Klimaatverandering zorgt niet alleen voor een stijging van de luchttemperatuur. Ook de temperatuur van het oppervlaktewater stijgt. De watertemperatuur beïnvloedt de kwaliteit en de ecologische toestand van het water . Deze kaart is een eerste startpunt om te zien hoe kwetsbaar het water in uw omgeving is voor opwarming.
Hoe verandert de waterkwaliteit door hitte?
Zuurstof lost moeilijker op in warm water , terwijl het gebruik van zuurstof dan juist toeneemt (Kosten, 2011). Blauwalg groeit veel beter bij temperaturen boven 20°C (Paerl en Otten 2013). Ook ziekteverwekkers groeien vaak makkelijker in warm water en de verspreiding van ziektes kan door klimaatverandering veranderen (Gallana, et al. 2013). Volgens beoordeling door de Kaderrichtlijn Water (CBS 2016) is de huidige kwaliteit van oppervlaktewater vaak matig, ontoereikend of slecht.
Wat zie je op de kaart?
De kaart geeft een indicatie van het risico voor hoge watertemperaturen tijdens een zomer in het huidige klimaat. De kaart heeft de aquatische basiskaart als uitgangspunt, waarin voor alle waterlichamen uit de Top10NL 23 verschillende watertypen zijn onderscheiden (PBL 2010).
Voor water dat dieper is dan drie meter is het gebruikte rekenmodel niet geschikt, daarom zijn alleen wateren tot drie meter diepte in kaart gebracht.
De Cool Water Tool (Jacobs, La Rivière en Goosen 2014) is een model dat rekening houdt met de invloed van het weer op de watertemperatuur, maar ook met locatie-specifieke factoren zoals de bebouwingsdichtheid, gebouwhoogte en waterdiepte.
Invloed van het weer op de watertemperatuur in een open omgeving. De getoonde interacties zijn gemodelleerd in de Cool Water Tool (Jacobs et al., 2014)
Met het model zijn watertemperaturen berekend voor zomerperiodes (april-september) in het huidige klimaat en rond 2050 volgens het WH scenario van het KNMI. Het WH-scenario heeft het grootste aantal warme dagen en nachten van de vier KNMI’14-scenario's.
Voor elk jaar is de maximale lengte (in dagen) van periodes bepaald waarin de watertemperatuur zonder onderbreking hoger is dan 20°C. De gemiddelde maximale periode is weergegeven op de kaart. Met het vergrootglas kun je dezelfde kaart voor het WH scenario in 2050 bekijken.
De interactie tussen de atmosfeer en het water is op het schaalniveau van de buurt ingeschat. Daarbij zijn vier in Nederland veel voorkomende wijktypes of omgevingstypes onderscheiden, volgens de systematiek van Stewart en Oke (2012). Om de diepte van het water te bepalen zijn aannames gedaan. De daadwerkelijke diepte is niet gemeten. De berekeningen zijn uitgevoerd voor drie verschillende dieptes.
Wat kun je wel en niet met deze informatie?
De kaart is geschikt om een idee te krijgen van de verschillen in opwarming tussen verschillende oppervlaktewateren met verschillende dieptes in de bijbehorende omgevingstypes. De uitkomsten zijn te grof om op het niveau van bijvoorbeeld een stadsvijver uitspraken te doen. Met deze kaart kan je wel beoordelen of er aanleiding is voor het doen van verder onderzoek. Inzicht in de opwarming van oppervlaktewater is bijvoorbeeld relevant voor het kiezen van zwemwaterlocaties.
Alhoewel watertemperatuur een belangrijke indicator is voor waterkwaliteit, is het niet de enige factor. De hoeveelheid voedingsstoffen in het water, het ontstaan van verschillende waterlagen en de doorstroming zijn ook van grote invloed op de waterkwaliteit (Paerl en Otten 2013).
