
Gebruik GIS als lesopener
Zet een eerste stap in de wereld van GIS en leer over verschillende geografische verschijnselen in 2D en 3D.
Let op: er is een nieuwe versie van deze les beschikbaar. Klik hier om deze te openen.
Wat ga je doen?
In de komende opdrachten ga je kennismaken met ArcGIS Online doormiddel van een aantal kleine opdrachten.
Wat leer je?
- Stapsgewijs kennismaken met het ArcGIS Online platform.
- Hoe professionele geografische kaarten gemaakt kunnen worden.
- Stapsgewijs kennismaken met de wereld van 3D-GIS.
- Hoe je jouw eigen kaart kunt maken.
- Hoe je de door jou gemaakte kaart kunt delen met anderen.
Let op, er zijn twee versies:
- Deze versie waarin de theorie en het stappenplan behandeld worden.
- De versie waarmee de docent met behulp van een hand-out de les kan voorbereiden.
Deze les is onderdeel van het ArcGIS voor op School programma. Dit houdt in dat elke middelbare school kosteloos aan de slag kan gaan met het gebruik van GIS in de les. Klik hier om naar de website van ArcGIS voor op School te gaan en meer lessen te bekijken!
Aan de slag!
Deze les duurt ongeveer c.a. 40 minuten.
Je kunt de oefeningen in het scherm hiernaast uitvoeren. Het is ook mogelijk om de oefeningen in een aparte viewer te openen. Klik dan hier .
Het begint bij de basis:
Een basemap is een ondergrondlaag. Je kan het zien als een dynamische achtergrond voor jouw kaart. Linksboven in beeld is het basemap icoontje met vier vlakken te zien. Klik daar op. Je ziet nu de verschillende basemaps die in ArcGIS Online beschikbaar zijn.
1: Je wilt een zo goed mogelijk beeld krijgen van de rivieren in Nederland. Welke basemap gebruik je?
Elke basemap laat de wereld op een andere manier zien. In de Dark Gray Canvas is bijvoorbeeld geen hoogte te zien. In de Terrain with Labels, wel. De cartograaf kiest bij het maken van een kaart de basemap die het beste past bij zijn verhaal om de boodschap over te brengen.
Scroll verder om jouw topografische kennis te testen!
Jouw topografische voorkennis:
In de volgende oefening ga je jouw eigen topografische kennis testen! Dit ga je doen doormiddel van het toevoegen van geografische objecten en het wisselen van de basemaps.
Stap 1: Open de Imagery basemap.
Stap 2: Klik rechtsboven in op modify map. Je kunt nu de kaart gaan aanpassen.
Stap 3: Klik linksboven in op add en add map notes.
Stap 4: Benoem de kaart notities Topografische voorkennis. Het template staat goed. Klik op create.
Links in beeld verschijnt een menu waarmee je verschillende objecten aan de kaart kan toevoegen
Stap 5: Breng de volgende geografische objecten in kaart, zonder de zoekfunctie te gebruiken, op de plek waar jij denkt dat ze thuis horen: Jouw eigen woonplaats, Utrecht, Maastricht, Texel en de Maas. Dit kun je doen door eerst Stickpin, Freehand line of Area aan te klikken. Daarna kun je het punt dat jij in kaart wilt brengen intekenen.
Je kunt de geografische verschijnselen een naam, beschrijving en foto meegeven. Dit hoeft nu niet.
Stap 6: Klik op sluiten om het object in de kaart te zetten. Voeg ook de andere objecten toe aan de kaart.
Stap 7: Zet nu een andere basemap aan om te kijken of dat jij jouw eigen woonplaats, Utrecht, Maastricht, Texel en de Maas goed in kaart hebt gebracht!
2: Heb jij de geografische objecten nauwkeurig in kunnen tekenen?
Stap 8: Zet de Topografische verschijnselen-laag uit. Dit kun je doen door links via Details op content te klikken en het vinkje voor de laag uit te vinken.
In deze oefening heb je kennis gemaakt met de verschillende basemaps. Scroll naar beneden om aan de slag te gaan met de meettool!
Meten is weten!
Hoe lang is langste brug over water ter wereld? En hoe zou het er uit zien als die brug in Nederland gebouwd was? In deze oefening ga je aan de slag met het opmeten van lengtes en oppervlaktes!
Stap 1: Zoek rechtsboven in de zoekbalk naar Mandeville Louisiana (Verenigde Staten).
Stap 2: Meet de lengte (in kilometers) van de Lake Pontchartrain Causeway-brug op. Dit is de brug die tussen Mandeville en New Orleans ligt.
Door een rechte lijn te tekenen op de kaart in Nederland zie je pas echt hoe lang de brug is.
Stap 3: Trek vanuit jouw eigen woonplaats een lijn in een willekeurige richting die net zo lang is als de Lake Pontchartrain Causeway-brug.
3: Waar zou jij een brug naartoe willen bouwen? En waarom?
Naast de lengte, is het ook mogelijk om het oppervlak op te meten in de kaart.
Stap 4: Zoek nu de Vesuvius op in de zoekbalk rechtsboven.
Stap 5: Meet het oppervlak van de Vesuvius op. Meet de Vesuvius vanaf de voet van de vulkaan.
De oppervlakte van de Vesuvius, vanaf de voet van de vulkaan.
4: Wat is ongeveer het oppervlak van de Vesuvius?
Stap 6: Zoek jouw eigen woonplaats op.
Stap 7: Teken een vlak dat net zo groot is als Vesuvius over jouw woonplaats.
5: Hoe vaak past de oppervlakte van jouw woonplaats ongeveer in de oppervlakte van de Vesuvius?
Door een vlak willekeurig in Nederland te tekenen dat net zo groot is als de Vesuvius kun jij je inbeelden wat voor een enorm groot verschijnsel de vulkaan is!
In deze oefening heb je gebruik gemaakt van de meettool in ArcGIS Online. Je hebt een manier gevonden om over heel de wereld afstanden en oppervlaktes te meten. Scroll verder naar beneden om aan de slag te gaan met het volgende het werken in 3D!
De kust bij Skipsea:
Tot nu toe heb je alleen in 2D gewerkt. Dit betekent dat de kaart waar jij mee gewerkt hebt plat werd getoond. In werkelijkheid is de aarde natuurlijk niet plat. Volg de volgende stappen om de aarde in 3D te gaan bekijken!
Stap 1: Ga linksboven in de menubalk naar het pijltje achter ArcGIS. En klik op Scene.
Stap 2: Druk het menu met de bookmarks weg met behulp van het kruisje rechtsboven.
Met behulp van de muis kun je door de wereld bewegen. Probeer in en uit te zoomen en te slepen. Het is ook mogelijk om in het menu, links in beeld, op andere manieren door de wereld te bewegen.
Stap 3: Net zoals in de 2D kaart is het ook mogelijk om te zoeken naar een locatie. Ga opzoek naar het dorpje Skipsea. (zoek: Green Lane, Skipsea).
6: Wat valt op aan de ligging van het dorp ten opzichte van de zee?
Stap 4: Zoek op google naar Skipsea. En kijk naar de afbeeldingen.
7: Verklaar waarom de kustlijn er zo uitziet.
Stap 5: Ga terug naar de Storymap en verander de basemap naar imagery. Dit kan rechts in de menubalk.
Stap 6: Positioneer het beeld op zo'n manier dat je het hoogteverschil tussen het strand en het vakantiepark goed kunt zien.
Het dorpje Skipsea.
Stap 7: Meet met behulp van Analyze Measurement Tool (rechts in de menubalk) de hoogte van de kustlijn vanaf de zee.
8: Hoeveel meter ligt het dorpje boven het zeeniveau?
Zoals je kan zien ligt het dorpje behoorlijk dicht bij de zee. De erosie die door de zee en de wind veroorzaakt wordt kan een probleem zijn voor het dorp.
9: Hoeveel meter kan de kustlijn verder verdwijnen voordat het dorp in de problemen komt?
Snel delen:
Wil jij jouw metingen op een makkelijke manier delen met anderen? Dat kan bijvoorbeeld met behulp van een PowerPoint. Door in de menubalk van PowerPoint naar Insert te gaan, kun je op een snelle manier een screenshot van de door jou gemaakte kaart maken.
Via Insert kun je met behulp van de screenshot optie een kaart presenteren.
In deze oefening heb je gebruik gemaakt van de meettool in 3D. Je hebt een manier gevonden hoe je afstanden kan meten in 3D wereld. Scroll verder naar beneden om aan de slag te gaan met het toevoegen van data!
Een eigen kaart:
In de vorige oefeningen heb je gegevens gemeten in een 2D en in een 3D kaart. In deze oefening ga je zelf data toevoegen aan de kaart. Dus naast een basemap, ga je nu nog meer gegevens laten zien.
De data die je gaat gebruiken komt van het USGS. Dit is een wetenschappelijk bureau dat allerlei data van over heel de wereld verzameld. Je gaat dus dezelfde data gebruiken als echte geografen en geologen!
Stap 1: Ga terug naar de 2D kaart. Dit kun je doen door linksboven onder het kopje ArcGIS te klikken op map.
Stap 2: Ga naar de aardbevingen website van het USGS via de link.
Stap 3: Download op de website de aardbevingen van de afgelopen 7 dagen met een magnitude hoger dan 2.5.
Stap 4: Open de tabel. In de tabel staan allerlei gegevens. Elke rij is één aardbeving. Elke aardbeving bevat allerlei gegevens, bijvoorbeeld een locatie (latitude/longutude), die ArcGIS Online kan inlezen.
Let op: Controleer of de instellingen van je browser in het Engels staan. Dit zorgt ervoor dat de software bij het inlezen van het Excel-bestand de punten en komma's op een juiste manier inleest.
Stap 5: Sleep het bestand in de kaart, zodat de gegevens zichtbaar worden in de kaart.
De aardbevingen worden direct zichtbaar in de kaart. Het is mogelijk om het design van de kaart aan te passen. In de volgende stappen ga je de aardbevingen visualiseren aan de hand van de diepte en de magnitude van de aardbeving.
Stap 6: Links in het Style menu kun je attributen kiezen waarop je wilt visualiseren. Kies hiervoor de attributen depth en mag. De kaart past zich direct aan.
Als het goed is heb je nu een kaart gemaakt waarin de kleur van een cirkel de diepte van een aardbeving aangeeft en de grootte van een cirkel de hevigheid van de aardbeving.
Stap 7: Klik op done.
Vaak zegt men dat een aardbeving ontstaat op de rand van twee plaatgrenzen. Is dat ook het geval bij de aardbevingen die in de afgelopen 7 dagen hebben plaatsgevonden? Je gaat een laag met daarin de plaatgrenzen toevoegen om dit te verifiëren.
Stap 8: Druk op modify map rechtsboven in de kaart als je dat nog niet eerder gedaan hebt bij de vorige oefening.
Om data toe te voegen gaan we opzoek naar ga je zoeken in het portaal van ArcGIS Online. Je kunt het zien als de 'Youtube' van ArcGIS Online. Iedereen kan er data op plaatsen.
Stap 9: Klik linksboven op add en kies voor Search for Layers.
Stap 10: Zoek in ArcGIS Online naar Platentektoniek. Deze laag is gemaakt door Esri_Onderwijs.
10: Is de veronderstelling dat aardbevingen op de rand van twee plaatgrenzen plaatsvinden waar of niet waar?
In deze oefening heb je kennis gemaakt met het toevoegen van data op de kaart. Op deze manier kun je allerlei eigen kaarten maken! Wil je de kaart later terugkijken of delen met anderen? Lees dan verder!
Opslaan van jouw kaart:
Wil je het eindresultaat later terugkijken of op een proffesionele manier delen met anderen? Dan dien je in te loggen op jouw scholieren account. Dit kan doormiddel van de Sign In knop rechtsboven in beeld.
Nog niet de beschikking over een ArcGIS Online account? Kijk op deze website voor meer informatie.
Heb jij jouw doelstellingen behaald? Controleer het hier beneden!
Heb jij de doelstellingen behaald?
- Je weet met wat voor een programma je professionele kaarten kunt maken.
- Je kunt je weg vinden in een 3D wereld.
- Je hebt jouw eerste eigen kaart gemaakt.
- Je weet hoe je jouw gemaakte kaart kunt delen.