Van getallen naar (ver)gezichten

Wijkopgaven Zwolle 2021 e.v.

Waarom deze storymap?

Eens in de 2 jaar vraagt de gemeente haar inwoners naar hoe zij de stad beleven. Die informatie komt samen met cijfers over de stad in het Buurt voor Buurtonderzoek. Hierover gaan we in gesprek met bewoners en maatschappelijke organisaties met de vraag: ‘hoe zorgen we er voor dat onze wijken en buurten aantrekkelijk zijn en blijven?’ Dit leidt tot wijkopgaven. Opgaven op het gebied van participatie, jong en oud(er), leefbaarheid, veiligheid en klimaat.

Deze zogenoemde storymap maakt inzichtelijk hoe het Zwolse wijkmanagement werkt, en welke opgaven we zien in onze stad. Je vindt er alle relevante informatie over hoe we van data informatie en kennis maken, bijvoorbeeld via het  Buurt voor Buurtonderzoek . Je maakt kennis met Zwollenaren die al succesvolle interventies in hun eigen buurt hebben gerealiseerd, bijvoorbeeld door gebruik te maken van het online platform  MijnWijk.zwolle.nl . En we laten zien hoe en met wie we de komende periode de sociale en fysieke samenhang in de Zwolse wijken versterken.

Hoe werkt het?

Deze storymap leent zich uitstekend om – via hyperlinks – van informatiebrok naar informatiebrok te springen. Tegelijkertijd vertellen we een samenhangend verhaal. Lees je alles van voor naar achter, dan maak je eerst kennis met onze databronnen en hoe we die gebruiken. Daarna bespreken we per thema welke wijkopgaven we zien. Het gaat dan om het aanjagen van participatie, inzet voor specifieke doelgroepen, het versterken van de leefbaarheid in buurten, het vergroten van de veiligheid en het klimaatadaptief maken van de wijken. Omdat we redeneren vanuit de kracht van onze gebieden, kan je ook per stadsdeel (Noord, Oost, Zuid, West, Midden) de wijkopgaven bekijken.

Meer informatie 

De gemeente Zwolle zag dertig jaar geleden al dat het belangrijk en nuttig is om periodiek aan de stadbewoners te vragen hoe ze hun leven in de Overijssels hoofdstad ervaren. Meten is weten. Elke twee jaar worden Zwollenaren uitgenodigd om een flink aantal vragen te beantwoorden over hun buurt, hun verwachtingen en aandachtspunten. Gedurende dertig jaar en 15 edities van wat het  Buurt voor Buurtonderzoek  is gaan heten is een prachtig en relevant overzicht ontstaan van de ontwikkeling van Zwolle op stad- en buurtniveau: door de ogen van de bewoners zelf. Inmiddels is het Buurt voor Buurtonderzoek verrijkt met allerhande relevante gegevens uit andere bronnen, die óók iets zeggen over de leefbaarheid in Zwolle zoals bijvoorbeeld van het  Centraal Bureau voor Statistiek  . We zijn ook steeds beter geworden in het gebruiken van al die data. We willen geen losse feitjes maar zoeken naar de inhoudelijke gezamenlijke analyse. Van ‘meten is weten’ zijn we steeds meer gaan koersen op het adagium ‘meten is een goed gesprek’. Het Buurt voor Buurtonderzoek is een mooie aanleiding om de dialoog aan te gaan met en tussen wijkbewoners en wijkpartners. Herkennen we met z’n allen de uitkomsten, en wat willen en kunnen we daar dan mee doen? En zien we die inzet terug in de resultaten van het volgende Buurt voor Buurt onderzoek? Zo hebben we een werkwijze opgezet die inzet op het verder brengen van onze data naar informatie en kennis. En we pretenderen – juist doordat we al zoveel ervaring hebben met deze manier van werken – dat we een zekere wijsheid hebben. Om al die gegevens zo breed mogelijk te delen en ook gebruik te kunnen maken van de ‘knowledge of the crowd’ hebben we nu ook een ‘ dashboard ’ ontwikkeld waarop belangrijke kerngegevens bekeken en vergeleken kunnen worden op buurt-, stadsdeel- en stedelijk niveau.

Om in te blijven spelen op de vragen en opgaven die we in de wijken zien verfijnen we onze werkwijze continu. Belangrijke ontwikkelingen daarbij, voor de gemeentelijke organisatie en (daarmee) voor de afdeling Wijk- en Beheermanagement, is de introductie van het opgavegerichte werken en van het themagerichte werken. Hoe die beide ambities procesmatig vorm gaan krijgen is nu nog niet uitgekristalliseerd. Vast staat dat de opgaven in een bepaald gebied leidend worden bij wat we als gemeente doen en vragen van onze partners. De kennis en ervaring die wijkmanagement heeft kan dan nog waardevoller aangewend worden. Een denkrichting is bijvoorbeeld dat gebiedsagenda’s de specifieke kenmerken, ontwikkelingen en wensen van een wijk en/of buurt en/of stadsdeel helder voor het voetlicht brengen. In een werkwijze als Start voor de Start wordt zo al regelmatig relevante inkleuring gegeven aan de gezamenlijke analyse die hoort bij het maken van een gedragen plan van aanpak. 


Thema's

Participatie – versterken van de sociale cohesie in een buurt

Jong en oud(er) – vergroten van de weerbaarheid van jongeren en inzet op waardevol oud worden

Leefbaarheid – ambities rondom demografie, fysieke woonomgeving, buurtproblematiek en het sociale klimaat

Veiligheid – inzet om de objectieve en subjectieve veiligheid te versterken

Klimaat – maatregelen om (de gevolgen van) klimaatverandering te temperen.


Wijkopgaven

Waar liggen kansen om de leefbaarheid van een gebied te vergroten? Hoe koppelen we daarbij kennis, kunde en inzet van bewoners, wijkwerkers en gemeente zo goed mogelijk? En wat willen we dan bereiken?

Op die vragen geven de zogenoemde ‘wijkopgaven’ antwoord. De wijkopgaven hebben een relatie met het tweejaarlijkse  Buurt voor Buurtonderzoek . Dat onderzoek laat tot op buurtniveau zien hoe wijkbewoners hun buurt ervaren, welke aandachtspunten ze zien en of ze zelf aan willen pakken om hun buurt te verbeteren. Naar aanleiding van het Buurt voor Buurtonderzoek wordt beoordeeld waar actie nodig is, en welke inzet. Dat bepaalt wijkmanagement en -beheer niet alleen. Dat gebeurt in samenspraak met wijkwerkers van organisaties als  WijZ  (ouderen),  Travers  (welzijn), het  Sociaal Wijkteam ,  SportServiceZwolle  (bewegen), politie en onderwijs. En natuurlijk met de wijkbewoners zelf. Om zoveel mogelijk bewoners mee te laten praten zoekt wijkmanagement elke keer weer naar effectieve manieren om Zwollenaren aan te haken bij de gesprekken over hun buurt. Waardevol daarbij is dat steeds beter zicht is op welke ‘types’ wijkbewoners er zijn, en waar ze wonen. Zonder te willen generaliseren vallen veel mensen binnen een bepaalde groep met dezelfde ideeën over wat ze willen en hoe ze hun leven vormgeven. Dat noemen we ‘leefstijlen’: voor de Zwolse buurten hebben we goed in beeld welke leefstijlen er zijn. Op basis van die informatie bepalen we hoe we deze bewoners op een voor hen aansprekende manier mee kunnen laten praten over en doen met de wijkopgaven. Voorbeelden daarvan zijn een bustoer, het samen maken en tentoonstellen van een wijkschilderij of groenacties. Maar ook ‘gewoon’ een bijeenkomst in een buurtcentrum werkt vaak nog prima.

De uitkomst van dat hele proces van analyse van het Buurt voor Buurtonderzoek, gesprekken, reflectie en plannenmaken zijn de wijkopgaven. Omdat opgaven voor een specifiek gebied zijn, verschillen die opgaven vaak in een stadsdeel en ook tussen verschillende stadsdelen. Ook de looptijd van een opgave kan verschillen. Sommige opgaven kunnen in een of twee jaar afgerond worden, andere vragen een langere adem. Omdat we steeds meer gebruiken kunnen en willen maken van data, worden we ook steeds beter in het tijdig evalueren en bijstellen van wijkopgaven als dat nodig is.

Omdat zoveel mensen betrokken zijn bij het opstellen en ten uitvoer brengen van wijkopgaven vinden we het belangrijk ze ook breed onder de aandacht te brengen. Zodat we met elkaar weten waar we aan werken, en waarom. En ook omdat onze ervaring is dat het energie geeft om te zien hoeveel mooie inzet en actie is in Zwolle. Want mede door de wijkopgaven worden allerlei initiatieven in de Zwolse buurten bedacht, aangejaagd en afgerond. Kijk maar eens op  Mijnwijk.zwolle.nl  .

Deze storymap is gemaakt om de meest recente wijkopgaven op basis van het laatste Buurt voor Buurtonderzoek voor het voetlicht te brengen. Naast achtergrondinformatie over de werkwijze van wijk- en beheermanagement rondom het datagebruik vind je hier de wijkopgaven. Je kan ze bekijken op thema, of op stadsdeel. We hebben de wijkopgaven gerubriceerd onder de thema’s participatie, jong en oud(er), leefbaarheid, veiligheid en klimaat. Onze stadsdelen zijn Noord, Oost, Zuid, West en Midden.

Participatie

Wie zich betrokken voelt bij zijn of haar buurt, neemt vaak ook deel aan activiteiten die bijdragen aan de leefbaarheid. Of bedenkt zelf initiatieven – meestal samen met buren of andere wijkbewoners – om de buurt verder te helpen. Waar nodig kan de gemeente meehelpen om zo’n plan te verwezenlijken, en kunnen andere wijkpartners hun steentje bijdragen. De winst van deze inzet is dat mensen zich (nog) meer thuis voelen in hun buurt, dat buren elkaar beter leren kennen en daarna ook beter weten te vinden. En bovendien leert de ervaring dat wanneer iemand zich heeft ingezet voor de buurt, dat vaker wil doen. Het versterken van de sociale cohesie versterkt daarmee duurzaam de leefbaarheid in een buurt. In alle stadsdelen (Noord, Oost, Zuid, West en Midden) wordt ingezet op deze manier van participatie. 

Jong en oud(er)

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. En goud is oud. In onze buurten leven Zwollenaren van alle generaties. Voor al die wijkbewoners zijn we er. Met extra belangstelling kijken we als het om leeftijd gaat wel naar onze jongste stadsgenoten én onze senioren. Wie aan het begin van zijn of haar leven staat is op een aantal vlakken vaak nog kwetsbaar en moet nog weerbaarheid opbouwen. Wij proberen waar nodig en mogelijk in gesprek met hen, hun ouders en de omgeving te kijken hoe we ze daar bij kunnen helpen. It takes a village to raise a child, is een wijze constatering. Ook in deze gesprekken helpt data ons om focus aan te brengen. Bijvoorbeeld de  jongerenindex   is daarbij waardevol gebleken. In de wijkopgaven is dan ook in alle stadsdelen (Noord, Oost, Zuid, West) aandacht voor onze jeugd.

Waardevol oud worden is ook een belangrijk thema. Een demografische ontwikkeling als ‘vergrijzing’ komt in sommige Zwolse wijken meer voor dan in andere. Dat betekent iets voor de woonwens en het daarbij behorende huizenaanbod voor senioren. Of vraagt extra inzet van een wijkpartner als  WijZ  . Bijvoorbeeld om eenzaamheid tegen te gaan. Maar ook van  SportServiceZwolle , omdat vitaliteit een belangrijke voorwaarde is om prettig oud te worden.

Wil je weten hoe de leeftijdsopbouw is in onze stad en buurten? Het  dashboard  dat wijkmanagement heeft ontwikkeld maakt inzichtelijk welke leeftijdsgroepen waar wonen, maar bijvoorbeeld ook hoe die demografische samenstelling zich de komende jaren ontwikkelt.

Leefbaarheid

Leefbaarheid is een breed begrip. In het  Buurt voor Buurtonderzoek  wordt leefbaarheid van een gebied gevat in vier onderwerpen: bevolking, fysieke woonomgeving, buurtproblemen en sociaal klimaat. De talrijke vragen over dit onderdeel leveren een divers beeld op hoe Zwollenaren in hun eigen buurt zaken ervaren als het voorzieningenniveau, overlast, saamhorigheid en actieve inzet. Leefbaarheid is een belangrijke onderlegger in de wijkopgaven van alle stadsdelen. De gedeelde ambitie voor al onze wijken en buurten is dat we waar nodig werken aan toekomstbestendige leefbare woon- en werkgebieden door in interactie met betrokkenen de behoefte vanuit de wijk en de ambitie van de gemeente samen te brengen in gebiedsopgaven waarmee de fysieke en sociale samenhang in een wijk versterkt wordt. Aan die ambitie zijn per gebied doelen en inspanningen gekoppeld.

Veiligheid

Om je thuis te voelen in je straat en buurt is een minimale voorwaarde dat je je er veilig voelt. Net als bijvoorbeeld leefbaarheid kan je veiligheid deels meten, en is er ook een belangrijk belevingsaspect: over wat de een als onprettig en zelfs bedreigend ervaart maakt de ander zich minder druk. Veiligheid is de laatste tijd een issue in de stad: meer dan voorheen wordt de stad opgeschrikt door gewelddadige confrontaties en misdrijven die vaak samenhangen met drugscriminaliteit. Als thema gaat veiligheid veel verder dan die prominent zichtbare gevallen. Verkeerssituaties kunnen leiden tot ervaren onveiligheid, en er is ook een generationele relatie. Soms vinden ouderen het onprettig als (grote) groepen jongeren bij elkaar staan, of ervaren verschillende bevolkingsgroepen elkaars aanwezigheid als minder prettig. In het Buurt voor Buurtonderzoek is veel aandacht voor veiligheid in Zwolle, en in alle stadsdelen (Noord, Oost, Zuid, West) raken wijkopgaven aan dit thema.

Klimaat

Het klimaat verandert. Dat blijkt niet alleen uit wetenschappelijk onderzoek, maar ervaren we ook tijdens periodieke hoosbuien of bloedhete zomerdagen. Hoewel de klimaatverandering wereldwijde effecten heeft en ook globaal aangepakt moet worden, draagt Zwolle waar mogelijk bij aan maatregelen die helpen om de klimaatverandering te temperen. De  Zwolse Adaptatiestrategie  kent een breed pakket aan maatregelen en zet nadrukkelijk óók in op de inzet van Zwolse bedrijven én bewoners om gezamenlijk stappen te zetten. In de wijkopgaven zijn voor alle stadsdelen (Noord, Oost, Zuid, West) acties opgenomen om bij te dragen aan de klimaatadaptatie. Vaak komen bij die inzet ook andere thema’s aan bod: wie samen met buren de straat vergroent doet niet alleen iets nuttigs tegen onder meer hittestress maar versterkt ook de onderlinge band in een wijk.


Stadsdeel Zuid 

Sign In

Stadsdeel Oost

Stadsdeel Oost

Stadsdeel Noord

Stadsdeel Noord

Stadsdeel West

Stadsdeel West

Stadsdeel Midden

Stadsdeel Midden