De onderliggende data in dit kaartverhaal zijn geproduceerd in het kader van  KNMI'23 klimaatscenario's . Deze en andere data over toekomstige weersextremen worden op dit moment verder ontwikkeld binnen  het KNMI Early Warning Centre .

Door klimaatverandering nemen hittegolven en extreme hitte toe. In de afgelopen zomers hebben we dit al kunnen ervaren. Veel mensen herinneren zich de hittegolf van juli 2019 nog goed. Tijdens deze hittegolf werd het op veel plekken in Nederland meer dan 40 °C. Op het KNMI-station Gilze-Rijen steeg de maximumtemperatuur naar 40,7 °C. Hiermee werd het oude nationale hitterecord van 38,6 °C, gemeten in Warnsveld op 23 augustus 1944, met ruim 2 °C gebroken. De hittegolf van 2019 was daarmee uitzonderlijk heet.

Het KNMI gaf tijdens deze hittegolf voor het hele land code oranje voor extreme hitte af, met uitzondering van het Waddengebied. Dit was voor het eerst in de geschiedenis dat het KNMI waarschuwde met een code oranje voor hitte.

In 1900 waren zulke hoge temperaturen in Nederland nog bijna onmogelijk. In het warmere klimaat dat we nu hebben komt extreme hitte zoals in 2019 volgens het KNMI eens in de 50 tot 100 jaar voor.

Extreme weergebeurtenissen die iedereen zich goed herinnert, kunnen we gebruiken om verhalen te vertellen waarmee we de mogelijke gevolgen van klimaatverandering duidelijk maken voor een brede groep mensen.  

Daarom heeft het KNMI in een modelstudie de warmste drie dagen van de hittegolf van 2019 (24-26 juli) vertaald naar een situatie waarin het klimaat 2 °C warmer is dan nu. Op deze manier krijgen we een beeld van de hitte die we in de nabije toekomst kunnen verwachten als gevolg van klimaatopwarming. Onderstaande kaarten laten de resultaten van deze modelstudie zien.

Dit kaartverhaal laat zien hoe de drie warmste dagen van de hittegolf van 2019 eruit zouden zien in een klimaat dat 2 °C warmer is. De kaarten maken duidelijk dat de maximumtemperaturen tijdens een dergelijke hittegolf met 3 tot 5 °C  kunnen toenemen en de minimumtemperaturen met 1 tot 5 °C. Het is wel belangrijk om te begrijpen dat bij een volgende hittegolf de hoogste temperaturen op heel andere plekken kunnen voorkomen dan tijdens de hittegolf van 2019. De kaart geeft dus geen algemeen beeld hoe warm het tijdens een hittegolf op een bepaalde plek wordt.

KNMI, 2023:  KNMI’23-klimaatscenario’s voor Nederland , KNMI, De Bilt, KNMI-publicatie 23-03.

De Vries et al, 2024. Western Europe’s extreme July 2019 heatwave in a warmer world, Environ. Res.: Climate 3 035005,  DOI 10.1088/2752-5295/ad519f 

Vautard et al, 2020. Human contribution to the record-breaking June and July 2019 heatwaves in Western Europe, Environ. Res. Lett. 15 094077,  DOI 10.1088/1748-9326/aba3d4 

Uitleg over KNMI waarschuwingen:  https://www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/knmi-waarschuwingen 

KNMI-nieuwsbericht, 19 juli 2022: Ieder jaar een verpletterend hitterecord?  https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/ieder-jaar-een-verpletterend-hitterecord 

KNMI-nieuwsbericht, 24 juli 2024: Vijf jaar na het nationale hitterecord van 40,7°C.  https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/vijf-jaar-na-het-nationale-hitterecord-van-40-7