Gebiedsontwikkeling Groene Rivier Well

De nieuwe groene kering sluit aan de oostzijde aan op het landhoofd van de nieuwe brug bij de N270. Vervolgens loopt de kering om het park heen richting de achtertuinen van de Grotestraat 10-16 en langs de achtertuinen van de Hoenderstraat richting Kasteelsehof.  

• De dijk krijgt een hoogte van ca. 16,25m boven NAP. De huidige hoogte van het maaiveld aan de noordzijde van de tuinen van de Hoenderstraat bedraagt ca. 14,50m boven NAP. De kruinbreedte is 4,50m en de taluds zijn 1:3 aan de buitenzijde en 1:5 aan de binnenzijde. 

• Verdere verlegging van het dijktracé in het park. Hierbij moet er rekening gehouden worden met het toekomstig gebruik en toekomstig beheer en onderhoud van het park.  

• Voor de aanleg van de brug bij de N270 moet een tijdelijke omleidingsroute aangelegd worden. Deze route kan aan de oostzijde van de N270 komen te liggen of aan de westzijde door het park heen. 

Er zijn vier varianten voor het tracé van de groene kering in dit deelgebied. Alle varianten hebben gevolgen voor de vijvers in het park. Deze kunnen i.v.m. de stabiliteit van de dijk maar gedeeltelijk gehandhaafd blijven. 

• Variant 1 – volgt het tracé van het VKA. De groene kering loopt strak langs de perceelgrenzen van Hoenderstraat 13 t/m 35, en Grotestraat 10 t/m 16.

• Variant 2A – Het tracé van de groene kering loopt strak langs de perceelgrenzen van de Hoenderstraat 13 t/m 35, en Grotestraat 10 t/m 16. De groene kering wordt wat verder teruggelegd in Elderspark. Deel van het park dat buitendijks komt te liggen verliest zijn parkfunctie.

• Variant 2B – Een aanscherping van variant 2A. Deze groene kering heeft een betere aansluiting aan de oostzijde van de N271. Het tracé van de groene kering loopt strak langs de perceelgrenzen van de Hoenderstraat 13 t/m 35, en Grotestraat 10 t/m 16. Ter hoogte van het Elderspark ligt tracé tussen variant 2A en 3 in.

• Variant 3 – Het tracé van de groene kering loopt strak langs de perceelgrenzen van de Hoenderstraat 13 t/m 35, en Grotestraat 10 t/m 16. De groene kering wordt wat verder teruggelegd in Elderspark. Deel van het park dat buitendijks komt te liggen, behoudt zijn parkfunctie.  

Op basis van de beoordeling heeft variant 2B de voorkeur, vanwege de vloeiende overgang naar de dijk aan de oostzijde van de provinciale weg (N270). Daarmee biedt de terug gelegen ligging relatief veel ruimte voor de Groene rivier. Vanwege deze vloeiende overgang ligt de dijk ook logisch in het landschap en scoort het positief op het thema ruimtelijke kwaliteit. Vanwege het compacte dijktracé is, ook in verhouding tot de andere varianten, minder grondverzet benodigd waardoor variant 2B goed scoort op duurzaamheid.

Aandachtspunt voor het vervolg is de inpassing van het park en de daaraan gerelateerde effecten op bestaande natuurwaarden. Zorgvuldige inpassing van het park en versterking van de lokale kwaliteiten, kan zorgdragen voor een beter draagvlak en versterking van de ecologische potenties van het park.

De stuurgroep heeft op 3 april 2024 ingestemd met het voorkeurstracé variant 2b. De groene kering sluit hierbij aan op het grondlichaam aan de oostzijde van de N270. Het tracé van de nieuwe groene kering doorsnijdt het huidige Elderspark. De inpassing van het park wordt nog verder uitgewerkt, hierbij is aandacht voor toegankelijkheid voor minder-validen en rolstoelgebruikers. De groene kering komt verder strak tegen de perceelsgrenzen van de woningen Hoenderstraat 13 t/m 35 en Grotestraat 10 t/m 16 te liggen.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• Het ruimtebeslag van de groene kering; 

• De waterhuishouding; 

• Beheer- en onderhoudspaden inclusief de dijk op- en afgangen; 

• Inrichtingsvoorstel Eldershof.

De dijk bij Eldershof wordt toegankelijk voor wandelaars en in het park komen rolstoeltoegankelijke wandelpaden zodat hier een ronde gewandeld kan worden. Op de dijk wordt een uitkijkpunt/ontmoetingsplaats gecreëerd. Het uitkijkpunt wordt gecombineerd met een trap die toegang biedt tot de struinpaden in de Groene Rivier. Beide vijvers worden gedempt. De basis voor de groene inrichting is gras met bomen en struweel waarbij voor de aanplant van nieuwe bomen gekeken zal worden naar een variatie in beplanting en meer beleving voor de bewoners en bezoekers. 

• Er wordt gewerkt aan een inrichtingsschets voor het park.

• De inrichting van de padenstructuur van Eldershof wordt nog nader afgestemd met stakeholders 

• De stuurgroep heeft op 17 oktober 2024 een positief besluit genomen over het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2). Naar aanleiding van deze besluitvorming worden de laatste wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. Begin 2025 worden deze aanpassingen in de digitale werkatlas gepubliceerd.  Met de vaststelling van het VO2 ligt het ruimtebeslag vast en deze wordt gebruikt als basis voor de planologische procedures en de aanbesteding. Op basis van de huidige planning is de verwachting dat in kwartaal twee van 2025 het Ontwerp Projectbesluit ter inzage wordt gelegd en in kwartaal vier van 2025 de opdracht aan een aannemer wordt gegund.  

• De aannemer zal het VO2 verder uitwerken naar een Definitief Ontwerp (DO). Het DO zal uiteindelijk resulteren in een Uitvoeringsontwerp (UO). 

• De groene kering loopt langs de tuingrenzen van de Grotestraat 1 t/m 7.

• De kering ligt relatief dicht op het zomerbed van de Maas en kruist de Koninginnebrug (N270).

• Aan de oostzijde wordt Oud Well ontsloten richting de N270 en de Weideweg.

• De dijk wordt zo veel als mogelijk rechtgetrokken met lokale buitenwaartse verleggingen. Vanwege de beperkte afstand tot de Maas wordt de huidige kering op de overige delen binnenwaarts versterkt.

• Aan de oostzijde van het deelgebied loopt de kering eerst onder de N270 door, waarna deze aansluit op het grondlichaam van de parallelweg van de N270.

• De ontwerphoogte voor de groene kering betreft ca. 16,45m boven NAP (bestaande dijk ligt op ca. 15,50m boven NAP). De groene keringen krijgen een kruinbreedte van 4,50m, een buitentalud van 1:3 en een binnentalud van 1:3.

• De binnenwaartse versterking heeft ruimtebeslag op delen van tuinen. Dit ruimtebeslag wordt gemitigeerd door de tuinen aan te helen, zodat ze functioneel in eigendom en in gebruik kunnen blijven.

• Inpassing van de ontwatering in de tuinen.

• De dijkovergang bij de Weideweg dient ook verhoogd te worden en ruimtelijk ingepast.

Bij Entree wordt het VKA zonder verdere varianten ingepast in afstemming met omgeving. Bij Grotestraat 1-7 is aanheling van tuinen voorzien (rode arcering). Voor de afwatering van percelen zijn voorzieningen nodig om water op te vangen en af te voeren.

Bij het deelgebied Entree is één variant uitgewerkt dat dan ook direct de voorkeursvariant is. De variant zorgt door aanheling voor beperking van de wateroverlast voor omwonenden. Aandachtspunt voor het vervolg is de wijze waarop de aanheling aan de binnenzijde wordt uitgevoerd, zodanig dat dit tot minimale overlast voor omwonenden zorgt.

De stuurgroep heeft op 16 januari 2024 ingestemd met de inpassing van het dijktracé conform het Voorkeursalternatief. In overleg met de bewoners wordt de binnendijkse aanheling en de afwatering van de tuinen verder afgestemd.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• Het ruimtebeslag van de groene kering inclusief aanheling van de tuinen; 

• De afwatering / waterhuishouding; 

• De pompopstel locatie; 

• De beheer- en onderhoudspaden inclusief de dijk op- en afgangen; 

• De dijkovergang tussen de woningen Grotestraat 1a en 3.  

• De stuurgroep heeft op 17 oktober 2024 een positief besluit genomen over het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2). Naar aanleiding van deze besluitvorming worden de laatste wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. Begin 2025 worden deze aanpassingen in de digitale werkatlas gepubliceerd.  Met de vaststelling van het VO2 ligt het ruimtebeslag vast en deze wordt gebruikt als basis voor de planologische procedures en de aanbesteding. Op basis van de huidige planning is de verwachting dat in kwartaal twee van 2025 het Ontwerp Projectbesluit ter inzage wordt gelegd en in kwartaal vier van 2025 de opdracht aan een aannemer wordt gegund.   

• De aannemer zal het VO2 verder uitwerken naar een Definitief Ontwerp (DO). Het DO zal uiteindelijk resulteren in een Uitvoeringsontwerp (UO). 

• Aan de westzijde van het deelgebied ‘midden’ is restaurant Brienen aan de Maas te vinden. De kering bestaat hier uit demontabele balken. Vervolgens loopt deze kering vanaf het restaurant naar de kapel, waarna deze overgaat in de rijksmonumentale kerkhofmuur. Aan de oostzijde loopt de kerkhofmuur over in een harde kering met coupure bij Grotestraat 7a. De harde kering gaat vervolgens over in een groene kering die langs de Grotestraat richting huisnummer 7 loopt.

• Het dorpsplein tussen de kapel en het restaurant wordt momenteel grotendeels in beslag genomen door parkeerplaatsen, wat het zicht op de Maas en de aantrekkingskracht van deze charmante centrale dorpsplaats niet ten goede komt. Onder normale omstandigheden is de demontabele kering niet opgebouwd en dus niet zichtbaar. De opgebouwde wand is ca. 1,1 meter hoog vanaf de pleinzijde gezien.

• De kering ligt hier zeer dicht op de Maas.

• Aan de oostzijde ligt de monding van de Wellse Molenbeek in de Maas waar tevens het kunstwerk ‘de Hanger’ staat.

• Bij de horecavoorziening van Brienen aan de Maas is het VKA een harde kering met het bovenste deel glas.

• In de openbare ruimte ten oosten van restaurant Brienen aan de Maas bestaat het VKA uit een demontabele kering aan de rand van het plein. Hierdoor behoudt het plein contact met, en zicht op, de Maas.

• De rijksmonumentale kerkhofmuur wordt op de huidige ligging versterkt en verhoogd.

• Bij Grotestraat 7A komt de harde kering wat verder naar binnen te liggen en wordt de coupure gesaneerd. Vervolgens wordt de groene kering richting Grotestraat 7 zoveel mogelijk rechtgetrokken.

• De ontwerphoogte voor de groene kering betreft ca. 16,45m boven NAP (bestaande dijk ligt op ca. 15,50m boven NAP). De groene keringen krijgen een kruinbreedte van 4,50m, een buitentalud van 1:3 en een binnentalud van 1:3.

• Het dorpsplein tussen de kapel en het restaurant wordt momenteel grotendeels in beslag genomen door parkeerplaatsen, wat het zicht op de Maas en de aantrekkingskracht van deze charmante centrale dorpsplaats niet ten goede komt. Het herontwerpen en -inrichten van dit plein met een zo autovrij mogelijk karakter.

• Maatwerk versterking van de rijksmonumentale kerkhofmuur met zoveel mogelijk behoud van het monumentale karakter van de muur.

• Inpassing van de harde kering bij het balkon van de Grotestraat 7a.

• Toekomstige functie van de Wellse Molenbeek in relatie tot binnendijkse afwatering.

Er zijn twee varianten voor de groene kering die in relatie met de ruimtelijke inrichting van het dorpsplein worden bekeken. Hierbij speelt ook de parkeeropgave een rol.

• Variant 1 – Het tracé wordt recht doorgetrokken.
  • De groene kering wordt conform VKA rechtgetrokken en in buitendijkse richting versterkt. Hierdoor ontstaat er een mogelijkheid voor binnendijkse ruimtelijke inrichting eventueel met parkeren.

• Variant 2 – Het tracé volgt de huidige groene kering.
  • Het dijktracé ligt dichter op de Grotestraat, waardoor de dijk een knikje krijgt. Gekeken wordt of buitendijks parkeren in deze variant een optie is.

Op basis van de beoordeling heeft variant 1 – rechttrekken van het tracé de voorkeur, omdat deze variant leidt tot een verbeterde ruimtelijke kwaliteit. Het dijktracé loopt parallel aan de Maasoever en ligt daarmee natuurlijker in het landschap. Daarnaast biedt deze variant mogelijkheden voor verbetering van de ruimtelijke kwaliteit aan de binnenzijde van de dijk, bijvoorbeeld kansen voor inpassing van de parkeeropgave. Overwegend wegen deze criteria op tegen het grotere buitendijkse ruimtebeslag richting de Maas.

De stuurgroep heeft op 16 januari 2024 ingestemd met het voorkeurstracé variant 1 waarbij het tracé van de groene kering tussen Grotestraat 7 en 7a wordt rechtgetrokken en in buitenwaartse richting wordt versterkt. Binnendijks ontstaan mogelijkheden voor verbetering van de ruimtelijke kwaliteit, bijvoorbeeld aanplant van groen in combinatie met parkeren.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• het ruimtebeslag van de groene, harde en demontabele kering; 

• De afwatering / waterhuishouding; 

• De pompopstel locatie; 

• De beheer- en onderhoudspaden inclusief de dijk op- en afgangen; 

• De obstakelvrije zone bij de demontabele kering. 

Voor de ruimtelijke inrichting van het dorpsplein is een basisontwerp en een integraal ontwerp uitgewerkt. In het ontwerp voor het dorpsplein zijn onderstaande aanpassingen doorgevoerd: 

• Behoud van 4 parkeerplaatsen waarvan 1 algemene gehandicapten parkeerplaats; 

• Het op termijn saneren van de glasbak door de gemeente; 

• Verplaatsen van de aanlegsteiger van Filia Mosae. 

De optie voor aanleg van parkeervoorzieningen op de groenstrook tussen Grotestraat 7 en 7a is vervallen. Op deze groenstrook is wel aanplant van groen voorzien.  

Let op: in de afbeelding hiernaast kan worden geschoven tussen het basisontwerp en het integrale ontwerp.

• Voor het integrale ontwerp van het dorpsplein zijn we nog in gesprek met de betrokken overheden over de benodigde aanvullende financiering. 

• De stuurgroep heeft op 17 oktober 2024 een positief besluit genomen over het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2). Naar aanleiding van deze besluitvorming worden de laatste wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. Begin 2025 worden deze aanpassingen in de digitale werkatlas gepubliceerd.  Met de vaststelling van het VO2 ligt het ruimtebeslag vast en deze wordt gebruikt als basis voor de planologische procedures en de aanbesteding. Op basis van de huidige planning is de verwachting dat in kwartaal twee van 2025 het Ontwerp Projectbesluit ter inzage wordt gelegd en in kwartaal vier van 2025 de opdracht aan een aannemer wordt gegund.  

• De aannemer zal het VO2 verder uitwerken naar een Definitief Ontwerp (DO). Het DO zal uiteindelijk resulteren in een Uitvoeringsontwerp (UO). 

• De dijksectie is ca. 500m lang en bestaat momenteel uit een combinatie van constructies en demontabele wanden. De constructie loopt door de achtertuinen van woningen aan de maaszijde van de Grotestraat (huisnummers 11 t/m 49). De bestaande bebouwing is dicht tegen de kering gesitueerd.

• Aan de westzijde loopt de constructie langs de erfgrens van de Grotestraat 49 richting de Maas. Daar sluit deze constructie met coupure aan op de groene kering van het deelgebied ‘dijkteruglegging’.

• Aan de oostzijde, op de grens van het deelgebied, bevindt zich het restaurant Brienen.

• Er is toegewerkt naar één tracé en type kering. Het voorkeursalternatief bestaat hier uit het rechttrekken van de constructieve kering, met een beperkte buitenwaartse verlegging richting de Maas.

• Het voorkeursalternatief bestaat uit een keerwand met een gedeelte in glas, waarbij elke tuin die in de huidige situatie een toegang heeft, voorzien wordt van een coupure om het gebruik van de tuin en de bereikbaarheid achterom te behouden.

• De huidige hoogte van de keerwanden en coupures hebben een (opgebouwde) hoogte van ca. 15,60m boven NAP. De ontwerphoogte van de nieuwe constructie is ca. 16,45m boven NAP (verhoging van ca. 0,85m). De definitieve keuze voor het tracé van de constructie moet nog worden bepaald. Daarnaast dient ook de locatie van de coupures nog in overleg met de bewoners te worden bepaald. Voor behoud van de functionaliteit van de tuinen krijgen de tuinen die nu een coupure hebben, ieder een coupure terug.

• Voor het beheer en onderhoud van de kering en het dichtzetten van de coupures wordt rekening gehouden met een obstakelvrije zone aan de binnenzijde van de kering, tussen kering en woning van 4m (waarvan 1m inspectiestrook) en een inspectiestrook aan de buitenzijde van de kering van 1m. De hoogte van het glazen deel van de kering wordt nog bepaald.

Er zijn twee varianten voor de harde constructie in het deelgebied ‘Achtertuinen’ waarbij in beide gevallen gekozen is voor het rechttrekken van het huidige dijktraject.

• Variant 1 – De oranje lijn ligt evenwijdig aan de ligging de achtertuinen van de Grotestraat 17 tot en met 37. Bij deze woningen ligt deze variant dichter op de bebouwing, waar het maaiveld hoger is. Hierdoor is deze constructie lager dan het rode tracé. Vanaf de Grotestraat 37 tot en met 49 is de situatie juist omgekeerd. Hier ligt het oranje tracé juist meer richting de Maas.

• Variant 2 – De rode lijn laat een tracé zien dat recht doorgetrokken is vanaf Grotestraat 17 tot en met 37. Dit tracé ligt dichter bij de Maas waar het maaiveld lager is. Daarom wordt in deze variant de keermuur hoger ten opzichte van het maaiveld dan het oranje tracé. Vanaf de Grotestraat 37 tot en met 49 is de situatie juist omgekeerd. Hier ligt het rode tracé juist dichter op de bebouwing.

Op basis van de beoordeling heeft variant 2 (rood) de voorkeur. Deze variant heeft het meeste draagvlak bij omwonenden en de rechte lijn in het landschap leidt tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. Deze aspecten wegen op tegen de beperkte extra ruimte die rivierkundig benodigd is. Daarnaast zorgt de volledig rechtgetrokken kering voor een verbetering van de inspecteerbaarheid en beheerbaarheid bij calamiteiten.

De stuurgroep heeft op 16 januari 2024 ingestemd met het voorkeurstracé variant 2 waarbij de harde kering vanaf Grotestraat 17 tot en met Grotestraat 49 recht wordt doorgetrokken met een beperkte buitenwaartse verlegging richting de Maas. In het eerste kwartaal van 2024 is in overleg met de bewoners de voorkeurslocatie van de coupure en de verhouding muur-glas bepaald.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• het ruimtebeslag van de harde kering; 

• de afwatering / waterhuishouding; 

• een beheer- en onderhoudspad en een obstakelvrije zone van 4 meter breed aan de binnenzijde van de harde kering en een poort voor inspectie van de kering door WL;  

• een beheer- en onderhoudspad van 1 meter breed aan de buitenzijde van de harde kering; 

• de vaststelling van de drempelhoogte van de coupures op 14.85+ NAP voor het deelgebied Oud Well-Achtertuinen; 

• de bepaling van de voorkeurslocatie van de coupures inclusief kolommen per kavel. De definitieve locatie van de coupures en kolommen wordt door de aannemer bepaald mede op basis van het toegestane maximale aantal van drie breedtematen glas.  

• de bepaling van de gewenste verhouding muur – glas. Hierbij is de keuze is gemaakt voor een glaswand van 1.20 m hoog; de harde kering bestaat daarmee uit voor een borstwerende muur van 30 cm, een frame voor het glas van 10 cm en een glaswand van 1.20 m. 

• een buitendijkse aanheling van de tuin van 1:10 tot aan niveau maaiveld.   

• De stuurgroep heeft op 17 oktober 2024 een positief besluit genomen over het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2). Naar aanleiding van deze besluitvorming worden de laatste wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. Begin 2025 worden deze aanpassingen in de digitale werkatlas gepubliceerd.  Met de vaststelling van het VO2 ligt het ruimtebeslag vast en deze wordt gebruikt als basis voor de planologische procedures en de aanbesteding. Op basis van de huidige planning is de verwachting dat in kwartaal twee van 2025 het Ontwerp Projectbesluit ter inzage wordt gelegd en in kwartaal vier van 2025 de opdracht aan een aannemer wordt gegund.  

• De aannemer zal het VO2 verder uitwerken naar een Definitief Ontwerp (DO). Het DO zal uiteindelijk resulteren in een Uitvoeringsontwerp (UO).

• Het deelgebied ‘dijkteruglegging’ ligt in het zuidwesten van Oud-Well. Het omvat delen van de Nicolaasstraat en de Grotestraat.

• Het deelgebied bestaat uit een groene kering die voorheen kassencomplexen binnendijks beschermde en sluit aan de oostzijde aan op de harde kering bij Grotestraat 49.

• In de huidige situatie ligt hier binnendijks een rioolgemaal.

• Het natuurgebied De Band, dat aan de westzijde van de dijk is gelegen, heeft hoge beschermde natuurwaarden en bestaat uit o.a. bossen, struweel, ruige graslanden en een aantal grote plassen.

In het VKA wordt de dijk hier teruggelegd, waardoor het rioolgemaal buitendijks komt te liggen. Het nieuw voorgenomen tracé van de groene kering bevindt zich ca. 70 tot 100m verder landinwaarts dan het bestaande tracé. De groene kering sluit aan de oostzijde op de harde kering.

• De dijk krijgt een hoogte van 16,35m boven NAP (huidige maaiveldhoogte ca. 14,30m, verhoging ca. 2,00m). De kruinbreedte is 4,50m en de taluds zijn 1:3 aan zowel de binnen- als buitenzijde.

• Het buitendijks brengen van het rioolgemaal is een specifieke technische ontwerpopgave. Zonder bescherming of verplaatsing komt het gemaal bij hoogwater in het water te staan. Dit leidt tot uitdagingen, waaronder beperkte toegankelijkheid en onderhoud, een verhoogd risico op overstromingen omdat het gemaal niet ontworpen is om in het water te staan.

• Vaststellen van het definitieve tracé van de dijk in relatie tot tracé van de harde kering van de achtertuinen, zoveel mogelijk ruimte voor de Maas en tegelijkertijd zoveel mogelijk behoud van de percelen van twee woningen (Nicolaasstraat 5 en 7).

• Noodzaak van pipingmaatregelen nader onderzoeken.

Er is gekozen voor het rechttrekken van het huidige dijktraject door deze zo dicht mogelijk op de perceelgrens te plaatsen. Ten opzichte van het VKA is het westelijk deel van de dijk minder schuin, waardoor dit beter aansluit op de perceelsgrens van Nicolaasstraat 17. Het precieze ruimtebeslag van de dijkovergang van de Nicolaasstraat richting Elsteren, wordt nog verder uit ontworpen.

Bij het deelgebied Dijkteruglegging is één variant uitgewerkt dat dan ook direct de voorkeursvariant is. De variant heeft zeer positieve effecten voor de hoogwaterveiligheid, omdat de bestaande keermuur met coupure wordt verwijderd. Het levert daarnaast door de dijkteruglegging een grote bijdrage aan de waterstandsdaling voor het project. Aandachtspunt voor het vervolg van het ontwerp is de inpassing van de dijk nabij particuliere percelen.

De stuurgroep heeft op 16 januari 2024 ingestemd met de voorkeursvariant waarbij de dijk wordt rechtgetrokken en zo dicht mogelijk op de perceelgrenzen wordt gelegd conform Voorkeursalternatief. Het rioolgemaal komt buitendijks te liggen. Het rioolgemaal krijgt maatwerkbescherming om te zorgen dat het bij hoogwater blijft functioneren.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• het ruimtebeslag van de groene kering; 

• de afwatering / waterhuishouding; 

• de beheer- en onderhoudspaden inclusief de dijk op- en afgangen; 

• de inpassing van de aansluiting van de hoogwaterontsluitingsroute tussen Oud Well en Elsteren; 

• De stuurgroep heeft op 17 oktober 2024 een positief besluit genomen over het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2). Naar aanleiding van deze besluitvorming worden de laatste wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. Begin 2025 worden deze aanpassingen in de digitale werkatlas gepubliceerd.  Met de vaststelling van het VO2 ligt het ruimtebeslag vast en deze wordt gebruikt als basis voor de planologische procedures en de aanbesteding. Op basis van de huidige planning is de verwachting dat in kwartaal twee van 2025 het Ontwerp Projectbesluit ter inzage wordt gelegd en in kwartaal vier van 2025 de opdracht aan een aannemer wordt gegund.  

• De aannemer zal het VO2 verder uitwerken naar een Definitief Ontwerp (DO). Het DO zal uiteindelijk resulteren in een Uitvoeringsontwerp (UO). 

• Het deelgebied ‘kasteelzijde’ ligt in het noordwesten van Oud Well. Het omvat de Kasteelsehof, en delen van de Kasteellaan, de Hoenderstraat en de Nicolaasstraat.

• Vanaf de Kasteellaan en de Kasteelsehof is er vrij uitzicht op het Kasteel Well en de gaarde. Het Kasteel Well is een Rijksmonument. Emerson college is de eigenaar en gebruiker van Kasteel Well.

• De bomen langs de Kasteellaan vormen een belangrijke migratieroute voor vleermuizen.

Het VKA bestaat voor dit deelgebied uit een combinatie van een groene kering en een harde kering met coupure. De groene kering aan de noordoostzijde ligt langs de tuingrenzen van het Kasteelsehof. De groene kering sluit aan op een coupure ter plaatse van de Kasteellaan met tussen de Kasteellaan en de gracht van kasteel Well een harde kering. Vervolgens sluit deze harde kering weer aan op een groene kering die langs de gracht van de gaarde van het kasteel loopt.

• De ontwerphoogte voor de keermuur betreft 16,40m boven NAP. De huidige hoogte varieert tussen 14,50 en 14,80m boven NAP, waardoor de keermuur ca. 1,60 tot 1,90m hoog wordt.

• De ontwerphoogte voor de groene keringen betreft 16,10m boven NAP aan de noordwestzijde en 16,25m boven NAP aan de oostzijde. Groene keringen krijgen een kruinbreedte van 4,50m, een buitentalud van 1:3 en een binnentalud van 1:5.

• Inpassing van de harde kering langs de Kasteellaan leidt tot een complexe inpassing, waarbij gekeken wordt hoe de ruimtelijke relatie met het kasteelensemble zoveel mogelijk behouden kan blijven.

• Voor het plaatsen van de harde kering zullen er bomen gekapt moeten worden langs de Kasteellaan.

• De uitvoering van de coupure en de precieze ligging in relatie tot de rijksmonumentale toegang tot de gaarde.

Er zijn vijf varianten voor het tracé van de dijk in dit deelgebied. Er zijn twee varianten voor de groene dijk die parallel aan de gaarde loopt. Daarnaast zijn er ook nog drie varianten voor de harde constructie langs de Kasteellaan.

Groene kering

• Variant 1 – het tracé van de groene kering (16,10m boven NAP) strak langs de gracht. De keermuur langs de Kasteellaan stopt ter hoogte van Hoenderstraat 4, de lengte van de muur wordt daardoor circa 150m.

Groene kering

• Variant 2 – het tracé van de groene kering (16,10m boven NAP) strak langs de tuinen van de bebouwing (perceelsgrens). De keermuur langs de Kasteellaan stopt ter hoogte van Kasteellaan 37, de lengte van de muur wordt daardoor circa 180m.

Coupure

• Variant 1 – In lijn met het VKA.
  • De muur loopt volledig langs de westzijde van de Kasteellaan en de coupure is gelegen ter hoogte van de groene kering en verbindt de muur met de groene kering.

Coupure

• Variant 2 – Coupure ter hoogte van de entree van het Kasteelsehof en toegangspoort naar de gaarde van het kasteel. Ten noorden van de coupure komt de keermuur in deze variant aan de oostzijde van de Kasteellaan te liggen.

Kasteellaan

• Variant 1 – de harde kering (16,40m boven NAP) zonder ophogingen.
  • Voor het plaatsen van de harde kering moeten de bomen aan de westzijde van de Kasteellaan worden gekapt. Ook moet er versmalling en herprofilering van de rijweg tot 4,80m gebeuren. En moet er een onderhoudspad langs de buitenzijde van de muur worden aangelegd.
  • De hoogte van de muur t.o.v. de huidige rijweghoogte is 1,60 – 1,90m (de weg ligt aan de noordzijde lager dan aan de zuidzijde).

Kasteellaan

• Variant 2 – de harde kering (16,40m boven NAP) met een verhoogd voetpad.
  • Voor het plaatsen van de keermuur, en het ophogen van het voetpad, moeten de bomen aan de westzijde worden gekapt.
  • De hoogte van de muur t.o.v. de huidige rijweghoogte is 1,60 – 1,90m. De hoogte t.o.v. het voetpad zal ca. 1,30 – 1,60m worden.
  • Ook moet er versmalling en herprofilering van de rijweg tot 4,80m gebeuren. En moet er een onderhoudspad langs de buitenzijde van de muur worden aangelegd.

Kasteellaan

• Variant 3 – nieuwe kering incl. herplanting van bomen aan de westzijde van de Kasteellaan.
  • Hiervoor is een versmalling en herprofilering van de rijweg tot 4,80m nodig (dit is conform ASVV wat aangeeft dat het zelfs teruggebracht mag worden naar 4,50m).

• Op basis van de beoordeling heeft de variant 2 – ‘Dorp zijde’, de voorkeur omdat deze variant de meeste ruimte voor het waterbergend oppervlak van de Maas biedt en qua ruimtelijke kwaliteit (relatie met het kasteel) het beste scoort. Doordat de keermuur in deze variant iets langer is, leidt dit wel tot hogere kosten. Door een mogelijke optimalisatie van het ontwerp kunnen de kosten worden verlaagd, waardoor variant 2 alsnog overall gezien het beste scoort.

• Variant 2 – ‘zuid, schuine coupure’ heeft de voorkeur omdat deze variant een veel hoger draagvlak heeft en tot minder impact op het historische aanzicht van het kasteel leidt.

• Voor het wegprofiel langs de Kasteellaan is de variant 3 – ‘verhoogd voetpad en herstel van de bomenlaan’ de voorkeur. Dit vanwege de positieve score op ruimtelijke kwaliteit (herstel van de laanstructuur door herplant van bomen en behoud uitzicht op het kasteel) en een hoger draagvlak bij omwonenden.

De stuurgroep heeft op 3 april 2024 ingestemd met het VO1 waarbij:

• De groene kering (= variant 2) strak langs de achtertuinen van de Nicolaasstraat komt te liggen.

• Een schuine coupure (= variant 2) wordt aangelegd ter hoogte van de entree van de Kasteelsehof en toegangspoort naar de gaarde van het kasteel, onder voorbehoud van de kosten. Ten noorden van de coupure komt de keermuur aan de oostzijde van de Kasteellaan te liggen.

• Bij de Kasteellaan (variant 3) een verhoogd voetpad langs de keermuur wordt aangelegd, de bomen aan de westzijde van de Kasteellaan worden herplant zodat de dubbele laanstructuur terugkomt en een herprofilering van de rijweg met een smallere wegbreedte.

De stuurgroep heeft het waterschap geadviseerd om tegemoet te komen aan de wens vanuit de omgeving om de harde kering langs de Kasteellaan adaptief te bouwen waardoor de muur circa 20 cm lager. Het verzoek vanuit de omgeving wordt samen met een positief advies vanuit de stuurgroep voorgelegd aan het Dagelijks Bestuur van Waterschap Limburg. 

 In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• Op basis van het positieve advies van de stuurgroep heeft het Dagelijks Bestuur van het Waterschap Limburg begin november 2024 een positief besluit genomen voor het adaptief bouwen van de keermuur langs de Kasteellaan. De keermuur wordt hierdoor ongeveer 20 cm lager.  

• De inpassing van een “schuine coupure” ter hoogte van de entree van de Kasteelsehof en de toegangspoort naar de gaarde van het kasteel.  

• Het profiel van de Kasteellaan met een verhoogd voetpad, een smallere weg en ter plaatse van de nieuwe muur herplant van bomen aan de westzijde van de weg waardoor de laanstructuur gehandhaafd wordt.  

• De inpassing van de groene kering aan de zuidzijde van het kasteel waarbij de kering strak langs de tuinen van de bebouwing aan de Nicolaasstraat komt te liggen. 

• De optimalisatie van de aansluiting van de harde kering op de groene kering (nabij de Nicolaasstraat).   

In het voorkeursalternatief is besloten dat het kasteel buitendijks komt te liggen en deze een maatwerkoplossing krijgt om de waterveiligheid voor het huidig gebruik zo lang mogelijk te kunnen garanderen.

• Het laagste punt van de omwalling ligt op ongeveer 15,60m boven NAP en de ontwerphoogte van de maatwerkoplossing op de omwalling betreft 16,35m boven NAP. Naast deze ophogingen is ook een grondverbetering aan de binnenzijde van de omwalling nodig, bij de overgang naar de binnengracht. Dit om het risico op het afschuiven van het talud te beperken. Dit alles met een minimale impact op het cultureel erfgoed en beplanting.

• Voorwaarde voor het toekomstig gebruik van het kasteel als college, is dat er een hoogwaterontsluitingsroute komt. Dit zodat het kasteel ook ten tijde van een hoogwater zoveel als mogelijk in gebruik kan blijven. Er zijn twee mogelijkheden om deze ontsluiting te realiseren, een natte en een droge ontsluiting. Emerson College heeft de wens om een droge, vaste route te creëren aan de zuidzijde van het kasteel richting de nieuwe groene waterkering.

• Tijdens hoogwater zal het waterpeil in de binnengracht met een pomp beheerst moeten worden om te voorkomen dat er water in de kelder van het kasteel zal komen.

• Daarnaast moet de maatwerkoplossing ruimtelijk ingepast worden, passend bij de historische ontwikkeling van het kasteel. Hiervoor worden kansen bekeken, zoals de herinrichting en medegebruik van de gaarde.

Het voorlopig ontwerp betreft een maatwerkoplossing die in de omwalling van het kasteel wordt vormgegeven.

• De omwalling wordt op plekken tot 0,80m opgehoogd.

• Aan de noordzijde sluit de maatwerkoplossing aan op het gebouw van de Tiendschuur. De muren van deze schuur vervullen in de maatwerkoplossing ook een waterkerende functie.

• Ter plaatse van de huidige entree/poort van het kasteel, bij de toegangsbrug richting de Kasteellaan, wordt een coupure ingepast om de doorgang te garanderen.

• Aanleg van de droge hoogwateronsluitingsroute wordt bekeken als meekoppelkans.

• Herinrichting van de gaarde en aanleg van een boomgaarde worden bekeken als meekoppelkansen.

• De kasteellaan aan de noordzijde van het kasteel zal het oude tracé volgen.

• In VO2 ligt er een volledig uitgewerkt ontwerp op maat voor het kasteel, inclusief het ensemble zoals de gaarde.

• Emerson gaat zelf meebetalen aan de brugverbinding naar het kasteel.

• We zitten nu in de fase van het komen tot een overeenkomst met Emerson, de contractstukken en voorbereiding van de monumentenvergunning en het benodigde archeologisch onderzoek. 

• Variant 2 – Dijk boogvormig, met boomgaard binnendijks.
  • Gelijk aan variant 1 met uitzondering van de noordwesthoek, waarbij de boomgaard in de noordwesthoek binnendijks is ingepast.
  • De dijkovergang heeft een rotonde-achtige structuur deels over de kruin van de dijk.

• Variant 3 – Dijk met rechtstanden, met boomgaard binnendijks.
  • Ten opzichte van variant 1 en 2 is deze variant met meer hoekige vormen vormgegeven.
  • De dijk in de noordwesthoek is diagonaal om wel waterbergend vermogen te leveren, maar wel met zoveel mogelijk behoud van de boomgaard.
  • De dijkovergang van de weg Elsteren aan de noordzijde loopt deels in westelijke richting omhoog en buigt in de hoek over de dijk heen richting het kruispunt. De weg richting de boerderijen sluit buitendijks aan op de weg Elsteren.

• Variant 4 – Dijk met rechtstanden, verder teruggelegd, met boomgaard binnendijks.
  • Gelijk aan variant 3 is deze variant met meer hoekige vormen vormgegeven.
  • De dijk in de noordwesthoek is diagonaal om waterbergend vermogen te leveren. Ten opzichte van variant 3 ligt de dijk dichter op de boomgaard zodat de Groene Rivier zoveel mogelijk ruimte krijgt.
  • Aan de oostzijde is de dijk iets verder teruggelegd in binnenwaartse richting ten opzichte van variant 3.
  • De dijkovergang van de weg Elsteren aan de noordzijde loopt deels in westelijke richting omhoog en buigt in de hoek over de dijk heen richting het kruispunt. De weg richting de boerderijen sluit buitendijks aan op de weg Elsteren.

Op basis van de beoordeling heeft variant 4: rechtstanden verder teruggelegd de voorkeur, omdat deze variant het meeste draagvlak heeft bij omwonenden en daarnaast ook relatief veel ruimte biedt voor het waterbergend vermogen van de Groene Rivier. De ruimtelijke kwaliteit scoort bij deze variant ook goed vanwege het gebruik van rechtstanden in de dijk. De ontsluitingsroute over de dijk is in deze variant ook het meest logisch ingepast, door verkeersbewegingen op een logische manier van elkaar te scheiden en een duidelijke route te scheppen voor doorgaand verkeer.

De stuurgroep heeft op 3 april 2024 ingestemd met voorkeursvariant 4 “compacte dijkring” met een mogelijke optimalisatie van het dijktracé in de noordoosthoek. In VO2 wordt gekeken of de dijk hier verder naar binnen kan komen te liggen ten behoeve van extra ha rivierbed en voor beter landbouwkundig gebruik van de betreffende gronden. Daarnaast volgt in VO2 besluitvorming over de voorgestelde ontsluitingsstructuur.

De stuurgroep heeft ingestemd met de aanleg van de hoogwaterontsluitingsroute Oud Well-Elsteren onder de huidige doorgaande weg naar Oud-Well.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• Het ruimtebeslag van de groene kering; 

• De afwatering / waterhuishouding; 

• De pompopstellocatie; 

• De beheer- en onderhoudspaden inclusief de dijkop- en afgangen; 

• Het dijktracé in de noordoosthoek waarmee meer hectare rivierbed en landbouwgrond beschikbaar blijft in de Groene Rivier. 

• Het Dagelijks Bestuur van het Waterschap Limburg heeft begin november 2024 het besluit genomen tot inpassing van een coupure in plaats van een dijkovergang (aan de noordzijde).

• Het Voorkeursalternatief is een steilranddijk, die aan de westzijde aansluit op de hoge grond van De Paad, om de woning Kasteellaan 16 heen gaat en aan de oostzijde op een harde kering rondom de begraafplaats in nieuw Well aansluit. De natuurlijke steilrand bij de voetbalvelden wordt verlengd tot de oostzijde van de begraafplaats.

• De Kasteellaan kruist de steilranddijk door middel van een coupure.

• Het laagste punt van het maaiveld ligt op ongeveer 13,50m boven NAP en de ontwerphoogte van de steilranddijk is 16,45m boven NAP.

• Aansluiting van de steilranddijk op de hoge grond bij Blueberry Garden en de harde kering bij de begraafplaats.

• De drempelhoogte van de coupure zal ruimtelijk moeten worden ingepast met zoveel als mogelijk behoud van de bomenlaan.

Het voorlopig ontwerp is een verder inpassing van het VKA. De steilranddijk sluit aan op de hoge grond aan de west- en aan de oostzijde op de harde kering rondom de begraafplaats. De Kasteellaan kruist de dijk door middel van een coupure.

Bij het deelgebied De Paad Oost is één variant uitgewerkt dat dan ook direct de voorkeursvariant is. De steilranddijk sluit goed aan op het aanwezige Maasterrassenlandschap en heeft vanwege het toestaan van natuurlijke processen zoals erosie en vegetatieontwikkeling een positieve ecologische bijdrage. Vanwege de inpassing van een nieuwe coupure en harde kering nabij de begraafplaats is de score op hoogwaterveiligheid licht negatief. Kansen zijn er om de drempel bij de coupure zo hoog mogelijk te maken, zodat dit effect beperkt blijft tot een minimum.

De stuurgroep heeft op 3 april ingestemd met het aangepaste voorlopige ontwerp. Doordat de gemeente Bergen voornemens heeft om de loods van BlueBerryGarden te saneren ontstaat een nieuwe situatie voor de aansluiting van de dijk op hoge grond. Het voorlopig ontwerp is zodanig aangepast dat er een logische lijn ontstaat tussen de hoge grond nabij De Paad en de Kasteellaan. Deze aanpassing zorgt daarmee voor een beter ingepast dijktracé met een beperkte afname van rivierbed. De gemeente Bergen heeft plannen om binnendijks nieuwbouwwoningen te realiseren.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• Aansluiting van de steilranddijk op hoge grond van De Paad; 

• Ruimtebeslag van de steilranddijk; 

• Ruimtebeslag voor afwateringsvoorzieningen; 

• Pompopstellocaties; 

• Beheer- en onderhoudspaden inclusief de dijkop- en afgangen en de keervoorzieningen. 

• De stuurgroep heeft op 17 oktober 2024 een positief besluit genomen over het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2). Naar aanleiding van deze besluitvorming worden de laatste wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. Begin 2025 worden deze aanpassingen in de digitale werkatlas gepubliceerd.  Met de vaststelling van het VO2 ligt het ruimtebeslag vast en deze wordt gebruikt als basis voor de planologische procedures en de aanbesteding. Op basis van de huidige planning is de verwachting dat in kwartaal twee van 2025 het Ontwerp Projectbesluit ter inzage wordt gelegd en in kwartaal vier van 2025 de opdracht aan een aannemer wordt gegund.  

• De aannemer zal het VO2 verder uitwerken naar een Definitief Ontwerp (DO). Het DO zal uiteindelijk resulteren in een Uitvoeringsontwerp (UO). 

• De Paad-West sluit aan op het westelijk deel van de hoge grond bij De Paad. Het omvat een deel van de Elsterendijk, De Paad, Overbrouck en het begin van 't Leuken. In de huidige situatie is er geen waterkering aanwezig.

• Het gebied kenmerkt zich door enkele paardenweides.

Het Voorkeursalternatief is een steilranddijk tussen de hoge grond van De Paad. Het talud van de steilranddijk loopt direct om de woning De Paad 3 en doorkruist de paardenweides richting het Leuken. Daarnaast is er een coupure opgenomen voor de kruising van de dijk met de weg Elsterendijk.

• Het laagste punt van het maaiveld bij de Elsterendijk ligt op ongeveer 13,25m boven NAP en de ontwerphoogte van de nieuwe dijk is ca. 16,35m boven NAP.

• Inpassing van een coupure bij de weg Elsterendijk.

• Inpassing van de dijk op de kruisende percelen. Aansluiting op de hoge gronden en de kruising met De Paad middels een dijkovergang.

Er zijn drie varianten uitgewerkt voor het dijktracé, en alle drie de varianten hebben twee opties wat betreft de aansluiting op de hoge grond aan de oostzijde. In alle varianten wordt een coupure ingepast ter plaatse van de weg Elsterendijk. Voor elk van deze drie varianten zijn er twee opties met de aansluiting op hoge grond aan de oostzijde van het dijktracé.

• Variant 1 – Steilranddijk met een natuur- en erosiebuffer van ca. 11,00m, inclusief aanheling van binnendijkse percelen.

• Variant 2 – Traditionele groene dijk met taluds van 1:3 binnen- en buitendijks, met binnendijkse aanheling.  

• Variant 3 – Traditionele groene dijk met taluds van 1:3 binnen- en buitendijks, verder rivierwaarts gelegen.

De twee opties voor de aansluiting op de hoge grond aan de oostzijde:

• Optie A – Aansluiting door middel van het doortrekken van de dijk tot aan de hoge grond en inpassing van de dijkovergang. De aanwezige paardenbak moet in deze variant wijken.

• Optie B – Een kortere aansluiting op de hoge grond van het perceel. In deze variant wordt de hoge grond uitgebreid richting de dijk door plaatselijke maaiveldverhogingen.

Op basis van de beoordeling heeft variant 1B – Steilranddijk met uitbreiding van de hoge grond aan de oostzijde de voorkeur, omdat deze variant sterk scoort op ruimtelijke kwaliteit, draagvlak en duurzaamheid. De steilranddijk sluit goed aan op het aanwezige Maasterrassenlandschap en heeft vanwege het toestaan van natuurlijke processen zoals erosie en vegetatieontwikkeling een positieve ecologische bijdrage. Variant 1B scoort positief op draagvlak, omdat de steilranddijk meer functionele ruimte binnendijks biedt en er vooral bij de aansluiting op de hoge gronden aan de oostzijde minder grond van particulieren nodig is. Vanuit duurzaamheid biedt een steilranddijk de mogelijkheid om verschillende grondsoorten uit het gebied zelf toe te passen ten opzichte van een traditionele dijk.

De stuurgroep heeft op 3 april ingestemd met de voorkeursvariant 1B – Steilranddijk met uitbreiding van de hoge grond aan de oostzijde. Hierbij is bij het aansluiten op de hoge grond voor optie B gekozen zodat de paardenbak aan de oostkant kan blijven liggen.

In het Voorlopig Ontwerp deel 2 (VO2) zijn onder meer onderstaande zaken verder uitgewerkt: 

• Ruimtebeslag van de steilranddijk en buitendijkse grondaanpassing; 

• Ruimtebeslag voor afwateringsvoorzieningen; 

• Pompopstellocaties; 

• Beheer- en onderhoudspaden inclusief de dijkop- en afgangen en de keervoorzieningen. 

• De dijkversterking bestaat hier uit een groene kering parallel aan de weg Het Leuken. De weg naar Het Leuken wordt opgehoogd en dient als primaire kering en evacuatieroute voor De Kamp.

• Er is ook een versterkingsopgave van de primaire waterkering aan de noordzijde bij de aansluiting op de hoge gronden.

• In het VKA is een korte nieuwe kering aangewezen ter plaatse van de Jachthaven ’t Leuken.

• De gemiddelde hoogte van de dijk langs de weg ’t Leuken is 15,10m boven NAP en de ontwerphoogte van de versterkte dijk bedraagt 16,25m boven NAP. De gemiddelde hoogte van de dijk aan de noordzijde is 15,30m boven NAP en de ontwerphoogte van deze primaire kering bedraagt 16,00m boven NAP.

• De weg ‘t Leuken worden opgehoogd om als hoogwaterontsluiting te dienen.

• Er zijn raakvlakken met de gebiedsontwikkeling rondom Maaspark Well. Daarnaast zal de grondwaterstroming bij de primaire kering worden beïnvloed door de gebiedsontwikkeling rondom Maaspark Well.

• De kering ter hoogte van de parkeerplaatsen bij Jachthaven 't Leuken uit het VKA was voorzien om een lokale laagte tussen twee hoger gelegen gronden te verbinden. Uit een nadere analyse is gebleken dat de gronden hier hoog genoeg liggen en er geen waterveiligheidsopgave is.

Op hoofdlijnen zijn er twee varianten voor de groene kering. In beide varianten krijgen de groene keringen een kruinbreedte van 4,50m, een buitentalud van 1:3 en een binnentalud van 1:5.

• Variant 1 – dijktracé met aansluiting op de hoge grond. In deze variant volgt de versterking nagenoeg het huidige tracé, met een dijkovergang (verhoging van de weg 't Leuken) bij de overgang naar de hoge grond.

• Variant 2 – dijktracé met aansluiting op het begin van de brug over het Leukermeer. In deze variant vormt 't Leuken de hoogwaterontsluitingsroute voor De Kamp waar de kering wordt weggehaald en maatwerk wordt toegepast.

Bij ’t Leuken achterdeur grenst de toekomstige dijk aan het Leukermeer. Ook hier is de ontwerphoogte van de primaire kering 16,00m boven NAP. Voor de inpassing zal het verloop van het fietspad aangepast worden.

Op basis van de beoordeling heeft variant 1 – ‘korte aansluiting op hoge grond’ de voorkeur, omdat dit aansluit op de natuurlijke hoogte en daarmee een logische overgang naar het omliggende landschap vormt. Daarnaast biedt deze variant de meeste ruimte voor het waterbergend vermogen van de Groene rivier. Ook is voor deze variant minder grondverzet benodigd waardoor er sprake van een positievere score op het thema duurzaamheid.

Om de bereikbaarheid van de weg 't Leuken en De Kamp buitendijks zo lang mogelijk te garanderen, wordt ophoging van deze weg meegenomen als optimalisatie. Dit kan bij de verdere uitwerking van het ontwerp zorgen voor een hoger draagvlak.

De stuurgroep heeft op 3 april ingestemd met variant 1 - korte aansluiting op hoge grond. Hierbij wordt de weg verhoogd zodat deze bij hoogwater als ontsluitingsroute kan worden gebruikt. Waar de dijk langs de weg ’t Leuken loopt komt een sloot te liggen tussen de dijk en de weg. De bomen langs de weg worden hierbij zoveel mogelijk gespaard. Aan de westkant waar de sloot afwatert wordt ruimte gereserveerd voor een pompopstellocatie dit in VO2 verder wordt uitgewerkt.

Het voorkeursalternatief bestaat uit maatwerkbescherming voor de woningen van De Kamp die niet hoog genoeg liggen en recreatiepark Leukermeer. De maatwerkbescherming omvat het eenmalig opvijzelen van de woningen tot de benodigde hoogte. Recreatiepark Leukermeer wordt beschermd middels een maatwerkkering. Na uitvoering van het maatwerk wordt de status primaire kering opgeheven en bevinden de woningen en het recreatiepark zich buitendijks. Een hoogwaterontsluitingsroute maakt onderdeel uit van deze opgave en oplossing.

• Inpassing maatwerkkering in recreatiepark zodanig dat het minimale impact heeft op bedrijfsvoering.

• Opvijzelen woningen tot hoogte maatgevende waterstand 1/100.

• Bereikbaarheid van de woningen na opvijzelen.

• Inpassen van de hoogwaterontsluitingsroute.

In januari 2024 heeft de stuurgroep ingestemd met het maatwerk rond De Kamp. Hier komt het volgende aan bod:

• Voor het recreatiepark bestaat de maatwerkbescherming uit het ophogen van een deel van het terrein tot ca. 15,50m boven NAP. Hiertoe is kap van aanwezige bomen noodzakelijk.

• De ontsluiting vanaf het recreatiepark naar de Halve Maanseweg en de weg De Kamp wordt ook opgehoogd tot ca.15,50m boven NAP. 

• De woningen bij De Kamp 3, 10, 10a, 12 en 12a worden opgevijzeld tot een niveau van ca. 16,20m boven NAP. Delen van de tuinen worden ook opgehoogd met een flauw talud richting het bestaande maaiveld. Om de bereikbaarheid van de woningen te garanderen worden de ontsluitwegen ook opgehoogd. Groenstructuren/bomen worden rondom de particuliere percelen zoveel als mogelijk ingepast.

• Na realisatie van het maatwerk wordt een deel van de primaire waterkering verwijderd bij De Kamp 3.

• Hoogwaterontsluitingsroutes lopen via de Halve Maanseweg en 't Leuken.

• Om de instroom van de Groene Rivier te realiseren, wordt op de plek van het grondlichaam van de N270 een brug gerealiseerd. Het Maaswater kan daardoor tussen de dorpskernen Oud Well en Nieuw Well, langs Elsteren via het Maaspark Well weer terug naar de Maas stromen. De ligging van de waterkeringen wordt ten behoeve van het mee stromen van deze groene rivier aangepast. Hiermee wordt ongeveer 85 ha rivierbed weer teruggegeven aan de Maas.  Samen met de brug en de rivierverruiming wordt een waterstandsdaling van ongeveer 17 cm gerealiseerd ter hoogte van Oud Well. Deze waterstandsdaling werkt ver bovenstrooms door en verbetert ook daar de hoogwaterveiligheid.

• Door het maaiveld in de Groene Rivier te verlagen, wordt een goede doorstroming tijdens hoogwater bewerkstelligd. Het gebied wordt onder ‘normale’ omstandigheden natter en door het verwijderen van de voedselrijke toplaag ontstaat er een uitstekende uitgangssituatie voor natuurontwikkeling. De wegen Elsteren en Kasteellaan liggen verhoogd ten opzichte van het naastliggend maaiveld en vormen daarmee een barrière voor een goede doorstroming van het Maaswater tijdens hoogwater. Ook de wegen worden verlaagd voor een betere doorstroming. Door de wegverlagingen zullen de huidige bomenrijen die in de wegbermen niet behouden kunnen blijven. Het uitgangspunt is dat de wegen hun functionaliteit behouden, uitgezonderd de situaties tijdens hoogwater.

• De Wellse Molenbeek komt door de maaiveldverlagingen in de Groene Rivier op een nieuwe plek te liggen en krijgt een andere verschijningsvorm doordat deze onderdeel gaat uitmaken van een kwelgeul systeem. Dergelijke kwelgeulen zijn van oorsprong kenmerkend voor een oude Maasarm als de Groene Rivier. Voor de inrichting van het gebied wordt, behalve voor de hoogwaterbescherming, een goede balans gezocht tussen landbouw, recreatie en natuur.

• Naast de maaiveldverlagingen is er ruimte voor natuur inclusieve landbouw. Bij dit type landbouw gaat voedselproductie hand in hand met natuur, biodiversiteit en belevingswaarde. Het landbouwgebied zal in de Groene Rivier uit grasland bestaan met verspreid wat bomen. Op de hoger gelegen delen kan ook akkerbouw plaatsvinden en worden diverse Maasheggen aangeplant. Deze en andere landschapselementen, zoals bomenlanen, waarborgen het behoud van de cultuurhistorische identiteit van het gebied.

In 2023 is een ruimtelijk kwaliteitskader opgesteld met ontwerpprincipes voor de Groene Rivier. Op basis van dit kader is het voorkeursalternatief geanalyseerd en zijn de ontwerpopgaven bepaald:

• De basis voor het ontwerp van de Groene Rivier met een kwelgeul is de integratie van de Wellse Molenbeek ten behoeve van beekherstel en het creëren van voldoende rivierkundige ruimte (17 cm waterstandsdaling en 85 ha teruggeven aan de Maas).

• Om verdroging tegen te gaan moet het gebied klimaat robuust worden ingericht, zodat het ook goed blijft functioneren ten tijde van droogte.

• Uit onderzoek naar de opbouw van de ondergrond is gebleken dat er diverse oude geulpatronen in de Groene Rivier aanwezig zijn. Er is gekozen om deze patronen als een leidraad voor het ontwerp van de Groene Rivier te gebruiken.

• Onderzoek heeft aangetoond dat de waterkwaliteit van met name de Wellse Molenbeek ver onder de maat is. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de akkerbouw en glastuinbouw in het bovenstroomse gebied. Voorkomen moet worden dat de gewenste ontwikkeling van kwelnatuur in de Groene Rivier hierdoor niet van de grond komt en dat er overmatige algengroei gaat optreden.

• Er is een klimaatrobuust watersysteem ontworpen waarin piekbuien en hoge Maasafvoeren kunnen worden afgevoerd en tegelijkertijd in perioden van droogte juist water wordt vastgehouden. Om dit robuuste systeem te verwezenlijken, is het noodzakelijk om het maaiveld te verlagen (om voldoende ruimte te creëren voor de doelstelling hoogwaterveiligheid) en tegelijkertijd de drainerende watergangen te dempen wat de grondwaterstand doet verhogen. Ook worden enkele drempels aangelegd om het water beter vast te houden en verdroging te voorkomen.

• In het ontwerp is de ligging van de kwelgeul bepaald op basis van de historische bodemopbouw (de oude geulpatronen) van het gebied. Daarbij heeft een afweging plaatsgevonden tussen maaiveldvolgend of bodemvolgend ontgraven. Bij bodemvolgend ontgraven wordt afgegraven tot op de goed doorlatende zand- en grindlagen. Bij maaiveldvolgend ontgraven wordt op basis van het (huidige) reliëf uniform de bovengrond afgegraven over de volle breedte van de historische restgeul.  Uiteindelijk is in het ontwerp een combinatie gekozen van bodemvolgend ontgraven ter plaatse van de historische restgeul en aansluitend richting de nieuwe dijken meer maaiveldvolgend te ontgraven. Dit biedt de beste combinatie tussen de benodigde rivierverruiming -om benodigde waterstandsdaling te garanderen- en de gewenste aansluiting bij het DNA van het gebied om de kenmerkende natuurwaarden te realiseren. Het gebied ten westen van de Elsterendijk wordt bijna niet ontgraven met uitzondering van de nieuwe beekloop van de Molenbeek. De benodigde rivierkundige ruimte ontstaat hier met name door het terugleggen van de dijken.  In dit deelgebied is op veel plekken ontgraving ook niet gewenst omdat dan het hier in de bodem aanwezige veenpakket aan de oppervlakte komt. Dit leidt tot tal van negatieve effecten die natuurontwikkeling in de weg zouden zitten. Anders dan in het centrale deel van de groene rivier blijft er daardoor in dit deelgebied meer landbouwgrond over.  

• Tijdens hoogwater zal eerst water via de benedenstroomse kant het gebied instromen (vanuit het Maaspark Well), dit gebeurt gemiddeld 2 dagen per jaar. Bij hogere waterstanden zal de Groene Rivier van de bovenstroomse kant instromen. Dit gebeurt gemiddeld eens in de 2 jaar.

• In het ontwerp blijven de Kasteellaan en de Elsterenweg (samen met de nieuwe brugverbinding) als ontsluitingswegen behouden. Deze wegen worden met 1-1,5 meter verlaagd. De verlaagde wegen zullen gemiddeld ongeveer 2 dagen per jaar onder water komen te staan. In het ontwerp wordt gekeken of het historische tracé van de Kasteellaan in ere hersteld kan worden. Door de verlaging van de wegen kunnen de bomenrijen langs de weg niet worden behouden. Hier worden nieuwe bomen voor terug geplant. Langs de Elsterenweg zal één bomenrij worden aangeplant en bij de Kasteellaan zal dit aan beide zijden zijn.

• In het ontwerp zijn in de Groene Rivier op enkele plekken drempels voorzien om het water in de kwelgeulen goed te kunnen vasthouden en verdroging in de zomermaanden zo veel mogelijk te voorkomen. Onder de Kasteellaan en de Elsterenweg komen duikers om het water onder de weg door te voeren. Ten westen van de Elsterenweg gaat de kwelgeul over in een natuurlijke beek die vervolgens in de waterplas van Maaspark Well uitmondt.

• De Wellse Molenbeek heeft een natuurbeekfunctie en daarmee een hoge natuurdoelstelling. Voor de beek zijn twee ontwerpen uitgewerkt, in het ene ontwerp sluit de beek aan op de kwelgeul en vormt daar een onderdeel van en in het andere ontwerp wordt de beek direct naar de Maas gelegd via een nieuw te graven waterloop ten westen van de N270. De beek kan alleen direct in de kwelgeul uitmonden als de waterkwaliteit van het beekwater van voldoende kwaliteit is.  Zo lang de waterkwaliteit niet op orde is, zal het noodzakelijk zijn de beek tijdelijk rechtstreeks naar de Maas te leiden.

• In het ontwerp zijn diverse maasheggen opgenomen om het cultuurhistorische karakter van het gebied te versterken. De maasheggen worden aangeplant als begrenzing van de Groene Rivier en op de hoger gelegen akkers om geen obstakel te vormen voor de stroming tijdens hoogwater. Daarnaast staan door het gebied heen solitaire bomen om het cultuurhistorische karakter van het gebied verder te versterken. Overeenkomend met het voorkeursalternatief zal er duurzaamheid in realisatie en beheer worden bereikt door het introduceren van natuur inclusieve landbouw in het gebied.

• In het voorkeursalternatief voor De Band is gefocust op het optimaliseren van de doorstroming en het verbeteren van de natuurwaarden. De huidige kleiputten worden met elkaar verbonden tot een vrij brede hoogwatergeul (ca. 50,00m breed) die door het gebied loopt. De klei die vrijkomt kan worden gebruikt voor de aanleg van de nieuwe dijken in het gebied.

• De hoogwatergeul in De Band zorgt voor een verbeterde doorstroming. Bij hoogwater stroomt de Geul in de eerste instantie enkel in vanaf benedenstroomse zijde (ongeveer 4 dagen per jaar), pas bij hogere waterstanden stroomt de geul in vanaf de bovenstroomse zijde (ongeveer 2 dagen per jaar). Door deze instroomfrequentie krijgt het natuurgebied een laagdynamisch karakter, wat de natuurwaarden bevordert. De invloed van het Maaswater wordt verminderd en de invloed van het kwalitatief betere kwelwater wordt vergroot.

• Bekeken moet worden of de variatie, beslotenheid en kleinschaligheid verder kan worden verbeterd t.o.v. het voorkeursalternatief. Daarbij is het met name van belang dat de breedte van hoogwatergeul goed past i.r.t. de Maas en goed aansluit bij de maatvoering van vergelijkbare geulen langs de Maas.

• De rivierkundige ontwerpopgave voor De Band is tezamen met de Groene Rivier een waterstandsdaling behalen van 17cm. De Band voegt in het VKA circa 1,5cm toe aan de waterstandsdaling en het doel is om dit ook te behalen in het voorlopig ontwerp.

• De uitdaging ligt in een ontwerp dat voldoet aan de rivierkundige opgave en dat tegelijkertijd de natuurwaarden in het gebied zoveel mogelijk behoudt en versterkt.

• In het voorlopig ontwerp van De Band is een hoogwatergeul ontworpen met een lengte van ongeveer 700 meter en met een breedte van ongeveer 40 meter. De hoogwatergeul heeft steile oevers aan de noordzijde en flauwe oevers aan de zuidzijde. Deze inrichting geeft de hoogwatergeul het karakter van een oude rivierbocht/maasmeander.

• De huidige instroomdrempels in het tracé van het fietspad worden opgehoogd tot de omliggende hoogte van het fietspad. In vergelijking met de huidige situatie stroomt hierdoor minder vaak Maaswater door De Band waardoor het laagdynamische karakter wordt versterkt. In de nieuwe situatie zal het Maaswater eerst via de benedenstroomse kant instromen (ongeveer 4 dagen per jaar) en bij hogere waterstanden ook via de bovenstroomse kant (ongeveer 2 dagen per jaar).

• De nieuwe instroomdrempel ligt oostelijker richting de Maas. Om te zorgen voor een vloeiende instroom richting de geul tijdens een hoogwater wordt het maaiveld in de oeversectie voor de instroomdrempel op verschillende plekken verlaagd.

• Langs de oevers van de hoogwatergeul is er ruimte voor moeras en ooibosontwikkeling. Ook op de westelijke landtong is er in de stroomluwte van de bestaande begroeiing ruimte voor ooibosontwikkeling.

• In het voorlopig ontwerp wordt de hoofddassenburcht ontzien. Daarnaast zijn er boseilandjes ontworpen om de natuurwaarden van het laagdynamische gebied verder te verbeteren.