Invasieve exoten in Fryslân

Op steeds meer plekken in Fryslân en in Nederland komen planten en dieren voor die hier van nature niet thuishoren. In veel gevallen bedreigen deze uitheemse soorten onze biodiversiteit. Daarom gaan we de introductie en verspreiding van de schadelijke soorten tegen met het invasieve-exotenbeleid

Exoten zijn uitheemse plant- en diersoorten die door menselijk handelen in de natuur zijn beland of dreigen te belanden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het weggooien van (water)planten in de natuur, ontsnapping uit gevangenschap, het meeliften op voertuigen of via de handel. Een aantal soorten overleeft en plant zich voort, wat voor problemen kan zorgen. 

Bedreiging voor biodiversiteit

Wereldwijd worden invasieve exoten gezien als één van de belangrijkste bedreigingen voor de biodiversiteit. Invasieve exoten kunnen inheemse soorten verdringen of de omgeving voor deze soorten ongeschikt maken. Ook veroorzaken ze soms economische of gezondheidsschade. Ze kunnen daarnaast landbouwschade veroorzaken, gebouwen of andere constructies aantasten, de doorstroming van watergangen belemmeren, de stabiliteit van dijken verminderen of ziektes overbrengen.

Preventie en bestrijding

De exoten worden op de volgende wijze aangepakt; door preventie, uitroeiing/ bestrijding en beheersing. In Fryslân werkt de provincie samen met diverse andere partijen, zoals Wetterskip Fryslân, gemeenten, natuurorganisaties, particuliere grondbezitters en landbouworganisaties.

Preventie en meldingen

De bestrijding moet haalbaar en betaalbaar zijn en is daarom maatwerk. Het is vaak gemakkelijker en goedkoper vroeg te beginnen met bestrijdingen. Daarom is het belangrijk dat overheden vroegtijdig op de hoogte zijn van nieuwe ongewenste populaties. Daarvoor zijn meldpunten opengesteld (zie onderaan de pagina).

Nog beter is het natuurlijk de introductie van exoten te voorkomen. Wie snoeiafval, een schildpadje of een aquariumplant in de vrije natuur achterlaat, beseft vaak niet wat de gevolgen zijn. 

Invasieve exotenbeleid Fryslân

De Europese Unie heeft een lijst van ongewenste invasieve exoten opgesteld. De provincie Fryslân heeft hier een aantal aan toegevoegd. Kijk voor de Friese beleidsnotitie en werkprotocollen voor invasieve exoten bij het tabblad Beleid en protocollen.

We onderscheiden zeven categorieën invasieve exoten. Klik voor meer informatie op de tabbladen boven aan de pagina. Daar zijn alle soorten te vinden, met foto’s, beschrijvingen en kaartjes waarop te zien is waar de soorten zijn gezien.

· Zoogdieren

· Vogels

· Vissen

· Ongewervelde (zoetwater)dieren

· Reptielen/amfibieën

· Waterplanten

· Landplanten

Wilt u melding maken van een invasieve exoot? Dat kan op één van onderstaande manieren:

Invasieve exotische landplanten zijn vaak als tuinplant naar Europa gebracht. In sommige gevallen zijn planten, of zaden, per ongeluk in Europa terecht gekomen. Invasieve landplanten kunnen inheemse landplanten verdringen en daarmee schade veroorzaken aan de biodiversiteit. Sommige invasieve landplanten zijn giftig voor mensen en/of dieren.

Afghaanse duizendknoop is een meerjarige plant die 30 tot maximaal 150 cm hoog kan worden. De bladeren zijn langwerpig, 8-20 cm lang en hebben een lang toegespitste top en een afgeknotte of iets hartvormige bladvoet. En zijn en aan de onderzijde vaak behaard. De holle, rechtopstaande stengels zijn vertakt en sterven tegen de winter af. Afghaanse duizendknoop heeft kruipende wortelstokken. De plant bloeit van augustus tot en met oktober met crème-witte, soms iets roze kleine bloemen. De bloemen zijn tweeslachtig maar er worden in Nederland geen rijpe zaden gevormd.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Amerikaans bezemgras is een meerjarig gras dat 40 tot 210 cm hoog kan worden. De halmen zijn aan het uiteinde vertakt, en zijn lichtgroen tot roodachtig bruin van kleur. De bladeren zijn tot 52 cm lang en 1,7 - 6,5 mm breed en zijn variërend in beharing. De plant vormt knoppen op of iets onder de grond, zodat ze worden beschermd door de strooisellaag. Zo kunnen de planten een ongunstige periode, zoals  een winter, hete zomer of periode met schaduw, overleven.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Ballonrank is een subtropische klimplant die zowel eenjarig als meerjarig kan zijn. De plant is eenvoudig herkenbaar door de specifieke vorm van de vruchten die op ballonnen lijken. Deze vruchten zijn behaard. De geribbelde stengels zijn roodachtig groen van kleur en ook bedekt met haren. De samengestelde, donkergroene bladeren zijn zwaar gekarteld en kunnen 16 cm lang zijn. De klimranken groeien 3-5 meter tot soms wel 10 meter.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De boomwurger is een houtige klimplant die zich om de stam en de takken van bomen windt. De stengels kunnen tot 3 meter per jaar in de lengte groeien en de plant kan makkelijk tot 12 meter hoog in bomen klimmen. Het bijzondere aan de boomwurger is dat er aparte mannelijke ne vrouwelijke planten zijn. De vrouwelijke planten vormen doosvruchten ter grootte van een erwt, die in het najaar geel verkleuren en openspringen waardoor een oranje rode ‘bes’ zichtbaar wordt.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Chinese struikklaver is een meerjarige plant die 0,5 tot 1 meter hoog kan worden. De blaadjes zijn driedelig en staan langs de hele stengel. De deelblaadjes zijn lang, smal en ingesneden aan het einde.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Fraai lampenpoetsergras is een gras dat 150 cm hoog kan worden en bloeit met paarsachtige bloeiaren. Het wordt in de handel lampenpoetser(s)gras genoemd, maar meerdere soorten Cenchrus worden zo genoemd.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De gestekelde duizendknoop is een kruidachtige klimplant uit de duizendknoopfamilie. Deze plant wordt tot 7 meter lang en kan wel 15 cm per dag groeien. De jonge stengels zijn groen maar kleuren later licht roodpaars. De lichtgroene bladeren zijn driehoekig, 2-8 cm breed, en staan verspreid langs de dunne stengels. Stengels, bladstelen en de onderzijde van de bladnerven zijn bezet met 1-2 mm lange stekels. De bloemen zijn wit of licht rood gekleurd en de bes-achtige vruchten kleuren tijdens de rijping naar metallic blauw.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Gewone gunnera wordt in de handel ook reuzenrabarber en mammoetblad genoemd. De meerjarige plant heeft zeer grote handvormig gelobde bladeren, tot wel 2 meter doorsnede, en kan 2 meter hoog worden. De bladstelen zijn ietwat roodachtig. De bloeiwijze kan 100 cm hoog worden, is groen en verkleurt later naar roodbruin. De bladeren sterven af in de winter en de plant overwintert met wortelstokken.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Gifsumak is een plant die schadelijke effecten heeft op de gezondheid. Het sap van de plant, dat al bij een kleine beschadiging van de plant kan vrijkomen, bevat de stof urushiol. Deze stof kan een allergische reactie opwekken, wat kan leiden tot jeuk, huidontsteking en grote pijnlijke blaren. De reacties kunnen zo heftig zijn dat ziekenhuisbezoek noodzakelijk is. Meer dan 90% van de (Canadese) bevolking lijkt gevoelig te zijn voor gifsumak. Een artikel uit 1966 over gifsumak in Friesland meldt dat verscheidene kinderen en volwassenen dermate hevige huidirritaties ontwikkelden dat ze langdurig in een ziekenhuis moesten blijven. Bij het verbranden van de plant kan urushiol ingeademd worden, wat heftige gezondheidsklachten kan geven. Urushiol blijft actief op elk oppervlakte, ook dode planten, voor tenminste 5 jaar.

Voor meer informatie zie de risicoanalyse Gifsumak.

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Hakea is een groenblijvende struik of kleine boom die 2-5 m hoog kan worden. De plant heeft donkergroene naaldachtige bladeren met een scherp toegespitste punt. De bladeren hebben een diameter van 1 mm en een lengte tot 40 mm. De crèmekleurige bloemen bloeien van februari tot mei in de bladoksels. De vruchten zijn solitair, houtig, eivormig en 25-30 mm lang. De soort vormt een zaadbank in de boom zelf, doordat de vruchten zich pas openen na afsterven van een tak of de gehele boom. Hakea heeft een penwortel tijdens het beginstadium en maakt wanneer de plant volwassen wordt dikke zijwortels tot 4 m onder de grond.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Hemelboom is een 25 tot 30 meter hoge boom. Opvallend zijn de lange bladeren (40-60 cm) die bestaan uit 9 tot 25 deelblaadjes, en de gladde grijze bast met lengtestrepen. De soort is tweehuizig, dat wil zeggen dat er mannelijke en vrouwelijke bomen zijn. De boom bloeit in juni en juli met groenige of geelachtig witte bloemen in losse pluimen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Hoog pampagras is een meerjarig gras dat 2 tot 7 meter hoog kan worden. De bladeren zijn groot en hebben een gezaagde bladrand. De plant vormt pluimen die rood tot paars gekleurd zijn en bij het verouderen bruin worden.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Japanse klimvaren is een klimmende varen die in het oorsprongsgebied tot 30 m hoog kan worden. De plant heeft ondergrondse stengels (rhizomen) met roodbruine tot zwarte haren.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Japans steltgras is een eenjarig gras dat 45 tot 105 cm hoog kan worden. De bladeren zijn relatief kort en breed waardoor de plant lijkt op een kleine bamboe. De bloeiwijze is samengesteld uit één of enkele takken die niet verder vertakt zijn. Verspreiding vindt plaats door zaad en doordat de knopen van liggende stengeldelen kunnen wortelen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Kudzu is een sterke klimplant die tot 15 meter lang wordt. De bladeren zijn 8 - 20 cm breed.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Mesquite is een meerjarige, soms struikachtige, houtige plant die 3 tot 12 meter hoog kan worden. De takken kunnen stekels (0,5-5 cm lang) hebben. De bladeren bestaan uit 6-29, maar meestal 11-15 deelblaadjes. De bloemen groeien in cilindervorm en zijn 7-15 cm lang. Ze zijn groen-wit van kleur en verkleuren naar lichtgeel. De gevormde peulen zijn recht met gebogen top, strogeel tot bruin van kleur en 8-29 cm lang, 9-17 mm breed en 4-8 mm dik.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Oosterse hop is een eenjarige klimplant met bleek geelgroene bloemen. De soort is tweehuizig, dat wil zeggen dat er mannelijke en vrouwelijke planten zijn. De stekelige stengel is zeshoekig, vertakt, en windt zich met de klok mee om objecten. De bladeren zijn lichtgroen, 5-12 cm lang met 5-7 (soms 9) lobben. De klimranken groeien 0,5-5 meter tot soms wel 9-11 meter.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Perzische berenklauw lijkt sterk op reuzenberenklauw. Het zijn hoge kruiden met een dikke penwortel en een grote schermvormige bloeiwijze.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Reuzenbalsemien is een eenjarig kruid dat 2,5 m hoog kan worden. Het is de hoogste eenjarige plant in Nederland. De plant bloeit van juli tot oktober met witte, roze of paarse geurende bloemen. De bladeren groeien tegen over elkaar of staan in kransen van drie tot vijf. De plant sterft bij de eerste vorst af. De zaden zijn maximaal 2 jaar kiemkrachtig. Natuurlijke verspreiding vindt plaats doordat de zaden wegschieten bij aanraken. Vandaar de Nederlandse naam springzaad voor Impatiens-soorten.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Reuzenberenklauw is een grote meerjarige plant die 2 tot 3 meter hoog kan worden. De bladeren zijn ook groot, tot wel een meter lang, en zijn scherp getand met aan de onderzijde stevige haren. De stengel is hol, en heeft paarse vlekken en stevige haren. De plant vormt eerst een rozet en komt pas na enkele jaren tot bloei. Ook de bloeiwijze is opvallend. De plant bloeit vanaf half juni met witte bloemen in schermen die tot 50 cm in doorsnee zijn. Na de vruchtvorming sterft de plant af. De zaden blijven tot 7 jaar kiemkrachtig.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Roze rimpelgras is een meerjarig gras, dat soms eenjarig is (als de groeiomstandigheden slecht zijn waardoor de plant de rustfase niet overleeft). De halmen zijn 30–70 cm hoog en de bladeren zijn vaak rood tot purper gekleurd. De plant vormt, vooral in het voorjaar, pluimen die rood gekleurd zijn.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Schijnambrosia is een eenjarig onkruid dat meestal 30-90 cm hoog wordt en onder gunstige omstandigheden tot 1,5 - 2 m hoogte kan uitgroeien.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Sosnowsky’s berenklauw lijkt sterk op reuzenberenklauw. Het zijn hoge kruiden met een dikke penwortel en een grote schermvormige bloeiwijze.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Struikaster is een struik of een kleine boom tot 4 meter hoog. De maximale stamdikte is 16 cm.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Talgboom kan 20 tot 30 meter hoog worden. De stam is vaak krom en heeft een ruwe schors die grijsbruin van kleur is. De plant bloeit van april tot juni en produceert zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen. De zaden zijn bedekt met een witte waslaag.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Wilgacacia is een groenblijvende struik of kleine boom die 2 tot 6 (maximaal 10) meter hoog wordt. De plant heeft een grijze bast en vormt bolvormige heldergele bloemen. De bloeiperiode in Europa is maart tot en met mei. Wilgacacia kent vier ondersoorten die verschillen in grootte en in tolerantie voor onder andere lage temperatuur en neerslaghoeveelheden.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Zijdeplant is een vaste plant die 1,5 m hoog kan worden. De plant heeft tegenovergestelde bladeren, met kleverig melksap in alle plantendelen. De brede lancetvormige bladeren zijn vrij groot (10-20 cm lang, 5-11 cm breed), met korte, witte schubben op de onderkant. De plant bloeit van juni tot en met augustus met roze-witte bloemen. Aan de buitenkant van de zaden zitten zijdeachtige witte draden, vandaar de naam zijdeplant. Zijdeplant vormt worstelstokken die 10-40 cm onder het bodemoppervlak groeien. Deze kunnen de bodem tot een diepte van 1,2 meter doordringen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Invasieve exotische waterplanten komen breed in Nederland voor. Via stroming in water kunnen ze makkelijk verspreiden. Veel exotische waterplanten zijn naar Nederland geïmporteerd als sierplant in vijvers of in aquaria. Invasieve exoten die het wateroppervlak kunnen bedekken blokkeren het zonlicht en verlagen het zuurstofgehalte onderwater. Ook kunnen ze inheemse waterplanten verdrijven en kunnen watergangen dichtslibben voor (recreatie)vaart.

Alligatorkruid is een meerjarige oeverplant. De plant steekt 10 tot 40 cm boven het wateroppervlakte uit. De bladeren zijn glanzend donkergroen en groeien tegenover elkaar. De bloeiwijze is gesteeld, wit en bolvormig. In Europa wordt geen kiemkrachtig zaad geproduceerd. De plant vermeerdert zich doordat stengelknopen, delen van wortels en ondergrondse stengels kunnen uitgroeien tot nieuwe planten.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Grote vlotvaren is een drijvende waterplant die 4 tot 35 cm groot wordt. De bladeren zijn duidelijk behaard en staan verspreid. Afhankelijk van de temperatuur en de voedselrijkdom van het water vormt de plant grote of kleine al dan niet samengevouwen bladeren. Voortplanting vindt uitsluitend vegetatief plaats.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Grote waternavel is een overblijvende oeverplant die in de oever wortelt. De plant vormt lange stengels met brede, niervormige bladeren die op het wateroppervlak drijven. Ze kunnen tot 30 cm boven het wateroppervlakte uitsteken. Losgeraakte stekjes van de grote waternavel kunnen al drijvend verspreiden en blijven groeien tot ze zich weer vestigen in de oever.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Kleine waterteunisbloem is een water- en oeverplant die dichte drijvende matten vormt. Deze matten kunnen tot een meter boven het wateroppervlakte uitsteken. De grote gele bloemen staan in de oksels van de hogere stengelbladeren. De plant lijkt sterk op waterteunisbloem en kan daarmee verward worden. Hij is meerjarig.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Moeraslantaarn is een meerjarige forse plant met bladeren die 40 tot 120 cm lang kunnen worden. Een bloeiende plant kan 1,5 m hoog worden. Kenmerkend is de 8 tot 25 cm lange bloeikolf die omsloten wordt door een heldergeel schutblad tot 45 cm groot. De bloemen geuren onaangenaam.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Ongelijkbladig vederkruid is een groenblijvende waterplant met veervormige bladeren in kransen. De bloeistengels steken 3 tot 15 cm boven het wateroppervlak uit en hebben schutbladen die getand zijn. Ongelijkbladig vederkruid bloeit zelden en wordt zonder bloemen waarschijnlijk vaak over het hoofd gezien omdat de plant sterk lijkt op andere vederkruiden.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Parelvederkruid is een waterplant die bij voorkeur wortelt op de overgang van land naar water. De stengels kunnen tot 2 meter lang worden en enkele decimeters boven het water uitsteken. De bloemen staan in de oksels van de hogere bladeren. In Nederland komen alleen vrouwelijke planten voor die geen kiemkrachtig zaad vormen. Parelvederkruid is meerjarig.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Smalle theeplant is een meerjarige oeverplant die opgaande stengels kan vormen die tot 1,5 m hoog zijn. De stengel is bleekgroen, rond of 6- tot 8-hoekig en hol. De bladeren staan tegenover elkaar, zijn lancetvormig met gegolfde bladranden, ze zijn 5-20 cm lang. De plant vormt witte bloemen. De plant groeit meestal vanuit de oever en vormt van daaruit grote drijvende matten, maar zij kan ook volledig onder water voorkomen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Smalle waterpest is een ondergedoken waterplant met stengels die 4 meter lang kunnen worden. De smalle, lijnvormige bladeren (maximaal 2 mm breed) met spitse punt staan met 3 of 4 stuks in een krans. De plant bloeit in de periode mei tot en met augustus met kleine witte bloemen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Verspreidbladige waterpest is een in de bodem wortelende waterplant. De broze stengels groeien tot aan het wateroppervlakte, waar ze parallel aan dit wateroppervlak kerstboomachtig vertakken.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Waterhyacint is een drijvende waterplant met bladstelen tussen de 6 - 30 cm lang, deze bladstelen zijn aan de basis opgezwollen. De bloemen lijken op die van hyacinten. In ons klimaat bloeit de plant nagenoeg niet.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Watersla is een drijvende waterplant. De bleekgroene bladeren zijn fluweelachtig behaard en staan in een rozet. De plant heeft onopvallende bloemen die verborgen zitten tussen de bladeren. Voortplanting vindt plaats doordat de uitlopers met nieuwe rozetten afbreken. De plant sterft in Nederland af in de winter.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Waterteunisbloem wortelt in de oeverzone. De plant vormt matten die op het wateroppervlak drijven en die tot 80 cm boven het oppervlak kunnen uitsteken. Waterteunisbloem heeft grote gele bloemen in de bladoksels van de bovenste bladeren van de recht opgaande stengels die boven het water uitsteken. De plant is meerjarig.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Waterwaaier is een waterplant die in de waterbodem wortelt, met waaiervormige bladeren die tegenover elkaar groeien. Alleen de witte bloemen steken boven het water uit.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Vanwege allerlei oorzaken zijn invasieve exotische zoogdieren in Europa en Nederland gebracht. Wanneer deze dieren per ongeluk of expres vanuit gevangenschap ontsnappen en in onze natuur terecht komen kunnen zij zich snel verspreiden over de Nederlandse bos- en natuurterreinen. Invasieve exotische zoogdieren kunnen problemen veroorzaken voor het behoud van biodiversiteit, functioneren van ecosystemen, volksgezondheid en biodiversiteit.

De Amerikaanse voseekhoorn varieert nogal van kleur, afhankelijk van het gebied waar hij vandaan komt. Deze eekhoorn is een stuk groter dan de Nederlandse inheemse rode eekhoorn. Volwassen dieren wegen gemiddeld 500 - 1000 gram, dat is ongeveer twee maal zo zwaar als de inheemse rode eekhoorn.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Het axishert is een middelgroot hert met een schouderhoogte van 85-95 cm. De vrouwtjes zijn in het algemeen kleiner (70-80 cm). De vacht is roodbruin met kleine witte vlekken. Van de nek tot de staart loopt een donkere streep. Ze hebben een witte keelvlek en ook de onderzijde is wit. De mannelijke herten hebben een gewei dat gemiddeld 65-75 cm lang wordt. Axisherten lijken enigszins op damherten en op sommige gevlekte ondersoorten van het sikahert, maar axisherten hebben een witte keelvlek, wat een duidelijk onderscheidend kenmerk is ten opzichte van de genoemde hertensoorten.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De Beverrat is een zwaargebouwd knaagdier met een brede hoekige kop. De vacht bestaat uit een glanzend bruine tot geelbruine bovenvacht en een grijze ondervacht.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De grijze eekhoorn heeft een grijze vacht met een bruine waas erover en een witte buik. De staart is lang, de haren ervan hebben witte punten. De oren hebben geen pluimen. Een volwassen dier weegt gemiddeld 510 gram. Deze grijze eekhoorn is dus wat zwaarder dan de Nederlandse inheemse rode eekhoorn.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Mangoesten zijn een familie van kleine, katachtige roofdieren. De Indische mangoeste is een kleine, slanke mangoeste met korte poten. Hij heeft een langwerpige kop met een puntige snuit en kleine oren. In Europa komt de Indische mangoeste momenteel voor in Kroatië.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De muntjak is een gedrongen, kleine hertachtige. De schouderhoogte is 43 tot 52 cm. De kop-romplengte is 80 tot 90 cm. Het zijn selectieve eters die gevarieerd en kwalitatief goed voedsel nodig hebben. In 2015 was de muntjak gevestigd in Engeland, Ierland, Noord-Ierland en België. In Engeland is de muntjak uitgezet. De soort komt daar nu verspreid over het gehele zuiden voor. Het dier kan zich vestigen in een groot deel van Europa.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De muskusrat is een knaagdier met een dikke, bruine vacht, kleine ogen en een kale zijdelings afgeplatte staart. De muskusrat kan 40 cm groot worden (zonder staart), de staart is maximaal 25 cm. De tenen aan de achterpoten hebben zwemvliezen. De muskusrat lijkt op de kleinere bruine rat maar deze heeft grotere oren en een langere ronde staart. De beverrat en de bever zijn veel groter. Muskusratten zijn gevestigd in een groot aantal Europese landen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De Pallas’ eekhoorn is een bruingroen gekleurde eekhoorn. De buik is vaak oranje. De staart is lang, bruinig aan de voorkant en grijzig aan de achterkant. Een volwassen dier weegt tussen de 280 tot 420 gram. Met zijn grootte en gewicht lijkt de Pallas' eekhoorn op onze Nederlandse inheemse rode eekhoorn. Stand van zaken in 2015: de Pallas’ eekhoorn is gevestigd in België, Frankrijk en Italië. Hij kan zich vestigen in een groot deel van Europa.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De rode neusbeer heeft een lange, spitse en flexibele snuit die over de onderkaak uitsteekt. Hiermee zoekt hij op de grond en onder afgevallen bladeren naar voedsel. De kleur van de vacht is veranderlijk (kaneelbruin, roodachtig bruin, bruingrijs) en kan zelfs bij hetzelfde individu na elke haarwisseling verschillen. De staart is geringd. In Nederland lijkt de rode neusbeer het meest op een andere exotische soort – de wasbeer. Allebei de soorten hebben een zwart-met-wit gekleurd gezichtsmasker en een geringde staart, maar wasberen hebben niet zo’n lange, spitse snuit.  

In Europa is de rode neusbeer alleen gevestigd in Spanje (op het eiland Mallorca). In het Verenigd Koninkrijk wordt de Rode neusbeer ook in het wild aangetroffen. Onduidelijk is of er sprake is van voortplanting.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De Siberische grondeekhoorn is een bruingrijze, oker- of zandkleurige eekhoorn. Op zijn rug heeft hij vijf zwartbruine lengtestrepen. Een volwassen dier weegt tussen de 50 en 120 gram. Daarmee is deze eekhoorn een stuk kleiner dan de Nederlandse inheemse rode eekhoorn.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De Thaise eekhoorn, ook wel Finlaysonklappereekhoorn genoemd, kent vele ondersoorten met een grote variatie in kleur. De dieren die in Italië voorkomen hebben meestal een olijfbruine rug, een kaneelkleurige staart en een scherpe lijn tussen de donkere rug en de (geel)witte tot lichtgrijs/geel gekleurde buik. De dieren zijn circa 19 cm lang (zonder staart) en wegen ongeveer 280 gram. De Thaise eekhoorn heeft geen oorpluimen. De Thaise eekhoorn is door het kleurpatroon en het ontbreken van oorpluimen te onderscheiden van de inheemse eekhoorn (Sciurus vulgaris). De Thaise eekhoorn heeft zich in de EU alleen gevestigd in Italië, op twee locaties. In het huidige klimaat zijn met name Italië, Spanje, Kroatië en Griekenland, mogelijk ook Malta en Cyprus geschikt voor vestiging. In Nederland kan deze eekhoorn zich naar verwachting alleen vestigen bij een extreme klimaatverandering.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De wasbeer is een opvallend roofdier. Hij heeft een schouderhoogte van ca. 35 cm en is inclusief staart 70 tot 85 cm lang. Een volwassen wasbeer weegt tussen de 5 - 10 kg. Kenmerkend voor de wasbeer zijn het zwarte masker en de 4 tot 7 zwarte staartringen. Wasberen zijn actief in de schemer en de nacht. In Nederland vertonen twee soorten een oppervlakkige gelijkenis met de wasbeer: de wasbeerhond (Nyctereutes procyonoides) en de das (Meles meles). Beide soorten zijn ook grijzig, met een zwart/wit gezichtsmasker, maar bij beide soorten ontbreken de zwarte staartringen. Daarnaast heeft de wasbeerhond een langere, ‘rommelige’ vacht en maakt hij dus een plompere indruk. De das heeft in vergelijking een veel langere kop. Meer informatie over het uiterlijk van de wasbeer en gelijkende soorten staat in dit herkenningsfiche. De wasbeer komt voor in onder andere Duitsland, Frankrijk, België, Luxemburg, Tsjechië, Slowakije en Oostenrijk. In Nederland wordt de wasbeer regelmatig waargenomen, waarbij in augustus 2017 voor het eerst een volwassen dier met jongen is gezien.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De wasbeerhond is een klein hondachtig roofdier met het uiterlijk van een wasbeer. Hij heeft een langharige vacht en opvallende zwarte wangen met een witte neus en grijs voorhoofd. De staart is kort, lichtbruin met een donkere punt. De donkere poten zijn kort. Van neus tot staart meet de wasbeerhond 50 – 85 cm. De wasbeerhond is meer een verzamelaar dan een jager. Hij loopt langzaam en rent en klimt bijna nooit. Deze omnivoor eet onder andere vogels, amfibieën, insecten, vissen, hagedissen, knaagdieren en ook plantaardig voedsel als knollen, maïs en gevallen fruit. Hij eet ook afval en aas. De wasbeerhond is een goede zwemmer. De wasbeerhond lijkt op de wasbeer, maar is iets groter en heeft geen banden op de staart. Hij lijkt ook wel een beetje op de das, maar die heeft opvallende witte en zwarte strepen op de kop.  De wasbeerhond heeft zich gevestigd in 15 landen in Europa, vooral in Noord- en Oost-Europa. Hij verspreidt zich richting centraal Europa. De wasbeerhond heeft zich recent gevestigd in Nederland.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Invasieve exotische vogelsoorten zijn fraai ogende vogelsoorten. Om deze reden zijn ze in het verleden ook vaak gehouden in (water)vogelcollecties en vanuit daar ontsnapt en verwilderd. Invasieve exotische vogels kunnen schade veroorzaken aan de biodiversiteit en daarnaast schadelijk zijn voor de economie en biodiversiteit.

De heilige ibis is een overwegend witte vogel met een gedeeltelijk zwarte nek en zwarte poten. De kop is kaal en zwart, de snavel is zwart en naar beneden gebogen. De vleugeleinden zijn ook zwart. Een volwassen heilige ibis is tussen de 65 en 90 centimeter hoog en weegt ongeveer 1,5 kilo.

 Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De huiskraai heeft een donkergrijs tot zwart verenkleed, met een grijze kraag over de achterkop, hals en borst. De vogel heeft een behoorlijk lange en stevige snavel en een steil voorhoofd. De huiskraai is iets groter dan de kauw en iets kleiner dan de zwarte kraai.

 Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De Nijlgans is geen gans, hij is verwant aan de bergeend. De vogel is grijsbruin, de rug en vleugels zijn donkerder. Opvallend is de zwarte vlek op de borst en de zwarte vlek rond het oog. De vrij lange poten en snavel zijn roze. In de vlucht vallen de witte voorvleugels op die afsteken tegen de zwarte hand- en armpennen en staart. Het verenkleed is voor beide geslachten identiek. De Nijlgans broedt voornamelijk in bomen en eet hoofdzakelijk planten met een voorkeur voor voedselrijk gras. De Nijlgans kan verward worden met de cascara (Tadorna ferruginea), maar deze is geheel roestbruin met een zwarte snavel, en de zwarte vlek rond het oog ontbreekt.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De roodbuikbuulbuul is een ongeveer 21 cm lange vogel met bruine veren. De kop is zwart en heeft een kuif, de onderbuik is lichtgrijs. Onder de staart bevindt zich een rode vlek, waaraan de vogel zijn naam te danken heeft. Mannetjes kunnen iets langer worden (tot 23 cm), maar lijken verder op vrouwelijke dieren.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De rosse stekelstaart is een kleine eend die al duikend onder water naar voedsel zoekt. Volwassen mannetjes hebben een blauwe snavel, een wit gezicht, zwarte kopkap en een roodbruin lichaam. De kleuren van vrouwtjes en jonge vogels zijn minder uitgesproken: de snavelkleur is grijzig, de kopkap donkerbruin en de lichaamsveren bruin gevlekt.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Treurmaina, ook wel herdermaina, Indische maina of treurspreeuw genoemd, is 22-25 cm groot. De vogel is bruin met een grijszwarte kap, gele poten en gele snavel en een naakte gele huid rondom het oog. Treurmaina lijkt op het eerste gezicht op de even grote inheemse spreeuw (Sturnus vulgaris). De vogel lijkt ook op andere soorten uit het geslacht Acridotheres, waarvan diverse soorten in Europa gehouden worden en sommige soorten ook in de natuur worden waargenomen (zoals A. cristatellus en A. ginginianus).

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Invasief exotische reptielen en amfibieën zijn vaak naar europa gehaald vanwege hun sierwaarde. In sommige gevallen ontsnappen deze exoten en weten ze zich voort te planten in onze natuur. In andere gevallen worden de exoten uitgezet in de natuur door bijvoorbeeld hobbyisten die stoppen met het houden van exotische reptielen of amfibieën. De exotische reptielen en amfibieën kunnen schade veroorzaken doordat ze inheemse dieren opeten, concurreren met inheemse soorten, of omdat ze ziektes kunnen overbrengen naar dier of mens.

De Afrikaanse klauwkikker is circa 9 cm (mannetjes) tot 12 cm (vrouwtjes) groot. Het dier heeft een afgeplatte kop en lichaam en kleine ronde ogen boven op de kop. De huid is glad en de kleur is donkergrijs tot groenbruin met een lichtere buik. De kikker heeft kleine nageltjes aan de binnenste drie tenen van de achterpoten. De larven hebben twee lange sprieten aan de kop en een brede bek, waardoor ze uiterlijk sterk lijken op mini-meervallen. Door hun sterk afgeplatte lichaam, de nagels en de bijzondere verschijningsvorm van de larven zijn ze niet met andere, in Nederland voorkomende, amfibieën te verwisselen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De Amerikaanse stierkikker, ook wel Amerikaanse brulkikker genoemd, is veel groter dan de inheemse kikkers in ons land. Hij heeft een kop-romplengte van 15-20 cm. Hij is olijfgroen tot geelbruin, vaak met een vlekkenpatroon op de rug. De mannetjes hebben een goed herkenbare luide roep.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De gewone koningsslang wordt ook wel kettingslang genoemd. Een volwassen slang is tussen de 90 en 122 cm lang. De soort vertoont een flinke variatie in kleurpatroon, dat heeft geleid tot meerdere beschreven ondersoorten. Sommige individuen hebben een donkerbruine of zwarte grondkleur, andere hebben een lichtbruine grondkleur, die onderbroken wordt door 17-36 smalle dwarsbanden van wit, geel of roodachtig geel, waardoor het lijkt op een kettingpatroon.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Lettersierschildpadden is een verzamelnaam voor onderstaande drie exotische schildpadsoorten. Lettersierschildpadden kunnen dijken beschadigen doordat ze holen graven voor hun winterslaap. Het beschadigen van dijken is gevaarlijk en levert economische schade op. De schildpadden kunnen ziekten bij zich dragen die schadelijk zijn voor mensen en dieren, zoals de bacterie Salmonella. Volwassen lettersierschildpadden kunnen flink bijten.

De geelbuikschildpad lijkt veel op de geelwangschildpad, met dit verschil: achter het oog bevindt zich een brede gele dwarsband die meerdere lengtestrepen met elkaar verbindt. De geelbuikschildpad heeft bovendien een boller, meer gewelfd rugschild. Volwassen vrouwtjes bereiken een maximale schildlengte van 30 cm. Mannetjes blijven duidelijk kleiner.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De geelwangschildpad lijkt veel op de roodwangschildpad, maar bij deze schildpad is de hele koptekening geel. Volwassen vrouwtjes bereiken een maximale schildlengte van 30 cm. Mannetjes blijven duidelijk kleiner.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De roodwangschildpad dankt zijn naam aan de rode vlek op beide zijkanten van de kop. Verder heeft de roodwangschildpad een opvallende koptekening die bestaat uit gele lengtestrepen. Volwassen vrouwtjes bereiken een maximale schildlengte van 30 cm. Mannetjes blijven duidelijk kleiner.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Ongewervelden zijn een verzameling diersoorten, voornamelijk insecten, die geen wervelkolom hebben. De meeste invasieve exotische ongewervelden zijn per ongeluk naar Europa gekomen, bijvoorbeeld via transport. De beet van de vuurmieren of de Aziatische hoornaar kunnen pijnlijk zijn voor mensen. Daarnaast kunnen de invasieve ongewervelden makkelijk inheemse insectenpopulaties wegconcurreren. Vooral bij de vuurmieren is dit een grote zorg.

De Aziatische hoornaar is een grotendeels zwarte wesp. Hij heeft een oranje gezicht en op zijn lijf een smalle, gele band vooraan en een brede, oranje band achteraan. De koningin is maximaal 3 cm groot, de werksters zijn tussen de 17 en 24 mm groot. De Aziatische hoornaar lijkt op de inheemse hoornaar, maar is iets kleiner.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De werksters van de dwergvuurmier kennen weinig variatie in grootte en zijn 1-2 mm lang. Ze zijn licht- tot goudbruin van kleur, het achterlijf is vaak donkerder. Kolonies kunnen zowel één als meerdere koninginnen hebben. Er zijn twee verschillende populaties bekend, populaties met een hoge dichtheid van nesten en werksters (1000-5000 werksters per m2) die vaak in verstoorde omgevingen voorkomen, en populaties met een lage dichtheid van nesten en werksters en komen vaak voor in onverstoorde omgevingen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De Nieuw-Zeelandse landplatworm is een grote landplatworm die maximaal 20 cm lang en 1 cm breed kan worden. De lengte is variabel. De landplatworm is leverbruin met een lichte zijrand, de onderzijde is beige met grijze vlekjes. De landplatworm is bedekt met kleverig slijm. De soort is hermafrodiet en produceert glanzende, zwarte eicapsules die een diameter hebben van 4-8 mm. Eén eicapsule kan de start zijn van een populatie.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De werksters van de rode vuurmier zijn roodbruin met een donkerder achterlijf. De werksters kennen, net als andere vuurmieren, een grote variatie in grootte. Ze kunnen 1,5 tot 5,0 mm lang zijn. Kolonies kunnen zowel één als meerdere koninginnen hebben. Een kolonie kan snel groot worden. Na drie jaar kan een kolonie met meerdere koninginnen bestaan uit 50.000 tot 230.000 werksters.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Solenopsis richteri heeft geen Nederlandse naam en wordt in het Engels black imported fire ant genoemd. De werksters van deze vuurmier zijn (erg) donker roodbruin. De werksters kennen, net als andere vuurmieren, een grote variatie in grootte. Ze kunnen 1,5 tot 5,0 mm lang zijn. Kolonies kunnen zowel één als meerdere koninginnen hebben. Kolonies zijn na ongeveer twee jaar volgroeid en bevatten tot honderdduizenden mieren.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Tropische vuurmieren kennen een grote variatie in grootte en vorm van de werksters. De kopbreedte varieert van 0,55 tot 2,30 mm. De kleur kan rood zijn (vaak in open gebieden), maar ook erg donker bruinrood (vaak in beboste gebieden). Bij de tropische vuurmieren komen majorwerksters voor met grote, ‘vierkante’ koppen. Kolonies kunnen zowel één als meerdere koninginnen hebben. Kolonies met meerdere koninginnen kunnen groot worden, met 10.000 tot 100.000 werksters.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Dit zijn dieren zonder een wervelkolom of ruggengraat zoals krabben, kreeften en schelpdieren. Met name de uitheemse krabben en kreeften kunnen veelvuldig aanwezig zijn in watersystemen. Verantwoordelijkheid voor de aanpak van deze uitheemse krabben en rivierkreeften ligt bij het Rijk.

Limnoperna fortunei heeft geen Nederlandse naam (in het Engels ‘golden mussel’ genoemd). Het is een zoetwatermossel die ook in brakke wateren voorkomt. De buitenste laag van de schelp is glad en glanzend en geelbruin van kleur. In helder water lijken ze goudkleurig; daarom wordt de soort in Engelstalige landen ‘golden mussel’ genoemd. Limnoperna fortunei kan worden verward met andere mosselsoorten. De veelvoorkomende mossel Mytilus edulis behoort tot dezelfde familie en vertoont veel gelijkenis qua morfologie en afmetingen maar is donkerblauw tot bijna zwart van kleur. De uitheemse driehoeksmossel (Dreissena polymorpha) is net als Limnoperna fortunei geelbruin van kleur, maar heeft een zigzagtekening op de schelp en een meer driehoekige vorm, net zoals de uitheemse quaggamossel (Dreissena bugensis). Limnoperna fortunei kan ook worden verward met de brakwatermossel (Mytilopsis leucophaeata), maar ten opzichte van deze soort heeft Limnoperna fortunei een ongelijkmatig versmalde, bredere top. Limmoperna fortunei is nog niet waargenomen in de EU, maar bij het huidige klimaat kan de mossel zich in potentie vestigen in meerdere Zuid-Europese landen. Het is niet uitgesloten dat bij verdere klimaatopwarming Limnoperna fortunei zich ook in noordelijkere landen waaronder Nederland, weet te vestigen.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Vanwege het visserijbelang heeft het Rijk de aanpak van de wolhandkrab en de uitheemse rivierkreeften bij zich gehouden. De provincie gaat dus niet over de wolhandkrab en de uitheemse rivierkreeften. Voor meer informatie over beide soorten zie:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Exotische vissoorten zijn vaak ingevoerd vanwege hun sierwaarde en vanwege de aquacultuur. Als deze vissoorten invasief zijn zorgen zij voor een verstoring van ecosystemen en achteruitgang van biodiversiteit. Toenemend wereldwijd handelsverkeer zorgt momenteel voor een versnelling van de verspreiding van niet-inheemse soorten. De gevolgen zijn met name voor zoetwatersystemen en vissen groot. Inheemse soorten worden door de komst van invasieve soorten bedreigd als gevolg van concurrentie, predatie, de overdracht van ziekten of door genetische vervuiling.

De Amerikaanse zeebaars is gemiddeld 13,5 cm lang met een gewicht van 250 tot 650 gram, hoewel een maximumlengte van 58 cm is geregistreerd en een maximumgewicht van 2700 gram. De kleur van de rug is altijd donker, de flanken zijn bleek-olijfgroen of zilvergroen en de buik is zilverwit. De vissoort heeft twee rugvinnen die enigszins verbonden zijn door een vlies. De jonge exemplaren zijn qua uiterlijk gelijk aan de volwassen dieren, maar kunnen vage strepen langs de zijkant hebben. Een vissoort die sterk lijkt op de Amerikaanse zeebaars is de hybride Morone chrysops x Morone saxatilis die in sommige EU-landen is ingevoerd voor aquacultuur. Er zijn enkele meldingen van exemplaren van deze hybride uit rivieren in de EU.

De Amerikaanse zeebaars kan zich bij het huidige klimaat in meerdere lidstaten vestigen, waaronder Nederland.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Amoergrondel is een bruin gevlekte baarsachtige vis met een maximale lengte van 25 cm. Aanwezigheid en effect in Europa Stand van zaken in 2015: amoergrondel komt in Europa o.a. voor in Letland, Estland, Litouwen, Polen, Slowakije, Kroatië, Hongarije en Roemenië. In 2013 werd de soort ook ontdekt in Duitsland, in de bovenloop van de Donau in Beieren.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De blauwband is een kleine karperachtige vis met een maximale lengte van 10 cm. Een opvallend kenmerk is de donkere band die over de hele flank loopt. Aanwezigheid en impact in Europa Stand van zaken in 2015: de blauwband komt in veel Europese landen voor, waaronder Nederland.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Channa argus (geen Nederlandse naam, in het Engels ‘northern snakehead’ genoemd) behoort tot de familie slangenkopvissen (Channidae). Het is een zoetwatervissoort die tot 100 cm lang kan worden. De soort heeft een lang torpedovormig lichaam dat naar de staart taps toeloopt. De kleine kop heeft een relatief grote bek met talrijke scherpe tanden die in rijen aanwezig zijn. Jonge exemplaren kunnen goudbruin tot lichtgrijs van kleur zijn, terwijl oudere vissen makkelijk te herkennen zijn aan een reeks van 9 tot 13 donkere vlekken op hun goudbruin of lichtbruin gekleurde flanken. De rug-, anaal- en staartvinnen zijn zwart gevlekt. Er zijn geen vergelijkbare inheemse soorten aanwezig in de EU. Andere slangenkopvissen lijken in enige mate op Channa argus, deze zijn alle uitheems en niet in de EU ingeburgerd.

Channa argus heeft zich voor zover bekend nog niet gevestigd in de EU, maar kan zich bij het huidige klimaat in meerdere lidstaten vestigen, waaronder Nederland. De vissoort is in de jaren zestig geïntroduceerd in Tsjechië, maar heeft zich hier uiteindelijk niet permanent weten te vestigen. Er zijn geen waarnemingen uit andere EU-lidstaten bekend.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Fundulus heteroclitus (geen Nederlandse naam) wordt ongeveer 9 cm lang, in het originele verspreidingsgebied maximaal 18 cm. De rugzijde van volwassen mannetjes is blauw tot olijfkleurig. Het buikgedeelte is bij broedende mannetjes helder geel. Kleine, lichte vlekken komen voor op het lichaam, vooral achteraan. De middenvinnen zijn blauw met lichte vlekken en hebben een gele of oranje rand. De buik- en borstvinnen zijn ook geel of oranje. Er zijn een aantal op elkaar lijkende Fundulus-soorten.

Fundulus heteroclitus heeft zich gevestigd in Spanje en Portugal in zoute kustgebieden en kan zich bij het huidige klimaat in meerdere landen vestigen, waaronder Nederland.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Gambusia affinis (geen Nederlandse naam, in het Engels ‘western mosquitofish’ genoemd) is een muskietenvis uit de familie van levendbarende tandkarpers (Poeciliidae). De vissoort is circa 4 cm lang en heeft een grijze tot bruine kleur en een bovenstandige bek, die aangepast is om zich aan het wateroppervlak te voeden. Gambusia affinis is nauw verwant aan Gambusie holbrooki. Beide soorten werden lange tijd als één soort beschouwd, waardoor het van waarnemingen afkomstig uit de 20e eeuw onduidelijk is welke soort het betreft. Gambusia affinis kan ook verward worden met guppysoorten, zoals Poecilia reticulata.  

In Europa is Gambusia affinis voor zover bekend gevestigd in een meertje in Italië. In het huidige klimaat en bij verwachte klimaatverandering kan Gambusia affinis zich in meerdere Europese landen vestigen, waaronder Nederland. De soort gedijt het beste in een warm klimaat, maar heeft een tolerantie voor koudere klimatologische omstandigheden.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Gambusia holbrooki (geen Nederlandse naam, in het Engels ‘eastern mosquitofish’ genoemd) is een muskietenvis uit de familie van levendbarende tandkarpers (Poeciliidae). De vissoort is circa 5 cm lang en is doorschijnend grijs van kleur met een blauwachtige glans op de flanken en een zilverkleurige buik. Gambusia holbrooki is nauw verwant aan Gambusia affinis. De twee soorten werden lange tijd als één soort beschouwd, waardoor het van waarnemingen in de 20e eeuw onduidelijk is welke van de twee soorten het betreft. Alle Gambusia-populaties in de EU betreffen waarschijnlijk G. holbrooki, met uitzondering van één populatie Gambusia affinis in Italië. Gambusia holbrooki kan ook verward worden met guppysoorten, zoals Poecilia reticulata. Gambusia holbrooki is gevestigd en invasief in meerdere Zuid- en Oost-Europese landen. In het huidige klimaat en bij verwachte klimaatverandering kan Gambusia holbrooki zich ook vestigen in meer noordelijk gelegen landen, waaronder Nederland. De soort gedijt het beste in een warm klimaat, maar kan ook tegen een wat koudere klimaat.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Gestreepte koraalmeerval is een bruin gekleurde zeevis met witte lengtestrepen die gemiddeld 25 cm lang is. Opvallend zijn de vier paar baarddraden: vier aan de bovenkaak en vier aan de onderkaak. De vis heeft een zeer giftige gezaagde stekel aan het begin van de eerste rugvin en aan elk van de borstvinnen. De vis paait één keer per jaar, de eieren zijn relatief groot en worden bewaakt. De jongen vormen bolvormige scholen die zich over de zeebodem bewegen op zoek naar voedsel. Door het opvallende uiterlijk kan de vis niet verward worden met andere soorten die in de Middellandse Zee voorkomen. De gestreepte koraalmeerval heeft zich nog niet gevestigd in wateren die grenzen aan EU-lidstaten, maar is wel gevestigd in de Egeïsche-Levantijnse Zee (Egypte, Israël, Libanon, Syrië, Turkije) en de westelijke Middellandse Zee (Tunesië).

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Zonnebaars is een baarsachtige vis, die in Nederland maximaal 20 cm lang wordt. Het lichaam van zonnebaars is relatief hoog en de twee rugvinnen zijn vergroeid, met een hoger achterste deel. Opvallend is de bonte kleuring, met een blauwgroene tot bruine ondergrond en donkere dwarsbanden. Op de kop zijn blauwe vlekken aanwezig en aan de achterrand van het kieuwdeksel bevindt zich een kenmerkende zwarte vlek. Door het kleurrijke uiterlijk is de zonnebaars moeilijk te verwarren met andere baarsachtigen, zoals de inheemse soorten pos (Gymnocephalus cernuus) en baars (Perca fluviatilis). Pos heeft ook twee vergroeide rugvinnen, waarvan het voorste deel hoger is dan het achterste deel. Baars heeft twee gescheiden rugvinnen. Zonnebaars is wel gemakkelijk te verwarren met andere Lepomis-soorten die ook in de handel verkrijgbaar zijn. Deze zijn wel in Europa geïntroduceerd, maar hebben tot op heden nog geen standhoudende populaties gevormd. Zonnebaars is gevestigd in bijna alle EU-lidstaten, waaronder Nederland.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

De zwarte dwergmeerval is een zoetwatervis die tot ongeveer 35 centimeter lang wordt, maar in Nederland blijft de soort kleiner (22 cm). De vis heeft een afgeplatte kop met acht bekdraden. De zwarte dwergmeerval is lastig te onderscheiden van de bruine dwergmeerval (Ameiurus nebulosus). De zwarte dwergmeerval is doorgaans donkerder van kleur. Een mogelijk onderscheidend kenmerk tussen de soorten is de achterzijde van de voorste borstvinstraal, deze is bij de bruine dwergmeerval sterk getand en bij de zwarte dwergmeerval niet. Het belangrijkste uiterlijke kenmerk om beide soorten van elkaar te onderscheiden is de kleur van het membraan van de staart- en anaalvin. De zwarte dwergmeerval heeft altijd een zwart-witte uitstraling op de staart- en anaalvinnen, bij de bruine dwergmeerval zijn de gehele vinnen eerder licht van kleur. Een duidelijk onderscheid met de Europese meerval (Silurus glanis) is dat deze zes bekdraden heeft, de zwarte dwergmeerval heeft er acht. Meer informatie over de verschillen tussen de bruine en zwarte dwergmeerval staat hier. De zwarte dwergmeerval is wijdverspreid in de EU en heeft zich ook gevestigd in Nederland. Bij het huidige klimaat en verwachte klimaatverandering kan de soort zich vestigen in alle EU-lidstaten.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.

Rugulopteryx okamurae is een zeewier. De soort kan meer dan 60 cm hoog worden, is ondoorzichtig en bruinachtig tot groenachtig van kleur. De stengels hebben een breedte van 4 tot 5 mm en is enkele tientallen centimeters hoog, zonder middennerf. De ‘takken’ zijn meestal dubbel en zijn altijd in hetzelfde vlak gelegen en hebben afgeronde uiteinden. De randen van de stengels hebben een lichtere rand die zichtbaar is in het licht.

Rugulopteryx okamurae heeft zich gevestigd in de lagune van Thau in Frankrijk (bij Montpellier) en in de Straat van Gibraltar (Zuid-Spanje) en kan zich potentieel vestigen in de Noordoostelijke Atlantische Oceaan (Golf van Biskaje en Iberische kust), in de Middellandse Zee en in de Zwarte Zee. Dit betreft de kusten van de EU-lidstaten Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië, Griekenland, Kroatië, Slovenië, Cyprus en Malta, waar de watertemperatuur geschikt is voor vestiging van dit zeewier. Bij de verwachtte klimaatverandering zou dit zeewier zich ook noordelijker kunnen vestigen, maar niet in Nederland.

Voor meer informatie zie de factsheet:

Meld deze invasieve exoot via EXOOT MELDEN links boven in het scherm.