Introductie: Sprinkhanen

In de droge gebieden van Afrika ten zuiden van de Sahara is toegang tot water van levensbelang. De beschikbaarheid van water is er direct afhankelijk van het weer. Als de regens uitblijven droogt de hele samenleving uit. Ondertussen veranderen klimaat en landschap in rap tempo en is de strijd tegen armoede nog in volle gang. Hoe kunnen we dit in goede banen leiden?

Zwermen woestijnsprinkhanen verspreiden zich in hoog tempo over steeds meer gebieden in Oost-Afrika. In Ethiopië en Somalië hebben de insecten al 700 vierkante kilometer aan landbouwgewassen en weidegras opgevreten. Een gemiddelde zwerm die uit vele miljoenen insecten bestaat, kan per dag dezelfde hoeveelheid eten als 2500 mensen.

Er is in Oost-Afrika veel meer regen gevallen dan gewoonlijk, waardoor een perfecte situatie ontstond voor de in het zand gelegde eitjes. Het regenseizoen is dit jaar overdadiger en langduriger omdat de Indische Oceaan warmer is dan normaal. Daardoor hebben de sprinkhanen zich in miljoenen vermenigvuldigd. De FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de VN, raadt bewoners van de getroffen gebieden aan om de insecten te vangen en te eten. Ze zijn zeer voedzaam. Naar: Trouw, 11 januari 2020

Opdracht 1 a De introductie van dit hoofdstuk gaat over klimaatverandering in Oost-Afrika. Maar hoe zit dat eigenlijk bij ons? Welke invloed kan klimaatverandering voor ons in Nederland hebben? Noem een natuurlijk en een menselijk gevolg. b Waaruit blijkt dat de sprinkhanenplaag te maken heeft met mondiale klimaatverandering? c Wat vind je van het advies van de FAO? Leg je antwoord uit door meerdere kanten van het probleem te belichten. Hoe zouden bijvoorbeeld de boeren in Ethiopië denken over het advies van de FAO?  

Opdracht 2 Bekijk de klimaten in het oosten van Afrika. Klik op de verschillende kleuren in de kaart voor een toelichting.

Opdracht 3 Bestudeer bovenstaande kaart met de klimaten in Afrika. Bekijk ook onderstaande kaart en gebruik GB 230.

a Wat is een belangrijk kenmerk van de klimaten waar sprinkhanen voor overlast zorgen? b Waarom zijn juist die klimaatomstandigheden extra vervelend bij een sprinkhanenplaag?

Opdracht 6 Bekijk de twee kaarten over klimaatverandering hieronder.

a Maak een mindmap over klimaatverandering in Oost-Afrika. Schrijf daartoe in het midden van een blad ‘klimaat in Oost-Afrika’ en noteer daaromheen in steekwoorden wat je daarbij te binnen schiet. Verbind de steekwoorden op een samenhangende manier met pijlen met elkaar. Je kunt bij het maken van de mindmap gebruik maken van de atlas (bijv. GB 164-169 en GB 232).

Tip: de belangrijkste kenmerken van klimaatverandering in Oost-Afrika zijn grotere verschillen in neerslag tussen droge en natte seizoenen en tussen droge en natte jaren.

b Noteer met behulp van de genoemde bronnen minstens vier mogelijke gevolgen van klimaatverandering in Afrika op je blad en laat zien of deze ook onderling met elkaar verbonden zijn. 

Opdracht 7 Ken jij alle begrippen nog?

Kun je uitleggen waarom de afbeeldingen goed bij de begrippen passen?

Je bent klaar met deze StoryMap. Ga verder met hoofdstuk 3 AARDE Klimaat en landschap.