Argae Parc y Rhath - Gwaith Gwella

Crëwyd rhestr hir o atebion posib i ddelio â digwyddiadau llifogydd eithafol.

Yn ystod adolygiad cychwynnol, cafodd rhai opsiynau eu diystyru am beidio â bodloni’r buddion diogelwch argae angenrheidiol. Isod ceir crynodeb lefel uchel o'r opsiynau a ddiystyrwyd:

Yn dilyn adolygiad o'r rhestr hir o opsiynau, archwiliwyd rhestr fer o'r tri opsiwn technegol dichonadwy yn fanylach. Mae brasluniau cysyniadol o'r opsiynau hyn wedi’u dangos isod.

Mae’r opsiwn hwn yw disodli'r gorlifan presennol gyda strwythur llawer mwy, a byddai gofyn cael gwared ar gaffi Terra Nova.

Diystyriwyd yr opsiwn hwn oherwydd yr amhariad sylweddol ar y parc a cholli'r caffi.

Mae'r opsiwn hwn yn disodli'r gorlifan presennol gyda strwythur lletach a dyfnach ac yn ychwanegu wal atal llifogydd ar hyd y promenâd.

Bwriwyd ymlaen gyda’r opsiwn hwn fel yr ateb a ffefrir gan ei fod yn bodloni'r holl ofynion diogelwch ar gyfer argaeau ac hefyd yn amharu leiaf ar y parc.

Mae’r opsiwn hwn yw ychwanegu gorlifan newydd drwy faes chwarae'r plant. Byddai'r gorlifan presennol yn parhau fel y mae a byddai'r maes chwarae yn cael ei adleoli i fan arall.

Diystyriwyd yr opsiwn hwn oherwydd yr amhariad sylweddol ar y parc a’r maes chwarae.

Yr ateb a ffefrir yw Opsiwn B, disodli'r gorlifan presennol gyda strwythur lletach a dyfnach ac ychwanegu wal atal llifogydd ar hyd y promenâd.

Isod mae delweddau sy'n dangos sut olwg fydd ar i’r datrysiad ar ôl ei adeiladu. Bydd angen cyflwyno'r dyluniad hwn ar gyfer caniatâd cynllunio ac felly efallai y bydd yn destun newid.

Mae'r gored bresennol yn 19m o hyd a chaiff hon ei disodli gan gored 25m o hyd ar ddwy lefel. Bydd y gorlifan yn ddyfnach ac felly bydd nifer y grisiau islaw’r gored yn cynyddu. Bydd y bont ar draws y gorlifan yn lletach. Bydd wal newydd o flaen caffi Terra Nova ond bydd y caffi ei hun yn aros heb newid.

Bydd wal atal llifogydd newydd 1.1m o uchder yn cael ei chodi ar hyd ochr ddeheuol y promenâd. Mae hyn yn cyfateb i uchder y rheiliau presennol. Caiff meinciau a blychau plannu eu hamnewid ar hyd canol y promenâd a byddant yn wynebu'r llyn. Bydd nodwedd gardd Terra Nova yn cael ei symud i leoliad arall yn y parc.

Bydd Cwt y Ceidwad yn cael ei dynnu oddi yno a bydd seddi cyhoeddus newydd yn cael eu creu yn yr ardal gyfagos wrth ymyl y gored a'r caffi. Bydd gât fynedfa'r parc a chiosg hufen iâ yn aros heb newid.

Mae'r gorlifan presennol yn 6m o led a hyd at 3m o ddyfnder a bydd yn cael ei ddisodli gan strwythur mwy o faint, tua 8m o led a hyd at 6m o ddyfnder. Bydd tramwyfa llysywod ar hyd un ochr i’r gorlifan. Bydd nifer o goed yn cael eu gwaredu ar hyd ymyl ddwyreiniol y gorlifan i hwyluso ei adeiladu a chânt eu disodli gan blannu lefel isel a fydd yn caniatáu gwell archwiliad o’r gorlifan a’i gynnal a’i gadw’n well.

Os bydd unrhyw golledion coed, bydd y nifer newydd a blannir yn yr ardal leol yn fwy na'r nifer a gollir. Mae'n bosib na fydd modd ail-blannu coed yn eu lleoliad gwreiddiol oherwydd y cynnydd yn ôl troed y gorlifan a gofynion diogelwch yr argae.

Bydd y pyllau grisiog ar hyd y gorlifan presennol yn cael eu cynnwys yn y dyluniad newydd. Ni fydd unrhyw newidiadau i'r bont yn is i lawr na'r sianel heibio i'r pwynt hwn.

Bydd y rheiliau ar hyd ochr ddeheuol y promenâd yn cael eu disodli gan wal atal llifogydd newydd 1.1m o uchder (yr un uchder â'r rheiliau presennol). Ni fydd gwaith yn cael ei wneud i lethr deheuol yr argae na'r goeden dderw fawr ar waelod yr argae. Bydd rhywfaint o amharu ar y maes chwarae wrth adeiladu.

Mae maint a dimensiynau'r gorlifan newydd a'r wal newydd yn cael eu pennu gan ofynion peiriannegol.

Gan fod y gorlifan presennol yn Strwythur Rhestredig Gradd II, bydd angen sicrhau bod y gosodiad newydd yn cydweddu â'r gwreiddiol. Cymaint ag y bo modd, bydd y garreg wreiddiol yn cael ei hailddefnyddio a lle bo angen, byddwn yn sicrhau carreg ychwanegol debyg. Bydd y gorlifan newydd yn cael ei chodi gyda waliau a sylfaen concrid, ac wedi'i leinio â charreg nadd.

Gan fod Parc y Rhath wedi ei ddynodi'n Barc a Gardd Hanesyddol, bydd angen i'r wal atal llifogydd newydd fod yn cydweddu â'r ardal o fewn parc treftadaeth.

Ar gyfer sefydlogrwydd strwythurol, bydd tu mewn y wal yn cael ei ffurfio o goncrit, a bydd ei du allan yn cael ei orchuddio â deunyddiau sy'n nodweddiadol o'r ardal leol. Isod gwelir rhai enghreifftiau o waliau presennol yn y gymdogaeth.

Bydd yr effeithiau ar fywyd gwyllt a choed lleol yn cael eu lleihau cymaint â phosibl. Mae ecolegwyr eisoes wedi cynnal rhai arolygon a bydd arolygon pellach yn cael eu cynnal wrth i'r cynllun fynd rhagddo a thrwy gydol y gwaith adeiladu.

Bydd mesurau lliniaru hefyd yn cael eu hystyried fel rhan o'r datblygiad dylunio; er enghraifft, caiff tramwyfa llysywod ei chynnwys yn rhan o’r gorlifan.

Y Contractwyr fydd yn nodi'r cynlluniau i leihau unrhyw effaith ar y gymuned leol yn ystod y gwaith adeiladu ar ôl iddynt gael eu penodi yn 2023.

Bydd amseroedd gwaith y safle a rheoli traffig yn cael eu cytuno gyda'r contractwr cyn eu penodi.

Bydd angen cau gwahanol rannau o'r parc ger yr argae yn ystod y gwaith. Caiff yr holl gyfnodau y bydd yr argae ar gau eu cynllunio, a rhoddir gwybod amdanynt i randdeiliaid cymunedol a thrigolion lleol ymlaen llaw.

Prif nod y cynllun yw gwneud y gwelliannau angenrheidiol er mwyn sicrhau bod llif eithafol yn cael pasio drwy’r argae’n ddiogel. Mae'n canolbwyntio ar ddiogelwch yr argae a'r boblogaeth ymhellach i lawr yr afon, ac nid lleihau'r risg o lifogydd i lawr yr afon yw cwmpas y cynllun.

Yn rhan o'r cais cynllunio, bydd angen llunio Asesiad o Ganlyniadau Llifogydd (AGLl). Yn rhan o broses ymgeisio'r AGLl, bydd angen i nid ddangos y byddem yn gallu rheoli unrhyw effeithiau ar lifogydd ymhellach i lawr yr afon o ganlyniad i waith gwella’r argae. Mae’r dyluniad yn cael ei ddatblygu yn unol â gofynion TAN15, sef nodyn cyngor technegol y Llywodraeth ar gyfer datblygu a pherygl o lifogydd.

Am unrhyw ymholiadau pellach, edrychwch ar y Cwestiynau Cyffredin ar ein  tudalen we .