Wirtualny Spacer Śladem Przeszłości Bojków

Ścieżka historyczno-krajobrazowa w Łopience

Studenckie Koło Naukowe Gospodarki Przestrzennej SGGW 2024

Projekt dofinansowany w systemie grantowym tzw. Konkurs Główny edycja 2024

Studenci kierunku Gospodarka Przestrzenna: Martyna Błaszczyk, Dominika Jałowiczor, Wiktoria Krajewska, Julia Lewandowska, Julia Maćkosz, Laura Mierzejewska, Urszula Mokiejewska

Opiekunowie zespołu badawczego: Dr Anna Długozima, Dr Izabela Dymitryszyn, Dr Ewa Kosiacka-Beck, Dr inż. Joanna Budnicka-Kosior

Cel pracy

  • Kontynuacja badań z 2022 r. pn.: „Stan zachowania i trwałość dawnego wiejskiego krajobrazu na przykładzie wysiedlonej wsi Łopienka w Bieszczadach”.
  • Inwentaryzacja i waloryzacja reliktów stanowiących świadectwo obecności Bojków w dolinie Łopienki. 
  • Zaprojektowanie i zaprogramowanie ogólnej koncepcji przebiegu ścieżki historyczno-krajobrazowej oraz jej udostępnienie w wersji elektronicznej. 
  • Wykonanie pierwowzóru broszury informacyjnej, będącej przewodnikiem po szlaku pamięci pn.: “Śladem przeszłości Bojków”.​

Zakres pracy

Zakres terytorialny:​ Obszar rozciągający się w dolinie potoków: Łopienka, Huzyłowski, Rupny. Inwentaryzacja i waloryzacja reliktów dawnych zabudowań, obejść oraz istotnych miejsc na terenie dawnej wsi Łopienka, położonej u podnóży doliny, między Korbanią, a Łopiennikiem.

Zakres merytoryczny:​ Naniesienie zinwentaryzowanych obiektów na mapie oraz waloryzacja tych obiektów. Opracowanie ścieżki historyczno-krajobrazowej, prowadzącej przez osady Bojków. Stworzenie ​materiału informacyjnego, będący przewodnikiem po ścieżce w Łopience, w postaci broszury.  ​

Metodyka pracy

  • Inwentaryzacja w terenie
  • Wykonanie autorskich zdjęć
  • Rejestracja lokalizacji obiektów przy pomocy aplikacji na telefon - mBDL (mobilny Bank Danych o Lasach), stworzonej przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji
  • Zapisanie danych z aplikacji w formacie GPX
  • Eksport i edycja danych do programu QGIS 3.28 Firenze
  • Eksport wstępnie przetworzonych danych do usługi ArcGIS Online, obsługiwanego przez firmę ESRI
  • Waloryzacja i symbolizacja obiektów, szczegółowe przetworzenie danych oraz wyznaczenie ścieżki przy pomocy ArcGIS Online
  • Przedstawienie wizualizacji wyników pracy używając kreatora ArcGIS Story Maps

Lud Bojków

Ludność pochodzenia rusko-wołoskiego wyznania grekokatolickiego. Nazywano ich „Bojkami”, jednak nie lubili tego określenia. Sami nazywali się „Hirniakami” i „Werchowyńcami”, czyli „ludźmi gór”. Nazwa wzięła się od zajęcia, jakim się trudnili, czyli od hodowania wołów („bojków”). Zajmowali się także rolnictwem i pasterstwem.

Wieś Łopienka

Wieś, założona na prawie wołoskim, zlokalizowana w woj. podkarpackim. Po raz pierwszy została wymieniona w spisie podatkowym w 1552 roku. Największą rolę w życiu wsi odgrywał potok, wzdłuż którego zakładano osadę. Mieszkańcy wsi zostali wysiedleni w latach 1946-1947 w wyniku akcji "Wisła". Obecnie wieś jest opuszczona, śladem po osadzie jest Cerkiew, która stała się miejscem kultu i licznych pielgrzymek.

Charakterystyka zinwentaryzowanych obiektów

Objaśnienie. Chyża - drewniana zagroda pełniąca funkcje mieszkalne, gospodarcze i inwentarskie. Dla każdej z zagród nadany został przydomek rodziny tam zamieszkującej.

Mapa zidentyfikowanych obiektów podczas pracy w terenie

Waloryzacja obiektów ze względu na czytelność

Zasady i rekomendacje wyznaczania szlaku

  1. Obranie motywu przewodniego szlaku ​
  2. Tematyzacja szlaku ​
  3. Walory krajobrazowe​
  4. Multisensoryczność​
  5. Powiązania komunikacyjne​
  6. Dostępność społeczna szlaku​
  7. Zagospodarowanie szlaku

Ścieżka historyczno-krajobrazowa

  1. Dwór

Niegdyś najważniejszy dom na całej wsi, dziś możemy oglądać jedynie jego pozostałości - fundamenty oraz kamienie odkopane po jego zburzeniu. Rozglądając się wokół, oprócz widoku na wzniesienie Łopiennik, możemy dostrzec kilka starych drzew owocowych.

2. Młyn wodny

Zbudowany w pobliżu strumienia budynek o kluczowej roli, jeśli chodziło o zaspokajanie głodu mieszkańców. Dziś możemy podziwiać wydobyte fundamenty tej niesamowitej konstrukcji.

3. Sezonowy punkt informacyjny "Wiata"

Zachęcamy do chwili odpoczynku w tym pięknym miejscu. Można tu porozmawiać z lokalnym pisarzem, który swoją pasję i wiedzę na temat Bojków przelewa na papier. Warto zatracić się w jego niezmiernie ciekawych opowieściach.

4. Karczma

Kiedyś tętniące życiem miejsce spotkań mieszkańców, pełniące ważną funkcję społeczną, natomiast dziś pozostały po nim tylko fundamenty… Możemy tylko wyobrażać sobie, ile zabaw się tu odbyło.

5. Chyża Diakiw, Małyniaćkyj

Zespół zabudowy mieszkalno-gospodarczej i potencjalna przestrzeń życiowa dwóch rodzin. Nieopodal cerkwi, podwórze tętniące życiem musiało wyglądać malowniczo.

6. Cerkiew

Miejsce emanujące niesamowitą energią. Biały, majestatyczny budynek cerkwi odbudowany przez natchnionych do tego zadania ludzi przyciąga do siebie i pięknie kontrastuje z otaczającą go zielenią w letniej porze roku.

7. Chyża Broniewyczka

Kolejny budynek mieszkalny, w pobliżu strumienia i punktu wycieku ropy. Po raz kolejny czujne oko obserwatora może dostrzec stare grusze i inne drzewa zasadzone przez dawnych mieszkańców.

8. Kapliczka Matki Bożej

Ważny punkt na mapie wsi, świadczący o hierarchii wartości mieszkańców. Mimo ciężkiego życia, pamiętali o sprawach duchowych.

Dziękujemy za wspólny, wirtualny spacer i zachęcamy do zobaczenia obiektów osobiście!