. Mannen bezitten bijvoorbeeld vaker een personenauto dan vrouwen (resp. 74,4% en 68,9%). Vrouwen hebben juist weer vaker een elektrische fiets dan mannen (resp. 40,2% en 34,6%). Vrouwen geven ook vaker aan dat ze vaak de fiets gebruiken om naar een locatie in de Binnenstad te gaan dan mannen (resp. 77,4% en 72,6%).
Door deze verschillen kun je je afvragen of er ook verschillen bestaan in fietsparkeerbehoeften tussen mannen en vrouwen. Daarom hebben we onderzocht of er verschil bestaat in tevredenheid tussen mannen en vrouwen over fietsparkeervoorzieningen in de Binnenstad van Deventer. Wat blijkt: vrouwen zijn structureel minder tevreden over fietsparkeervoorzieningen in de Binnenstad, ook als we controleren voor leeftijd.
Mannen storen zich juist weer vaker aan overlast van foutgeparkeerde fietsen in de Binnenstad.
Fietsparkeerlocaties
Voor zes specifieke fietsparkeerlocaties is de respondenten gevraagd hun mening te geven. Ze konden per locatie aangeven hoe tevreden ze zijn over de locatie en welke aspecten beter kunnen. Ze konden ook een toelichting geven.
Gemiddeld voor alle zes locaties geeft 33,6% van de respondenten aan tevreden te zijn over de locatie. Er zijn wel grote verschillen tussen de locaties. Over de best beoordeelde locatie is 65,6% tevreden, over de minst beoordeelde locatie slechts 13,6%.
De komende sectie gaat dieper in op deze locaties. De locaties zijn:
- De fietsenstalling achter de Hema
- De fietsenstalling op het Lamme van Dieseplein
- De Brink
- De Nieuwe Markt
- De Grote Kerkhof
- De Stromarkt
Fietsenstalling achter de Hema
NB: In de vragenlijst werd deze fietsenstalling aangeduid als bewaakte fietsenstalling. Deze term is incorrect. De fietsenstalling is overdag bemenst, maar verder worden er geen bewakingsmaatregelen getroffen.
We beginnen met de fietsenstalling waar men het meest tevreden over is: de fietsenstalling achter de Hema.
Van de respondenten die een mening hebben gegeven over deze stalling, gaf 65,6% aan tevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden op deze locatie. Daartegenover is 19,3% ontevreden. Het minst tevreden is men over de beveiliging tegen diefstal en het gemak om de fiets te stallen.
Uit de toelichtingen van respondenten blijkt dat een deel het lastig vindt om de hoge rekken te gebruiken. Mensen stoten hun hoofd eraan en vinden het zwaar om de hoge rekken omhoog te krijgen. Daarnaast geven veel mensen aan dat deze stalling onterecht als bewaakt wordt bestempeld. Een aantal mensen geeft aan dat fietsen met brede banden niet in de rekken passen.
Fietsenstalling op het Lamme van Dieseplein
De fietsenstalling op het Lamme van Dieseplein is een geliefde parkeerplek.
Van de respondenten die een mening hebben gegeven over deze stalling, gaf 52,1% aan tevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden op deze locatie. Daartegenover is 23,6% ontevreden. Het minst tevreden is men over de hoeveelheid plekken en de beveiliging tegen diefstal.
Deze locatie levert het minste toelichting op. Uit de toelichtingen blijkt dat een deel vindt dat het toezicht op deze locatie beter kan. Ze vinden het jammer dat er geen bewaking meer is. Ook vinden sommige mensen het lastig dat de route naar deze stalling toe een looproute is.
De Brink
De Brink is de op één na slechtst scorende locatie.
Van de respondenten die een mening hebben gegeven over deze locatie, gaf slechts 16% aan tevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden op deze locatie. Daartegenover is 65% ontevreden. Veruit het minst tevreden is men over de hoeveelheid plekken.
Naar aanleiding van deze vraag vroegen veel mensen zich af waar je je fiets mag stallen op de Brink. Een deel lijkt hiermee te willen zeggen: je mag je fiets niet op de Brink stallen. Voor een ander deel lijkt het echt niet duidelijk waar de fiets gestald mag worden. Dit kan beter aangegeven worden.
De Nieuwe Markt
Over de Nieuwe Markt is men het minst tevreden.
Van de respondenten die een mening hebben gegeven over deze locatie, gaf 13,6% aan tevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden op deze locatie. Daartegenover is 67,1% ontevreden. Veruit het minst tevreden is men over de hoeveelheid plekken.
Naar aanleiding van deze vraag vroegen veel mensen zich wederom af waar je je fiets kunt stallen op deze locatie. In de toelichting van respondenten wordt de behoefte aan meer plekken kracht bijgestaan. De parkeerbehoefte voor Filmhuis Mimik wordt hierbij expliciet genoemd. De suggestie om de autoparkeerplaats te verkleinen ten gunste van fietsparkeerplekken wordt meermaals gedaan.
De Grote Kerkhof
De Grote Kerkhof scoort als locatie vrij gemiddeld.
Van de respondenten die een mening hebben gegeven over deze locatie, gaf 29% aan tevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden op deze locatie. Daartegenover is 45,9% ontevreden. Het minst tevreden is men over de hoeveelheid plekken.
Naar aanleiding van deze vraag vroegen veel mensen zich wederom af waar ze hun fiets kunnen stallen op deze locatie. Dit is opvallend: op de foto die zichtbaar was bij de vraag, staan fietsparkeervoorzieningen op de voorgrond. Wellicht zijn mensen zich minder bewust van kleinschalige parkeervoorzieningen. Een deel geeft aan dat dit plein duidelijk niet bedoeld is om de fiets te stallen en wenst dit zo te houden.
De Stromarkt
De Stromarkt ligt qua beoordeling dicht in de buurt van de Grote Kerkhof.
Van de respondenten die een mening hebben gegeven over deze locatie, gaf 25,3% aan tevreden te zijn over de stallingsmogelijkheden op deze locatie. Daartegenover is 52,1% ontevreden. Het minst tevreden is men over de hoeveelheid plekken.
In de toelichting wordt ook hier de behoefte aan meer plekken kracht bijgestaan, maar er zijn ook tegengeluiden. Het Lamme van Dieseplein is dichtbij, en men zou het ook mooi vinden als de Stromarkt vrij blijft van fietsen. De fietsenstalling bij het Lamme van Dieseplein moet dan beter aangegeven worden. Duidelijk is wel dat de fietsen de ingang van de bibliotheek vaak versperren.
Beleid
Fietsparkeren moet gratis blijven
De respondenten hebben een aantal beleidssuggesties voorgelegd gekregen.
Veruit de meeste mensen (86,1%) is het eens met de stelling fietsparkeren altijd gratis moet zijn. Slechts 5,7% is het expliciet oneens met deze stelling. Betaald fietsparkeren zou dus vermoedelijk tot veel weerstand kunnen leiden. Opvallend is wel dat hoe ouder mensen zijn, hoe minder ze vinden dat fietsparkeren altijd gratis moet zijn. Omdat het antwoord op deze vraag mogelijk inkomensafhankelijk is, is respondenten gevraagd naar hun inkomen. Na controle hiervoor blijkt dat de hoogte van het inkomen niet uitmaakt voor de mening over betalen voor fietsparkeren.
Ongeveer de helft (46,5%) van de mensen vindt dat er strenger moet worden gehandhaafd op foutgeparkeerde fietsen. Ook hier lijkt leeftijd mee te spelen: hoe ouder mensen zijn, hoe groter de kans dat ze voorstander zijn van strengere handhaving.
63,8% vindt dat fietsenstallingen moeten worden bewaakt met cameratoezicht. Ook hier: mensen die ouder zijn, zijn hier vaker voorstander van. Bij de analyse van deze vraag is ook gecontroleerd op bezit van een elektrische fiets. Elektrische fietsen zijn immers duur, en dus zijn eigenaren misschien extra zuinig op hun fiets. Deze hypothese lijkt te kloppen, want mensen die een elektrische fiets bezitten, vinden vaker dat stallingen moeten worden bewaakt met camera’s.
Ideeën
Respondenten hebben de gelegenheid gekregen om hun ideeën te delen voor verbetering van fietsparkeren in de Binnenstad. Een deel van de antwoorden hierop overlapt met wat eerder al vermeld is. Populaire aanvullingen worden hieronder opgesomd.
- De fietsparkeersituatie in Apeldoorn wordt ruim aangeprezen. Mensen zijn positief over de overdekte stallingen en het beveiligingsysteem in Apeldoorn.
- Men heeft behoefte aan duidelijkere bewegwijzering: waar zijn fietsenstallingen en wat is de beste route om er te komen?
- Meer fietsparkeerruimte bij Mimik is gewenst.
- Men geeft aan overdekte fietsenstallingen te missen. Gezien het grote aandeel mensen met een elektrische fiets is dit ook geen verrassing.
- Er wordt ruim gepleit voor ‘echte’ bewaakte fietsenstallingen. Hierover bestaan verschillende ideeën: met een pasje en abonnement, bewaakt door personen.
- Afgesloten fietsenstallingen speciaal voor bewoners.
Bewoners van de Binnenstad
Bewoners van de Binnenstad vormen een interessante groep fietsparkeerders. Zij stallen hun fiets immers vaker langdurig en op andere tijdstippen dan bezoekers. De oplossing van fietsparkeerproblemen onder bezoekers van de Binnenstad kan misschien wel gezocht worden in een verandering van de fietsparkeersituatie van bewoners van de Binnenstad. Daarom hebben bewoners van de Binnenstad extra vragen voorgeschoteld gekregen.
Er zijn slechts 43 personen die in de Binnenstad wonen én aangeven dat zij (meestal) niet gebruik maken van een eigen stalling aan huis. Vijf van hen hebben geen fiets, wat betekent dat er effectief een groep van 38 personen overblijft. Van deze 38 personen hebben slechts 18 personen de vraag beantwoord over welke aspecten ze belangrijk vinden bij het parkeren van hun fiets bij huis. Bij deze vraag moesten respondenten punten verdelen over verschillende aspecten, zoals beschutting en veiligheid. Zo'n kleine groep mensen is voor een statistische analyse niet ideaal, omdat dit het lastig maakt om te bepalen of patronen in de data toevallig zijn, of écht iets betekenen.
Toch is het ook interessant dat zo weinig bewoners van de Binnenstad aangeven gebruik te maken van de openbare ruimte om hun fiets te stallen. Misschien zijn er gewoon minder bewoners van de Binnenstad die hun fiets in de openbare ruimte parkeren dan we hadden verwacht. In dat geval heeft het in het kader van fietsparkeerplekken voor bezoekers niet veel nut om in te grijpen in de fietsparkeersituatie van bewoners.
Waarschijnlijker is echter dat de lage vertegenwoordiging van jonge mensen in de steekproef een vertekend beeld geeft van de hoeveelheid bewoners van de Binnenstad die hun fiets parkeert in de openbare ruimte. Kijkend naar de ideeën die respondenten hebben in de vorige paragraaf, lijkt er ook wel degelijk behoefte te bestaan aan parkeergelegenheid voor bewoners. Om een goed beeld te kunnen krijgen van het fietsparkeergedrag en de fietsparkeerbehoeften van bewoners van de binnenstad, zou gericht onderzoek in de Binnenstad kunnen helpen. Een steekproef in de Binnenstad met goede vertegenwoordiging van jonge mensen kan ons waarschijnlijk meer vertellen over nut en noodzaak van interventie voor fietsparkeren van bewoners.
Slot
We deden onderzoek naar fietsparkeren in de Binnenstad van Deventer. In totaal hebben 1320 respondenten de vragenlijst over dit onderwerp ingevuld. Er zaten weinig jonge mensen in de steekproef.
Uit het onderzoek is gebleken dat ongeveer de helft van de Deventenaren tevreden is over fietsparkeren in de Binnenstad van Deventer. Vrouwen zijn ontevredener over alle bevraagde aspecten van fietsparkeren in de Binnenstad van Deventer dan mannen. Men is vooral ontevreden over de hoeveelheid beschikbare fietsparkeerplekken in de Binnenstad. Optioneel kan een parkeerdrukonderzoek voor fietsers dit verder ondersteunen. Met een dergelijk onderzoek wordt gekeken welke parkeerlocaties op welke tijdstippen de hoogste druk ervaren.
Mensen lijken zich soms niet bewust van kleinschalige fietsparkeervoorzieningen. Dat bleek uit de hoeveelheid mensen die zich afvroeg waar fietsparkeervoorzieningen zich bevinden, ook al waren deze soms zichtbaar op de foto bij de vraag. Dit stemt overeen met de behoefte aan duidelijkere bewegwijzering naar mogelijke fietsparkeerlocaties. Dit laatste bleek ook uit de resultaten van de vragenlijst.
Een overtuigend deel van de mensen vindt dat fietsparkeren altijd gratis moet zijn. Over handhaving van foutgeparkeerde fietsen en wel of niet camerabewaking was men gematigder.
We konden nog geen duidelijke conclusies trekken over fietsparkeerplekken specifiek gericht op bewoners. Dit is omdat de meeste bewoners van de Binnenstad in de steekproef een eigen fietsparkeerplek aan huis hebben. Vermoedelijk strookt dit niet met de realiteit. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de leeftijdsverdeling in de steekproef. Dit behoeft vervolgonderzoek.
Het fietsparkeerdersonderzoek werd uitgevoerd door vakgroep Kennis en Verkenning samen met verkeerskundig experts, allen van de gemeente Deventer. Voor vragen over dit onderzoek kunt u mailen naar KenV@deventer.nl